Πρόσθετο μαξιλάρι πέραν του €1 δισ. στις κυπριακές τράπεζες για αντιμετώπιση της κρίσης

Κεφαλαιακό μαξιλάρι που ξεπερνά το €1 δισεκατομμύριο προκύπτει για τις κυπριακές τράπεζες προκειμένου να διατηρήσουν ανοικτές τις στρόφιγγες δανεισμού μετά και τις αποφάσεις της ΕΚΤ να χαλαρώσει τις εποπτικές απαιτήσεις εν μέσω της σοβαρής αναταραχής στην παγκόσμια οικονομία λόγω της επιδημίας του κορωνοϊού. 
 
Σε μια πρώτη αντίδραση στην υπό εξέλιξη κρίση, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός ανακοίνωσε ότι η ΕΚΤ θα επιτρέψει προσωρινά στις τράπεζες να λειτουργούν κάτω από το όριο του κεφαλαίου που καθορίζεται από την καθοδήγηση του πυλώνα 2 (Pillar 2 Guidance, P2G), το αντικυκλικό απόθεμα ασφαλείας και τον δείκτη κάλυψης ρευστότητας (LCR). Σημειώνεται ότι στην ανακοίνωση δεν υπάρχει καταληκτικό χρονοδιάγραμμα στην διάρκεια της κεφαλαιακής χαλάρωσης.
 
Το αντικυκλικό απόθεμα (περιλαμβάνεται στον συνολικό κεφαλαιακό δείκτη) έχει καθοριστεί στο 2,5% για τις μεγάλες κυπριακές τράπεζες, ενώ, αν και δεν δημοσιοποιείται, η καθοδήγηση του πυλώνα 2 υπολογίζεται στο 1,5% με 2%. Ο δείκτης κάλυψης ρευστότητας έχει καθοριστεί για όλες τις τράπεζες της ευρωζώνης στο 150%.
 
Σύμφωνα με υπολογισμούς του ΚΥΠΕ, βάσει των τελευταίων διαθέσιμων στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας, το πρόσθετο κεφαλαιακό απόθεμα που προκύπτει για τις κυπριακές τράπεζες ξεπερνά το €1 δισεκατομμύριο. Οι δύο μεγάλες τράπεζες, Τράπεζα Κύπρου και Ελληνική, οι οποίες έχουν μαζί περίπου το 70% των σταθμισμένων περιουσιακών στοιχείων, θα έχουν και το μεγαλύτερο όφελος από αυτή την κεφαλαιακή χαλάρωση.
 
Ωστόσο, η χαλάρωση του δείκτη κάλυψης ρευστότητας είναι στην ουσία «δώρο άδωρο», αφού τα τελευταία χρόνια οι κυπριακές τράπεζες παρουσιάζουν διπλάσιο ποσοστό από το 150% που είναι το όριο και άρα δεν αναμένεται κανένα όφελος.
 
Παράλληλα, η ΕΚΤ επιτρέπει στις τράπεζες να χρησιμοποιήσουν μερικώς κεφαλαιακά εργαλεία (ομόλογα) που δεν προσμετρούν στο Δείκτη Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών Κατηγορίας 1 (CET1), όπως πρόσθετο κεφάλαιο κατηγορίας 1 (ΑΤ1 bonds) και κεφάλαιο κατηγορίας 2 (Tier 2 bonds),  προκειμένου να πληρούν τις κεφαλαιακές απαιτήσεις του Πυλώνα 2. Η απόφαση αυτή επισπεύδει την εφαρμογή της αναθεώρησης της οδηγίας της Βασιλείας 4, που θα ετίθετο σε εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2021. Αυτό επιτρέπει στις τράπεζες να ενισχύσουν περαιτέρω τα κεφάλαιά τους με αυξημένη ταξινόμηση των εργαλείων αυτών ως κεφάλαιο CET1.
 
Μαξιλάρι για παραχώρηση δανείων και ενίσχυσης προβλέψεων
 
Το πρόσθετο αυτό απόθεμα αποτελεί ουσιαστικά την ενθάρρυνση της ΕΚΤ στις τράπεζες να μην διακόψουν την παραχώρηση ρευστότητας στην οικονομία λόγω της υπό εξέλιξη κρίσης, ενώ ταυτόχρονα τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι η κίνηση αυτή βοηθά τα τραπεζικά ιδρύματα να αυξήσουν τις προβλέψεις ιδιαίτερα σε δανειακές συμβάσεις που σχετίζονται με την τουριστική βιομηχανία, η οποία φαίνεται ότι πλήττεται πρώτη από την επιδημία του κορωνοϊού.
 
Ουσιαστικά, η ΕΚΤ προσπαθεί να κόψει τον άγραφο κανόνα που φέρει τις τράπεζες σε περιόδους αβεβαιότητας και κρίσης να κόβουν τον δανεισμό προκειμένου να προστατέψουν τα κεφάλαιά τους.
 
Κληρίδης: καλή σαν πρώτη αντίδραση, διευκρινίσεις για νέα NPLs
 
Ερωτηθείς από το ΚΥΠΕ, ο τραπεζίτης Μάριος Κληρίδης είπε πως ως πρώτη αντίδραση, οι αποφάσεις της ΕΚΤ είναι καλές, αλλά πρόσθεσε πως πρέπει να δοθούν διευκρινίσεις για την αντιμετώπιση των αναμενόμενων νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) που θα προκύψουν λόγω της κρίσης.
 
H περίοδος χάριτος αυτής της χαλάρωσης, είπε, πρέπει να είναι αρκετή έτσι ώστε να μπορέσουν τα νέα ΜΕΔ να επιλυθούν, χωρίς να «κτυπήσουν» τα κεφάλαια των τραπεζών, διότι τα προβλήματα αυτά θα προκύψουν λόγω της κρίσης και όχι και όχι λόγω κακής διαχείρισης των επιχειρήσεων που θα επηρεαστούν.
 
Σημείωσε δε πως οι τράπεζες αναμένεται να δώσουν μεγαλύτερα περιθώρια στις επιχειρήσεις που θα πληγούν μέσω μεγαλύτερων παρατραβηγμάτων, αλλά και ενός πιο ευνοϊκού προγράμματος αποπληρωμής έτσι ώστε να μην πληγεί το κεφάλαιο κίνησης και η ρευστότητά τους.
 
Υπογράμμισε ωστόσο πως με την ΕΚΤ να διαθέτει μειωμένα όπλα αντιμετώπισης της κρίσης, οι λύσεις στην υφιστάμενη κρίση θα είναι δημοσιονομικές.
 
Σημειώνεται ότι στην Κύπρο, μετά την κρίση του 2013, η παραχώρηση νέων δανείων κυμαίνεται γύρω στα €3 δισ. κατά μέσο όρο την τελευταία τετραετία, ενώ το 2019 τα καθαρά νέα δάνεια ανήλθαν σε €3,2 δισ. Εξάλλου, πτωτικά ξεκίνησε το 2020 ο νέος δανεισμός, με τα συνολικά καθαρά νέα δάνεια τον Ιανουάριο να ανέρχονται σε €233 εκατομμύρια σε σχέση με €293 εκατ. τον αντίστοιχο περσινό μήνα, παρουσιάζοντας μείωση 20,5% σε ετήσια βάση.
 
Τηλεδιάσκεψη Ηροδότου με τράπεζες
 
Στο μεταξύ, όπως πληροφορείται το ΚΥΠΕ, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνος Ηροδότου έχει προγραμματίσει τηλεδιάσκεψη με τους επικεφαλής των εμπορικών τραπεζών την ερχόμενη Δευτέρα, με τους οποίους αναμένεται να συζητήσει τις προκλήσεις και τις δυσκολίες που προκύπτουν για τα τραπεζικά ιδρύματα εν μέσω της επιδημίας του κορωνοϊού.
 
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ