Στη Βουλή η δέσμη νομοσχεδίων για ανάσχεση της πανδημίας

Ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής τίθενται τα νομοσχέδια για το πακέτο δημοσιονομικών μέτρων με στόχο την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από την πανδημία του κορωνοϊού.

Συγκεκριμένα, δύο νομοσχέδια αφορούν την παραχώρηση κρατικών εγγυήσεων €2 δις σε πιστωτικά ιδρύματα την παραχώρηση χαμηλότοκων δανείων σε επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζομένους, όπως επίσης και την μερική επιδότηση του επιτοκίου υφιστάμενων εξυπηρετούμενων δανείων φυσικών προσώπων, αυτοτελώς εργαζομένων και επιχειρήσεων.

Αξίζει να σημειωθεί πως το ανώτατο ύψος των κυβερνητικών εγγυήσεων σε κάθε πιστωτικό ίδρυμα δεν υπερβαίνει το 25% των συνολικών εγχώριων καταθέσεων, ενώ η κυβερνητική εγγύηση για την έκδοση δανείων καλύπτει τις ζημιές που θα προκύψουν στα δάνεια που θα παραχωρηθούν με καθορισμένο ανώτατο όριο κάλυψης ζημιών 70% για τη Δημοκρατία και 30% για τα Πιστωτικά Ιδρύματα για νέα εξασφαλισμένα και μη εξασφαλισμένα δάνεια.

Ο Υπουργός Οικονομικών δύναται με Διάταγμα του να αναθεωρεί τα πιο πάνω όρια αναλόγως των επικρατουσών συνθηκών και του παρέχεται η εξουσία να επιβάλει  διοικητικό πρόστιμο  προς τα πιστωτικά ιδρύματα, από €1.000 μέχρι €500.000.
 
Με βάση το κείμενο του νόμου ποσό μέχρι €1.750.000.000 θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά  για την έκδοση νέων δανείων προς Επιχειρήσεις και Αυτοτελώς Εργαζόμενους, υπό τον όρο ότι οι κυβερνητικές εγγυήσεις παραχωρούνται για την αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία κατά ισόποσο ποσό και δεν θα χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή υφιστάμενων πιστωτικών διευκολύνσεων, είτε εξυπηρετούμενων είτε μη εξυπηρετούμενων, είτε κατά την αναδιάρθρωση υφιστάμενων πιστωτικών διευκολύνσεων οποιουδήποτε πιστωτικού ιδρύματος εξαιρουμένων τοκοχρεολυσίων υφιστάμενων δανείων τα οποία είναι μέρος του υφιστάμενου προγράμματος αποπληρωμής.
 
€250.000.000 θα αφορούν την επιδότηση μέρους του επιτοκίου εξυπηρετούμενων δανείων σε φυσικά πρόσωπα, Αυτοτελώς Εργαζομένους και Επιχειρήσεις στην βάση κριτηρίων που θα καθορίζονται με Διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών.
 
Αναστολή δόσεων
Το δεύτερο νομοσχέδιο δίδει στο Υπουργικό την δυνατότητα να αποφασίζει την αναστολή της αποπληρωμής δόσεων συμπεριλαμβανομένων και τόκων για πιστωτικές διευκολύνσεις προς Χρηματοοικονομικούς Οργανισμούς και για καθορισμένες κατηγορίες δανειοληπτών.
 
Περαιτέρω το Υπουργικό θα δύναται να αποφασίζει αναστολή της λήψης οποιονδήποτε μέτρων από τους Χρηματοοικονομικούς Οργανισμούς λόγω της εφαρμογής της αναστολής αποπληρωμής δόσεων και τόκων, καθώς επίσης, αναστολή των υποχρεώσεων Χρηματοοικονομικών Οργανισμών για την ετοιμασία, υποβολή και ανακοίνωση των οικονομικών τους καταστάσεων.
 
Συμπληρωματικός προϋπολογισμός
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση κατέθεσε στη Βουλή συμπληρωματικό προϋπολογισμό ύψους €369 εκατ. με τη δέσμη των νομοσχεδίων για αντιμετώπιση και ανάσχεση της πανδημίας από τον κορωνοϊό, που με βάση τα σημερινά δεδομένα θα επιφέρει επιβάρυνση του δημοσιονομικού ισοζυγίου στο 2,0% του ΑΕΠ. 
 
Στον αναθεωρημένο Προϋπολογισμό αναφέρεται ότι το Υπουργικό αποφάσισε τη λήψη δημοσιονομικών μέτρων τα οποία ανέρχονται γύρω στα €813 εκατ. ή 3,8% του ΑΕΠ και έχουν ως σκοπό τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων, των επιχειρήσεων, των αυτοτελώς εργαζομένων, των εργοδοτούμενων, των φοιτητών και γενικότερα της οικονομίας.
 
Με βάση τον νόμο για τη Δημοσιονομική Ευθύνη και το Δημοσιονομικό Πλαίσιο, ο Υπουργός Οικονομικών μπορεί να καταθέσει συμπληρωματικό προϋπολογισμό πριν την 15η Ιουνίου όταν ισχύουν ειδικές περιστάσεις.

Τα μέτρα περιλαμβάνουν:
 
€20.000.000 εκατ.  για τη Χορήγηση «Ειδικής Άδειας» σε Γονείς που εργάζονται στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Η άδεια μπορεί να έχει διάρκεια μέχρι και 4 εβδομάδες στο παρόν στάδιο και δεν περιλαμβάνονται σε αυτήν οι αργίες.
 
€182 εκατ.  θα δαπανηθεί για το Ειδικό Σχέδιο Πλήρους Αναστολής Εργασιών Επιχειρήσεων και για Ειδικό Σχέδιο Μερικής Αναστολής Εργασιών. Στο Ειδικό Σχέδιο Πλήρους Αναστολής Εργασιών εμπίπτουν οι επιχειρήσεις, στις οικονομικές δραστηριότητες που τελούν σε υποχρεωτική αναστολή εργασιών και έχουν τη δυνατότητα να λάβουν ειδικό ανεργιακό επίδομα μέχρι και το 90% των εργοδοτουμένων τους. Το  ανεργιακό επίδομα θα ανέρχεται μέχρι το 60% των ασφαλιστέων αποδοχών κάθε εργαζόμενου και θα διέπεται από τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις του ανεργιακού επιδόματος, όπως αυτό ορίζεται στον περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο.
 
Διευκρινίζεται ότι  το 10% του προσωπικού της επιχείρησης δεν δύναται να περιληφθεί στο Σχέδιο και αφορά Γενικούς Διευθυντές, Διευθυντές Μέτοχους, υψηλόβαθμα Διευθυντικά Στελέχη επιχειρήσεων καθώς και σε όσους είναι αναγκαίοι για την εκτέλεση διοικητικών λειτουργιών που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία της κάθε επιχείρησης. Αν η επιχείρηση εργοδοτεί μόνο μέχρι 9 εργαζομένους, τότε θα τηρείται η προϋπόθεση που αναφέρεται στην πιο πάνω παράγραφο  για τους Διευθυντές Μετόχους, κ.λπ., αλλά αντί ο όρος του 90%, θα παραχωρείται το ειδικό ανεργιακό επίδομα σε όλους τους υπόλοιπους εργαζομένους.
 
Στο Ειδικό Σχέδιο Μερικής Αναστολής Εργασιών εμπίπτουν οι επιχειρήσεις που δεν έχουν τερματίσει υποχρεωτικά τις δραστηριότητές τους, αλλά έχουν υποστεί μείωση του κύκλου εργασιών τους πέραν του  25% συνεπεία της πανδημίας, έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στο  Σχέδιο. Το  ειδικό ανεργιακό επίδομα θα δύναται να παραχωρείται μέχρι και στο 75% των εργοδοτουμένων της επιχείρησης αν η επιχείρηση εργοδοτεί μέχρι 50 εργαζομένους, και μέχρι και στο 60% των εργοδοτουμένων, για επιχειρήσεις που εργοδοτούν πέραν των 50 εργαζομένων. Το ειδικό ανεργιακό επίδομα θα διέπεται από τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις του ανεργιακού επιδόματος, όπως ορίζεται στον περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο.
 
Ο συνολικός αριθμός των επωφελούμενων για τα Σχέδια Πλήρους και Μερικής Αναστολής υπολογίζεται στις 220.000 περίπου μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα για την περίοδο από 16 Μαρτίου 2020 μέχρι και τις 12 Απριλίου 2020.
 
Για του Αυτοτελώς Εργαζόμενους που έχουν επηρεαστεί από την κατάσταση προβλέπεται κονδύλι €20 εκατ. ευρώ.  Στο νόμο αναφέρεται ότι περίπου 40.000 αυτοτελώς εργαζόμενοι θα μπορούν να αξιοποιήσουν το Ειδικό Σχέδιο Αναστολής Εργασιών που έχει καταρτιστεί για την περίοδο από 16 Μαρτίου 2020 μέχρι 12 Απριλίου 2020 και αφορά στην καταβολή ειδικού ανεργιακού επιδόματος που θα ισούται με το 60% των ασφαλιστέων αποδοχών τους, με ανώτατο όριο τα €1.000 και νοουμένου ότι τηρούνται οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις που ισχύουν για τους μισθωτούς. 
 
€15 εκατ. για κάθε 20.000 εργαζόμενους που θα λάβουν το επίδομα ειδικής άδειας ασθενείας. Δικαιούχοι του επιδόματος είναι οι εργαζόμενοι που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα υγείας.
 
€100 εκατ. προβλέπεται για τα μέτρα προστασίας της υγείας για καταπολέμηση της πανδημίας σε περίπτωση που χρειαστεί, τα οποία θα καλύπτουν, μεταξύ άλλων, 
(i)  Απασχόληση πρόσθετου ιατρικού, νοσηλευτικού και υποστηρικτικού προσωπικού και για αποτελεσματικότερη και αμεσότερη ανταπόκριση στο έργο που καλούνται να διεκπεραιώσουν.
(ii) Ενίσχυση σε εξοπλισμό και υλικοτεχνική υποδομή.
(iii) Ενίσχυση του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και σε υλικοτεχνική υποδομή.
(iv) Ενίσχυση του Κέντρου Ασθενοφόρων.  
(v) Ενίσχυση της Υπηρεσίας 1420.
(vi) Φιλοξενία σε χώρους "καραντίνας".
(ν) Μέτρα για ενημέρωση του κοινού για προστασία από COVID 19.
(vi) Άλλα έκτακτα μέτρα.
 
€15 εκατ. προβλέπονται για το Επίδομα Παραμονής Φοιτητών στο Εξωτερικό ύψους €750 που αφορά στην κάλυψη εξόδων φοιτητών που φοιτούν στο εξωτερικό και δεν θα επιστρέψουν στην Κύπρο την περίοδο των διακοπών του Πάσχα και €6 εκατ. για το σχέδιο επαναπατρισμού Κυπρίων που βρίσκονται στο εξωτερικό για ειδικούς λόγους.
 
€11 εκατ. για την ανάκαμψη του τουρισμού για υλοποίηση δράσεων στήριξης του τουριστικού ρεύματος προς την Κύπρο, μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου του 2020, σε συνεργασία με Αεροπορικές Εταιρείες και Οργανωτές Ταξιδίων και δράσεις ενίσχυσης της προσέλκυσης τουριστών κατά την περίοδο Οκτωβρίου 2020– Μαρτίου 2021.