Επιτάχυνση μείωσης των ΜΕΔ εν μέσω ευνοϊκού περιβάλλοντος, λέει ο Διοικητής της ΚΤΚ

Νέο κάλεσμα στις τράπεζες τόσο στις μεγάλες όσο και στις μικρότερες, να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) τώρα που το περιβάλλον είναι ευνοϊκό, απηύθυνε ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνος Ηροδότου. 
 
Σε ομιλία σε συνέδριο που διοργάνωσαν η ΚΤΚ και η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, με τίτλο Ιδιωτικό χρέος και ΜΕΔ: επιτεύγματα και προκλήσεις, αναφέρθηκε σε δύο λόγους που καθιστούν επιτακτική τη μείωση των κόκκινων δανείων: τη θετική συμβολή που έχει το περιβάλλον των αρνητικών επιτοκίων, κάτι που ωστόσο, τελεί υπό εξέταση από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, αλλά και τις επερχόμενες υποχρεώσεις θα προκύψουν για τις τράπεζες από τα ελάχιστα ίδια κεφάλαια και τις ελάχιστες επιλέξιμες υποχρεώσεις (MREL), που θα επιβαρύνουν τους ισολογισμούς των τραπεζών.
 
Για τα αρνητικά επιτόκια, ο κ. Ηροδότου τόνισε πως στα θετικά είναι η αύξηση στις αποτιμήσεις της ακίνητης περιουσίας, που με τη σειρά τους μειώνουν τις απαιτήσεις για προβλέψεις, ενώ το κυνήγι αποδόσεων οδηγεί σε υψηλότερη ζήτηση και κατά συνέπεια ψηλότερες τιμές για αγορά περιουσιακών στοιχείων, γεγονός που υποβοηθά τις πωλήσεις δανείων.

“Πρόκειται για ένα πολύ ευνοϊκό περιβάλλον για την αντιμετώπιση των ΜΕΔ και τη διόρθωση ενός τραπεζικού ισολογισμού», είπε και συμπλήρωσε: «Γι’ αυτό προτρέπω τις τράπεζες να κινητοποιηθούν και να διορθώσουν τους ισολογισμούς ενόσω διατηρούνται αυτές οι ευνοϊκές συνθήκες».
 
«Διότι μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι όλοι στο Διοικητικό Συμβούλιο (της ΕΚΤ) γνωρίζουν και ανησυχούν για την άλλη πτυχή των αρνητικών επιτοκίων», είπε και αναφέρθηκε στις ανησυχίες που υπάρχουν σε επίπεδο ευρωζώνης για ενδεχόμενες φούσκες στις αποτιμήσεις περιουσιακών στοιχείων και τις φούσκες στα χρηματιστήρια, στην Ευρώπη και πολύ περισσότερο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
 
Παράλληλα, τόνισε εκ νέου πως η ΚΤΚ αναγνωρίζει πως ένα σταθερό νομικό πλαίσιο, που να μην δίνει κίνητρα σε στρατηγικούς κακοπληρωτές, είναι «απόλυτα αναγκαίο συστατικό» για τη μείωση των ΜΕΔ.
 
Ο κ. Ηροδότου κάλεσε επίσης τις τράπεζες να επιταχύνουν την πρόοδό στη μείωση των ΜΕΔ, καθώς αρχίζει η φάση υλοποίησης του MREL, που στην ουσία αποτελεί άλλο ένα κεφαλαιακό μαξιλάρι που επιβάλλει το ευρωπαϊκό εποπτικό πλαίσιο. «Το επίπεδο του MREL που απαιτείται από τις τράπεζες εξαρτάται από τα σταθμισμένα περιουσιακά στοιχεία και συνεπώς το επίπεδο των ΜΕΔ αποτελεί σημαντική παράμετρο στον υπολογισμό του και για τις τράπεζες μας αυτό είναι μια ακριβή κεφαλαιακή απαίτηση», είπε.
 
Επανέλαβε πως τα ΜΕΔ από τα €28 δισ. στην κορύφωσή τους στο τέλος του 2014, παρουσίασαν μείωση €19 δισ., για να προσθέσει ωστόσο ότι το ποσοστό των ΜΕΔ έναντι των συνολικών δανείων βρίσκεται στο 30% σε σύγκριση με 3% που είναι ο μέσος όρος της Ευρωζώνης και 10% που είναι το κατώφλι που έθεσε ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός. «Υπάρχουν πολλά που πρέπει ακόμη να γίνουν", συμπλήρωσε.

Απαντώντας σε ερωτήσεις, ο κ. Ηροδότου είπε πως τα 50% των ΜΕΔ βρίσκονται σε καθυστέρηση για περίοδο πέραν των 5 ετών κάτι που καθιστά πιο δύσκολη την επίλυσή τους, για να προσθέσει ωστόσο ότι το επίπεδο της εισροής νέων ΜΕΔ είναι πολύ πιο χαμηλά από το επίπεδο που θα προκαλούσε ανησυχία στην ΚΤΚ.
 
Μύθος το ότι δεν δίνονται νέα δάνεια

Εξάλλου ο κ. Ηροδότου τόνισε πως οι τράπεζες δεν σταμάτησαν την παραχώρηση νέων δανείων. Οι τράπεζες δανείζουν σημαντικά και το επίπεδο του νέου δανεισμού αυξάνεται. Ναι οι τράπεζες, έχουν τη ρευστότητα, έχουν την ικανότητα να δανείσουν, αλλά θα πρέπει να δανείζουν στη βάση της ικανότητας αποπληρωμής του δανειολήπτη, είπε, προσθέτοντας πως "είναι μύθος ότι οι τράπεζες δεν δανείζουν", παραπέμποντας στα στατιστικά της ΚΤΚ.

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι επισημάνσεις του επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, Ιερόθεου Παπαδόπουλου, ο οποίος τόνισε πως παρά τη σημαντική πρόοδο μετά την κρίση, η Κύπρος διαθέτει το δεύτερο ψηλότερο ιδιωτικό χρέος και το δεύτερο ψηλότερο ποσοστό ΜΕΔ στην Ευρωζώνη.
 
«Συνεπώς», τόνισε, «χρειάζεται να κάνουμε ακόμα μια αποτίμηση για το πού βρίσκεται η Κύπρος στον τραπεζικό τομέα. Να κοιτάξουμε πίσω και να δούμε τον δρόμο μπροστά. Όλοι, είτε συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων είτε όχι, από τον καθημερινό πολίτη μέχρι τον πολιτικό, ακαδημαϊκό ή τεχνοκράτη, χρειάζεται να θέσουν το δημόσιο συμφέρον, πάνω απ’ όλα. Χρειάζεται ακόμη δουλειά για να βελτιωθεί ο κυπριακός χρηματοοικονομικός τομέας».

Εξάλλου, και ο αναπληρωτής επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας για τις τράπεζες και επικεφαλής της ομάδας του ΕΜΣ για την Κύπρο, Πάολο Φιορέτι αναφέρθηκε στην αξιοσημείωτη πρόοδο της Κύπρου, αλλά υπογράμμισε την ανάγκη προώθησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα ενισχύσουν την κυπριακή οικονομία, που ως μικρή και ανοικτή, παραμένει ευάλωτη σε κινδύνους.

Επισημαίνοντας ότι παρά την πρόοδο η Κύπρος διαθέτει το δεύτερο ψηλότερο ποσοστό ΜΕΔ στην Ευρωζώνη, ο κ. Φιορέτι τόνισε την ανάγκη διατήρησης ενός σταθερού και προβλέψιμου περιβάλλοντος. «Αυτό θα οδηγήσει σε λιγότερο ευμετάβλητες, πιο ευνοϊκές καθώς και πιο προβλεπτές τιμές στα ΜΕΔ και είναι κρίσιμο στην αντιμετώπιση με προβλήματα του παρελθόντος που σχετίζονται με ΜΕΔ και θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα των τραπεζών στο μέλλον», τόνισε.

Κουλτούρα αποπληρωμής και χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός

Εξάλλου, ο Διευθυντής του τμήματος Οικονομικών Ερευνών της ΚΤΚ, Γιώργος Κυριάκου αναφέρθηκε στα προβλήματα του παρελθόντος που συνέτειναν στην αύξηση των ΜΕΔ. Ο κόσμος δανειζόταν πέραν των αναγκών και των ικανοτήτων του βασιζόμενος στην αξία της εξασφάλισης, είπε, αναγνωρίζοντας πως είχαμε ένα πλαίσιο που συνέτεινε στον υπερδανεισμό. Σημείωσε ωστόσο ότι η έλλειψη χρηματοοικονομικού εγγραμματισμού δεν ήταν αποκλειστικά υπεύθυνη για τα ΜΕΔ, αλλά θα βοηθούσε στην απάμβλυνση του προβλήματος και σίγουρα θα μπορούσε να το αποτρέψει.

Τέλος, ο επίκουρος καθηγητής στο ΤΕΠΑΚ Παναγιώτης Ανδρέου ανέφερε ότι η Κύπρος είναι ουραγός σε θέματα χρηματοοικονομικού εγγραμματισμού σε σύγκριση με τις χώρες της ΕΕ. Μάλιστα είπε πως με βάση στοιχεία του ΟΟΣΑ η Κύπρος βρίσκεται στην ουρά και γειτονεύει με χώρες όπως η Αλβανία και η Ταϊλάνδη.

Αναφέρθηκε σε δύο έρευνες που διεξήγαγε για τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό στην Κύπρο, παραθέτοντας ένα «συγκλονιστικό», όπως είπε, στοιχείο. Σε έρευνα που έγινε 35% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν ενώ άλλο ένα 10% απάντησε λανθασμένα σχετικά με το ύψος των ασφαλισμένων καταθέσεων (€100.000) και αυτό σε μια χώρα που υπέστη κούρεμα καταθέσεων.

«Ευθύνεται ο χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός για τα προβλήματα; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι. Ευθύνεται σε κάποιο βαθμό; η απάντηση είναι κατηγορηματικά, ναι», κατέληξε.
 
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ