ΕΚΚ: Προσήλωση στην τεχνολογική αναβάθμιση για ενίσχυση της εποπτείας

Ιδιαίτερη έμφαση στην τεχνολογική αναβάθμισή της θα δώσει εντός του 2020 η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ), αναγνωρίζοντας τις δυνατότητες που προσφέρουν νέα ψηφιακά εργαλεία και συστήματα για την επίτευξη των εποπτικών στόχων της.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου, στη διάρκεια της οποίας παρουσίασε το έργο της Επιτροπής για το 2019 και τους στόχους της για το 2020, η Πρόεδρος της ΕΚΚ κ. Δήμητρα Καλογήρου ανέδειξε ότι η Επιτροπή αποδίδει τεράστια σημασία στον εκσυγχρονισμό της, μέσω της προώθησης ουσιαστικών αλλαγών για την απλοποίηση και αυτοματοποίηση των εργασιών της. Όπως επεσήμανε, οι διαρκώς μεταβαλλόμενες λειτουργικές ανάγκες της Επιτροπής, καθιστούν αναγκαία την τροποποίηση και αναβάθμιση των ηλεκτρονικών συστημάτων της.

Τεχνολογική αναβάθμιση
Με την έλευση του 2020, η ΕΚΚ επέκτεινε το ψηφιακό αρχείο των εταιρικών στοιχείων και στους Διαχειριστές Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων (Funds Managers), το οποίο αποτελεί σημαντικό ορόσημο, καθώς έτσι ενισχύεται η διαφάνεια και η αποτελεσματικότητα του ανερχόμενου τομέα των εναλλακτικών επενδύσεων στην Κύπρο, ο οποίος μπορεί να χρηματοδοτήσει την πραγματική οικονομία.
Το Ψηφιακό Αρχείο αποτελεί μία πλατφόρμα που επιτρέπει στους Διαχειριστές Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων να εισάγουν και να υποβάλλουν δεδομένα με πιο σωστό τρόπο, σε ένα νέο, πιο φιλικό προς τον χρήστη σύστημα. Οι διαχειριστές μπορούν να έχουν επίβλεψη όλων των δεδομένων που υπέβαλαν και να εκτελούν ανά πάσα στιγμή τυχόν προσθήκες ή αλλαγές. Αυτό βελτιώνει τη διαφάνεια των πληροφοριών και επιτρέπει τη συνεχή παρακολούθηση από την ΕΚΚ των εταιρικών τους αλλαγών.
Εντός του 2020, η ΕΚΚ θα προχωρήσει με τη μεταφορά, αποθήκευση και επεξεργασία του μεγάλου όγκου πληροφοριών (Big Data) που λαμβάνει σε αρχιτεκτονική βάση νέφους (Cloud). Αυτή η τεχνολογική μετεξέλιξη θα εμπλουτίσει την παραγόμενη επιχειρησιακή γνώση που είναι απαραίτητη για πιο αποδοτική και άμεση εποπτεία.
Επιδίωξη της ΕΚΚ είναι η  εξεύρεση και άλλων τεχνολογικών λύσεων περιλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, για την επεξεργασία και ανάλυση του μεγάλου όγκου πληροφοριών (Big Data) που αντλεί από τους εποπτευομένους. Συγκεκριμένα, θα γίνεται αυτόματη επεξεργασία της Ποιότητας των Δεδομένων και η ανάλυσή τους με σκοπό την αποτελεσματικότερη εποπτεία σε σειρά θεμάτων, όπως η βέλτιστη εκτέλεση εντολών πελατών,  ο εντοπισμός ασυνήθων συναλλαγών με σκοπό τη χειραγώγηση της αγοράς  και τον εντοπισμό ασυνήθων συναλλαγών σε σχέση με θέματα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες συναλλαγές.

 

Μέσω εξειδικευμένης τεχνολογίας, η εποπτεία της αγοράς θα γίνεται με εντατικότερους ρυθμούς, με αποτέλεσμα η προληπτική πολιτική της ΕΚΚ να βελτιωθεί σημαντικά, ώστε με την πρόληψη τυχόν κινδύνων να διασφαλίζεται η προστασία των επενδυτών.
Επίσης, εντός του 2020 η ΕΚΚ στοχεύει στη δημιουργία εξειδικευμένου συστήματος για την  ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων για χορήγηση άδειας λειτουργίας σε νέες οντότητες και άλλες ουσιαστικές μεταβολές, καθώς επίσης και στην αυτοματοποίηση της διαδικασίας υποβολής αιτημάτων για την παροχή υπηρεσιών διασυνοριακώς. Επιπλέον, θα προωθηθούν οι διαδικασίες για ανάπτυξη ενός συστήματος στο οποίο θα τηρούνται ηλεκτρονικά τα στατιστικά στοιχεία που διατηρεί το Τμήμα Αδειοδοτήσεων για όλα τα αιτήματα που λαμβάνει και διεκπεραιώνει.
Στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής της Κύπρου για το blockchain, η ΕΚΚ έχει προτείνει όπως μελετηθεί η δυνατότητα αξιοποίησης της εν λόγω τεχνολογίας για τη δημιουργία και τήρηση του Μητρώου Εμπιστευμάτων, υπεύθυνη του οποίου έχει καθοριστεί η ΕΚΚ.    
Όπως ανέδειξε η Πρόεδρος της ΕΚΚ, ένας ακόμη στόχος για το 2020 είναι η αναβάθμιση και βελτιστοποίηση του Συστήματος Διαχείρισης Κινδύνων (Risk Base Supervision framework), το οποίο υπολογίζει το επίπεδο κινδύνου κάθε εποπτευόμενου οργανισμού και συμβάλλει στη στόχευση της εποπτείας εκεί όπου υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος.
Βελτίωση ρυθμιστικού πλαισίου
Ιδιαίτερη βαρύτητα, τόνισε η κ. Καλογήρου, θα δοθεί και στον εμπλουτισμό και εκσυγχρονισμό του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει την κεφαλαιαγορά. Ήδη, τον Ιανουάριο του 2020 η ΕΚΚ προχώρησε στην έκδοση της Οδηγίας αναφορικά με τη Συμμετοχική Χρηματοδότηση (Crowdfunding) που βασίζεται στην έκδοση κινητών αξιών μέσω ΚΕΠΕΥ.
Αναδεικνύοντας τη σημασία της ρύθμισης του τομέα του Crowdfunding, η Πρόεδρος της ΕΚΚ υπογράμμισε ότι πρόκειται για μια εναλλακτικής μορφής χρηματοδότηση, μέσω της οποίας μικρές και μεσαίες νεοφυείς επιχειρήσεις χρηματοδοτούνται από το κοινό, μεταξύ άλλων με την έκδοση κινητών αξιών (συνήθως μετοχών ή χρεογράφων). Τα ενδιαφερόμενα μέρη έρχονται σε επαφή μέσω των παρόχων υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης, των ΚΕΠΕΥ, που ενεργούν ως ενδιάμεσοι, οι οποίοι διαχειρίζονται ηλεκτρονικά συστήματα και αντιστοιχίζουν την ανάγκη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να χρηματοδοτηθούν, με το ενδιαφέρον των επενδυτών να επενδύσουν σε αυτές. Το ποσό που θα μπορεί να αντλείται για κάθε περίπτωση θα είναι μέχρι €5 εκατ. χωρίς την κατάρτιση και έγκριση από την ΕΚΚ ενημερωτικού δελτίου. 
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει ήδη συμφωνηθεί το περιεχόμενο του σχετικού Κανονισμού, ο οποίος αναμένεται να δημοσιευτεί στην επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς το τέλος του καλοκαιριού. Ο Κανονισμός της Συμμετοχικής Χρηματοδότησης καθορίζει το πλαίσιο και τις προϋποθέσεις αδειοδότησης των εταιρειών που θα παρέχουν το νέο αυτό επενδυτικό προϊόν μέσω ηλεκτρονικών πλατφόρμων διασυνοριακά στην επικράτεια της ΕΕ.
Επιπρόσθετα, αναμένεται η δημοσίευση των κατ‘ εξουσιοδότηση πράξεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να τεθεί σε εφαρμογή ο Κανονισμός για το Πανευρωπαϊκό Ατομικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν, ή αλλιώς PEPP (Pan-European Private Pension Product), το οποίο αποτελεί μέρος του Σχέδιου Δράσης της Ένωσης Κεφαλαιαγορών και του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρώπη. Όπως υπογράμμισε η κ. Καλογήρου, η σημασία του νέου αυτού είδους εκούσιας ατομικής σύνταξης έγκειται στο γεγονός ότι θα προσφέρει στους αποταμιευτές περισσότερες επιλογές όταν αποταμιεύουν για την εξασφάλιση των γηρατειών τους και θα τους παράσχει πιο ανταγωνιστικά προϊόντα. Επίσης, θα μπορεί να μεταφερθεί σε ολόκληρη την ΕΕ.  
Πακέτο για τις βιώσιμες επενδύσεις
Στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, η Πρόεδρος της ΕΚΚ στάθηκε ιδιαίτερα σε μία ακόμη σημαντική ρύθμιση που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή πριν το τέλος Μαΐου. Ο λόγος για το πακέτο που αφορά τις βιώσιμες επενδύσεις, το οποίο λαμβάνει υπόψιν τη συμφωνία του Παρισιού για την ενίσχυση της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και το σχέδιο δράσης της ΕΕ σχετικά με τη χρηματοδότηση της αειφόρου ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, επιδιώκεται ο αναπροσανατολισμός των ροών κεφαλαίων προς χρηματοοικονομικά προϊόντα που έχουν ως επίκεντρό τους τις βιώσιμες επενδύσεις.  
Σε διαδικασία ετοιμασίας βρίσκεται, σημείωσε η κ. Καλογήρου, και το νομοσχέδιο για τη μεταφορά στην εθνική νομοθεσία της 5ης Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Παρεμπόδιση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Συναλλαγές και Χρηματοδότηση της Τρομοκρατίας, η οποία, για πρώτη φορά περιλαμβάνει ρυθμίσεις για εικονικά και παραστατικά νομίσματα και τους παρόχους υπηρεσιών θεματοφυλακής ψηφιακών πορτοφολιών.
Με στόχο την ενίσχυση της προστασίας των επενδυτών, από τον Φεβρουάριο του 2020 ξεκίνησε η διαδικασία πιστοποίησης των λειτουργών συμμόρφωσης σε θέματα παρεμπόδισης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (Anti-Money Laundering). Σκοπός των εξετάσεων είναι να διασφαλιστεί ότι τα άτομα που είναι διορισμένα ως λειτουργοί συμμόρφωσης AML είναι κατάλληλα καταρτισμένα.
Εποπτεία και πρόστιμα
Κατά το 2019, διενεργήθηκαν 28 επιτόπιοι έλεγχοι από το Τμήμα Εποπτείας σε 27 ΚΕΠΕΥ και 585 θεματικοί έλεγχοι εξ αποστάσεως σε 235 ΚΕΠΕΥ. Περαιτέρω, διενεργήθηκαν εξ’ αποστάσεως έλεγχοι σε 174 ΔΟΕΕ/ΟΕΕ  όσον αφορά τη συμμόρφωσή τους με τις απαιτήσεις άντλησης ελαχίστου ενεργητικού και σε 111 ΔΟΕΕ για αξιολόγηση της συμμόρφωσής τους με την υποχρέωσή τους για αναφορά δεδομένων, καθώς επίσης και σε πέντε ΕΔ ΟΣΕΚΑ (10 ΟΣΕΚΑ) για να διαπιστωθεί η συμμόρφωσή τους σχετικά με την υποχρέωση για υποβολή ετήσιων και εξαμηνιαίων εκθέσεων.
 
Το Τμήμα Παρεμπόδισης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες διενήργησε το 2019 17 προγραμματισμένους επιτόπιους ελέγχους σε ΚΕΠΕΥ, ΕΠΔΥ και ΔΟΕΕ. Επίσης, διενήργησε έλεγχο στις ετήσιες εκθέσεις του λειτουργού συμμόρφωσης και του εσωτερικού ελέγχου σχετικά με την παρεμπόδιση χρήματος από παράνομες δραστηριότητες, περιλαμβανομένων των σχετικών πρακτικών του διοικητικού συμβουλίου, που υπέβαλαν οι ΚΕΠΕΥ, οι ΕΠΔΥ και οι ΔΟΕ. Επίσης προχώρησε στη συλλογή και αξιολόγηση συγκεκριμένων στοιχείων και πληροφοριών από τις ΚΕΠΕΥ που αφορούσαν θέματα συμμόρφωσης με τις συνεχείς υποχρεώσεις βάσει του σχετικού νόμου και της Οδηγίας της ΕΚΚ για τα θέματα αυτά.
 
Το Τμήμα Ερευνών και Παρακολούθησης πραγματοποίησε εντός του 2019 έξι εισόδους και έρευνες σε ΚΕΠΕΥ, για ενδεχόμενες παραβάσεις της κείμενης νομοθεσίας μετά από καταγγελίες που έλαβε. Επίσης, εντός του ίδιου έτους ολοκλήρωσε οκτώ έρευνες. Μέχρι και το τέλος του 2019 βρίσκονταν σε εξέλιξη άλλες 23 έρευνες σε διάφορες οντότητες και μία έρευνα σε σχέση με ένα φυσικό πρόσωπο στον τραπεζικό τομέα.
 
Το 2019, σημαντικός αριθμός εκδοτών δεν συμμορφώθηκε με τις υποχρεώσεις του για δημοσιοποίηση της Ετήσιας Οικονομικής Έκθεσης για το πλήρες οικονομικό έτος και της Εξαμηνιαίας Οικονομικής Έκθεσης. Ως εκ τούτου, η ΕΚΚ προχώρησε σε διερεύνηση αρκετών υποθέσεων για ενδεχόμενες παραβάσεις.
 
Η ΕΚΚ συνέχισε και την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των εκδοτών με το άρθρο 78 του περί Ελεγκτών Νόμου του 2017 αναφορικά με τη σύσταση επιτροπής ελέγχου. Όλοι οι εκδότες προχώρησαν στη σύσταση επιτροπής ελέγχου.
 
Ως αποτέλεσμα των ερευνών και εποπτικών ελέγχων, το 2019 οι διοικητικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν συνολικά σε εποπτευόμενους και ανώτατους αξιωματούχους τους ανέρχονται στα €1,27 εκατ., εκ των οποίων τα €1,25 εκατ. επιβλήθηκαν σε ΚΕΠΕΥ. Τα τελευταία δύο χρόνια τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν πλησίαζαν τα €8,8 εκατ. εκ των οποίων περίπου €6,8 εκατ. επιβλήθηκαν στους εκδότες. Πέραν των χρηματικών ποινών που επέβαλε, η ΕΚΚ ανέστειλε την άδεια λειτουργίας τεσσάρων ΚΕΠΕΥ, στις οποίες προέκυψαν σημαντικά προβλήματα και υπέδειξε σε εποπτευόμενους τη λήψη σειράς διορθωτικών μέτρων για τη βελτίωση των εσωτερικών τους διαδικασιών, ρυθμίσεων και πρακτικών, με στόχο την πλήρη συμμόρφωση με τις νομικές τους υποχρεώσεις. Επίσης, απέστειλε επτά επιστολές στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για διερεύνηση της διάπραξης ενδεχόμενων ποινικών αδικημάτων.
 
Η προστασία των επενδυτών, διαβεβαίωσε η κ. Καλογήρου, είναι και θα παραμείνει προτεραιότητα για την ΕΚΚ, με απώτερο στόχο την ανάπτυξη και την πρόοδο της κυπριακής κεφαλαιαγοράς. «Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση αυτή, ενισχύοντας τις προσπάθειές μας με την αναβάθμιση των υποδομών και συστημάτων που έχει στη διάθεσή της η ΕΚΚ, τα οποία συμβάλλουν στην ενίσχυση της εποπτείας των αδειοδοτημένων οντοτήτων και των νέων νομοθετικών απαιτήσεων» πρόσθεσε.