Η επενδυτική προσέγγιση μέσα από τον «κύκλο ζωής» και το επενδυτικό προφίλ του κάθε επενδυτή

Η θεωρία του χαρτοφυλακίου, ως επενδυτική προσέγγιση, αναπτύχθηκε από τον οικονομολόγο του Πανεπιστημίου του Σικάγο Harry Markowitz, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 50. Ο Harry Markowitz τιμήθηκε το 1990 με το Βραβείο Νόμπελ στα Οικονομικά για τη συμβολή του αυτή στην επιχειρησιακή έρευνα, η οποία ήταν καθοριστική για τη μοντέρνα οικονομική θεωρία.
 
Η επένδυση αποτελεί μια δέσμευση χρημάτων ή κεφαλαίων, μέσω των χρηματοοικονομικών εργαλείων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων, με την προσδοκία μιας θετικής απόδοσης στο μέλλον. Ο βασικός κανόνας των επενδύσεων είναι αυτός που λέει πως «η απόδοση είναι ανάλογη του ρίσκου ή αντίστροφα». Όσο δηλαδή αυξάνεται το ρίσκο της επένδυσης, αυξάνεται και η πιθανότητα (προσδοκία) μεγαλύτερων κερδών ή, στη χειρότερη περίπτωση, ζημιών.
 
Οι προτιμήσεις μεταξύ απόδοσης και κινδύνου καθώς και η επενδυτική στρατηγική προσδιορίζονται κυρίως από το στάδιο του «κύκλου ζωής» (life cycle) του επενδυτή. Το πρώτο στάδιο αντιστοιχεί στην αρχή της επαγγελματικής του πορείας, όπου ο επενδυτής έχει ένα μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα και είναι διατεθειμένος να αναλάβει περισσότερο ρίσκο με στόχο την πιθανή (προσδοκώμενη) υψηλότερη απόδοση. Το δεύτερο στάδιο αντιστοιχεί στη μέση της επαγγελματικής του πορείας, όπου ο επενδυτής επιθυμεί να είναι λιγότερο εκτεθειμένος σε κίνδυνο οπότε επιλέγει να επενδύσει σε πιο συντηρητικούς τίτλους. Το τρίτο στάδιο αντιστοιχεί στο τελευταίο στάδιο της επαγγελματικής του πορείας και αφορά στο στάδιο της συνταξιοδότησης. Σε αυτό το στάδιο ο επενδυτής επιλέγει να επενδύει σε ακόμα πιο συντηρητικούς τίτλους και πολλές φορές αντλεί κεφάλαια από το χαρτοφυλάκιό του για να καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες του.
 
Οι σχετικές νομοθεσίες επιβάλλουν μια διαδικασία κατά την οποία ο σύμβουλος επενδύσεων είναι υποχρεωμένος να θέσει ερωτήματα στον επενδυτή ώστε να κατανοήσει ποια είδη επενδύσεων είναι κατάλληλα, δημιουργώντας έτσι το επενδυτικό του προφίλ. Τα ερωτήματα αυτά σχετίζονται με τους επενδυτικούς στόχους και αφορούν στη χρονική διάρκεια, τον βαθμό κινδύνου που είναι διατεθειμένος να αναλάβει και αν επιθυμεί απλά διατήρηση ή αύξηση κεφαλαίου. Παράλληλα, θα θέσει ερωτήματα που αφορούν στη χρηματοοικονομική κατάσταση του επενδυτή, όπως για παράδειγμα την πηγή εισοδημάτων καθώς και για τυχόν μελλοντικές άμεσες υποχρεώσεις. Τέλος, θα θέσει ερωτήματα σχετικά με τη γνώση και εμπειρία σε σχέση με τα διάφορα χρηματοοικονομικά μέσα και προϊόντα. Αφού ολοκληρωθεί η πιο πάνω διαδικασία, το επόμενο βήμα είναι η δημιουργία ενός σωστά σχεδιασμένου χαρτοφυλακίου που να λαμβάνει υπόψη όλες τις προαναφερόμενες αντλούμενες πληροφορίες.
 
Ο σύμβουλος επενδύσεων καθοδηγεί τις επενδυτικές αποφάσεις των επενδυτών αξιολογώντας τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες και προοπτικές των αγορών, σε όλα τα στάδια του «κύκλου ζωής» του επενδυτή. Πιο συγκεκριμένα, κάνει συστάσεις σχετικά με την αγορά ή/και πώληση επενδυτικών προϊόντων, οι οποίες είναι πάντοτε σύμφωνες με το επενδυτικό προφίλ του επενδυτή.
 
Το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο πρέπει να παρακολουθείται συστηματικά, να αξιολογείται και, ανάλογα με τις εξελίξεις στις χρηματοοικονομικές αγορές ή/και πιθανές σημαντικές αλλαγές στο προφίλ του επενδυτή, θα πρέπει, αν απαιτείται, να προσαρμόζεται αναλόγως, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν τυχόν πιθανοί απρόβλεπτοι κίνδυνοι.
 
*Μέλος του CFA Society Cyprus