Μπορούσαν να προβλεφθούν οι οικονομικές συνέπιες της πανδημίες για ένα οργανισμό;

Η Διεύθυνση ενός οργανισμού και ειδικά οι Οικονομικοί Διευθυντές, δεν αρέσκονται στις μεγάλες απρόβλεπτες διακυμάνσεις των οικονομικών μεγεθών τους. Ακόμα και εάν αυτές είναι θετικές. Θέλουν να βασίζονται και να προχωρούν σε προβλέψιμα μονοπάτια. Για το λόγο αυτό, αρκετοί οργανισμοί, ειδικά μεγάλοι, έχουν οργανωμένα τμήματα που ασχολούνται με την πρόβλεψη της αβεβαιότητας, του ρίσκου. Προσπαθούν δηλαδή, με την εμπειρία του παρελθόντος και με βάση τη γνώση του παρόντος, να προβλέψουν μελλοντικές τάσεις και καταστάσεις. Συνήθως ασχολούνται με τις οικονομικές συνέπειες και αγνοούν αρκετές φορές, τις αλληλεπιδράσεις του περιβάλλοντος της δραστηριότητας τους. 

Ούτε οι διάφορες έκτακτες καταστάσεις του παρελθόντος στάθηκαν ικανές να ανατρέψουν αυτή την αντιμετώπιση σε αρκετούς Οργανισμούς στην Κύπρο. Όσοι όμως είχαν αντιληφθεί αυτό το κενό και το είχαν διόρθωσει, βγαίνουν πιο δυνατοί από τις συνέπειες την Πανδημίας.

Έχουν αναπτυχθεί διάφορα μοντέλα, που με την ολιστική συμμετοχή διαφόρων ατόμων και τμημάτων σε ένα οργανισμό, μπορεί με μεθοδικότητα και συνέπεια, να προβλέπονται οι απρόβλεπτες καταστάσεις. Θετικές και αρνητικές. 

Οι οργανισμοί που είναι πιστοποιημένοι με διάφορα συστήματα διαχείρισης, «οφείλουν» μέσω συγκεκριμένης διαδικασίας, να εντοπίζουν και να μπορούν να διαχειριστούν την αβεβαιότητα. Συστήματα σχετικά με την Ασφάλεια τροφίμων (ISO 22000) Περιβαλλοντικά (ISO 14001), Ασφάλεια και Υγεία (ISO 45000), Πληροφοριακά συστήματα (ISO20000), Ασφάλεια Πληροφοριών (ISO 28000), Επιχειρηματικής Συνέχειας (ISO 27001) , Διαχείρισης ποιότητας (ISO 9001) και άλλα, «απαιτούν» διαδικασίες εντοπισμού του ρίσκου και τη διαχείριση του.

Επιπλέον, υπάρχουν στη βιβλιογραφία σωρεία από μοντέλα ανάλυσης του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος. Η ανάλυση του περιβάλλοντος έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και σημασία για τη βιωσιμότητα, την εξέλιξη και την ανάπτυξη του οργανισμού. Τα πιο πολυχρησιμοποιημένα μοντέλα είναι η ανάλυση SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats),  ανάλυση PEST (Political, Economic, Social, Technology) και η ανάλυση VRIO (Value, Rarity, Imitability, Organization). Μέσω αυτών των μοντέλων ένας οργανισμός μπορεί να εντοπίσει καλύτερα παραλήψεις και αδυναμίες, και παράλληλα να αυξήσει τις πιθανότητες του για καλύτερη αντιμετώπιση μιας απρόβλεπτης κατάστασης.

Οικονομικοί παράγοντες: αφορούν την κατάσταση της οικονομίας, όπως για παράδειγμα ο πληθωρισμός, επιτόκια, δείκτες ανεργίας, οι πελάτες και οι ανταγωνιστές μιας επιχείρησης.
 
Πολιτικοί παράγοντες: αφορούν τους νόμους σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, όπως για παράδειγμα η εργατική νομοθεσία, η φορολογική νομοθεσία, νομοθεσία για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις κ.λπ.

Κοινωνικοί παράγοντες: αφορούν τη δημογραφική κατάσταση, όπως επίσης τους ηθικούς κώδικες εργασίας, τις προσωπικές αξίες και τις γενικές πολιτιστικές αξίες.

Τεχνολογικοί παράγοντες: η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών.

Σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση των πολιτικών και των διαδικασιών δράσης σε απρόβλεπτες καταστάσεις, έχει η εμπειρία των προηγούμενων εκτάκτων γεγονότων. Κάποια γεγονότα στο παρελθόν, είχαν επηρεάσει αρνητικά και κάποια θετικά  στο σύνολο σχεδόν του επιχειρηματικού κόσμου στην Κύπρο. Ενδεικτικά αναφέρονται η Κρίση στον Περσικό Κόλπο, η ένταξη στην ΕΕ, το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, η έκρηξη στο Τσερνομπίλ, η καταστροφή του Η/Π σταθμού Βασιλικού, η νόσος των τρελλών αγελάδων, η οικονομική κρίση, η ηφαιστιογενής σκόνη από την Ισλανδία, ο Πόλεμος στον Λίβανο, η καθιέρωση της πενθήμερης εργασίας, και αρκετά άλλα γεγονότα.

Υπάρχουν κάποια γεγονότα, που μπορεί να επηρεάσουν ένα κλάδο της οικονομίας ή  και μόνο ένα οργανισμό, που  να είναι τόσο σημαντικά, ώστε να κλονίσουν την προβλεπόμενη πορεία του. Τέτοια μπορεί να είναι η απώλεια προσωπικού, η αλλαγή τεχνολογίας, κάποια απεργία, πυρκαγιά ή γενικά απώλεια κάποιας εγκατάστασης, διαρροές, που μπορεί να αφορούν τον ίδιο των οργανισμό ή και γειτνιάζουσες εγκαταστάσεις  ή συνεργαζόμενους οργανισμούς.

Εδώ να αναφέρουμε ότι σε όλες ανεξαίρετα τις περιπτώσεις, κάποιοι ευνοούνται και κάποιοι επηρεάζονται αρνητικά. Το σύγχρονο περιβάλλον του οργανισμού αλλάζει ριζικά και διαφέρει σημαντικά από εκείνο που αντιμετώπιζαν προ δύο και τριών δεκαετιών. Τα γνωρίσματα του νέου επιχειρηματικού περιβάλλοντος δημιουργούν νέες συνθήκες όπου  καλούνται να διαδραματίσουν μια νέα επιχειρηματική και παραγωγική δραστηριότητα.

Καταληκτικά, μπορούμε να πούμε ότι ιδιαίτερο ρόλο στην προετοιμασία αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων, διαδραματίζουν δυο παράγοντες. Πρώτον, είναι απαιτήσεις των τρίτων και κυρίως των πελατών. Όσο πιο απαιτητικός είναι ο πελάτης ενός οργανισμού, τόσο περισσότερο πιέζει για βελτίωση της αξιοπιστίας του προμηθευτή αλλά και της ικανότητας να μπορεί να αντεπεξέρχεται σε κάθε έκτακτο γεγονός. Δεύτερο, αλλά και  σημαντικότερο, είναι η δέσμευση της διοίκησης και της ιδιοκτησίας, ώστε με την κατάλληλη προετοιμασία και εκπαίδευση, να ελαχιστοποιούνται οι επιπτώσεις των απρόβλεπτων γεγονότων, και να εντοπίζονται πιθανές ευκαιρίες ανάπτυξης από αυτές.

Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο κάποιοι οργανισμοί ήταν και είναι περισσότερο έτοιμοι, καταλληλότερα προετοιμασμένοι, ώστε να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας. Η πλήρης αντιμετώπιση μίας τέτοιας κατάστασης μοιάζει αδύνατη, Εφικτός και υλοποιήσιμος στόχος όμως είναι ο μετριασμός των συνεπειών της και η ταχύτερη επαναφορά στην κανονικότητα.

*Οικονομολόγος, MBA-TQM, MA

Δειτε Επισης

Οι μειώσεις στα επιτόκια, ο μηχανισμός νομισματικής μετάδοσης και οι επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία
Προκλήσεις και ευκαιρίες στον τομέα ακινήτων: Ανάγκη για βιώσιμες λύσεις και συνεργασία
Γραφειοκρατία στην Κύπρο: Ένα εμπόδιο για τους πολίτες και τις επενδύσεις
Η αυστηρή προειδοποίηση του Elon Musk: Πράγματι η Αμερική οδεύει προς τη χρεοκοπία;
Ο μετασχηματιστικός ρόλος της ΤΝ στην κανονιστική συμμόρφωση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων
Παρωχημένα συστήματα και τεχνολογία αιχμής: Μπορεί το PropTech να φέρει επιτέλους την αγορά ακινήτων στο μέλλον;
Το ψηφιακό ευρώ: Ποια τα οφέλη του για εσάς;
Η άνοδος των βιώσιμων επενδύσεων: Οι προκλήσεις του ESG και των πράσινων ομολόγων για έναν επενδυτή
Καλό είναι κάποιοι να αρχίσουν να ξεχνάνε την ηλεκτροκίνηση
Έχει ο άνθρωπος νοημοσύνη να βάλει χαλινάρια στην AI πριν να είναι αργά;