ΣΥΠΡΟΔΑΤ: Χαιρετίζει το πολυνομοσχέδιο για καταχρηστικές ρήτρες
13:23 - 18 Νοεμβρίου 2020
Μετά από ασφυκτικές πιέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που από το 2013 κίνησε διαδικασία επί παραβάσει εναντίον της Κύπρου γιατί δεν εφαρμόζαμε αποτελεσματικά την οδηγία 93/13/ΕΟΚ σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες, πράγμα που επανέλαβε τον Ιούλιο του 2019 με αυστηρή προειδοποιητική επιστολή, ξεκαθαρίζοντας μάλιστα ότι η επιτροπή αξιολογεί κατά πόσο η κατάσταση αυτή υπονομεύει την πρακτική αποτελεσματικότητα της οδηγίας.
Επιτέλους την περασμένη Παρασκευή το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε πολυνομοσχέδιο με βάση το οποίο δίδονται «όπλα» στην Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή για να επιβάλει τις πρόνοιες των νόμων για προστασία των καταναλωτών.
Μεταξύ άλλων δίδεται εξουσία επιβολής προστίμου για παραβιάσεις του νόμου, καθώς και καταχώρηση αιτήσεων στο δικαστήριο για έκδοση απαγορευτικών διαταγμάτων.
Η σημαντικότερη για μας πρόνοια του νομοσχεδίου είναι η διασφάλιση της δυνατότητας των καταναλωτών να προσφεύγουν στο δικαίωμα για αποκατάσταση ή και καταβολή αποζημιώσεων.
Φανταστείτε ότι πέρσι η Βουλή ψήφισε ομόφωνα σε Νόμο πρόταση για τις καταχρηστικές ρήτρες, όμως η Κυβέρνηση μετά την αναπομπή που απορρίφθηκε ομόφωνα από την Βουλή, έκανε αναφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο που την έκανε δεχτή και έτσι η Κύπρος έμεινε το μόνο Ευρωπαϊκό Κράτος, που η Κυβέρνηση αφήνει τις Τράπεζες να καταδυναστεύουν τους δανειολήπτες με τις καταχρηστικές ρήτρες.
Φυσικά η πιο πάνω Ευρωπαϊκή Οδηγία υπερισχύει του εσωτερικού μας δικαίου και έπρεπε να εφαρμόζεται έστω και αν δεν υπήρχε σχετική νομοθεσία στην Κύπρο. Μάλιστα η εφαρμογή της είναι υποχρεωτική από όλους (Κυβέρνηση-Βουλή-Δικαστήρια). Τονίζουμε επίσης ότι τα δικαστήρια έχουν υποχρέωση να εξετάζουν και να ελέγχουν αυτεπάγγελτα αν σε μια σύμβαση υπάρχει καταχρηστική ρήτρα και να αρνούνται να την εφαρμόσουν ακυρώνοντας την. Όπως προκύπτει από το απαύγασμα της Νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ίδιας της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993, η ακύρωση της Καταχρηστικής Ρήτρας ενεργεί ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ.
Τέλος να σημειώσουμε ότι ο δανειολήπτης/καταναλωτής έχει δικαίωμα να κινήσει αγωγή εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας για αποζημιώσεις εάν οποιονδήποτε όργανο ή αρχή του κράτους επικαλούμενο καταχρηστική ρήτρα προκάλεσε ζημιά σ΄αυτόν. Το ίδιο δικαίωμα παρέχεται ακόμη και αν το κράτος καθυστερήσει στην προσαρμογή του εσωτερικού δικαίου με το Ευρωπαϊκό και προκληθεί ζημιά στον καταναλωτή.
Επιτέλους την περασμένη Παρασκευή το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε πολυνομοσχέδιο με βάση το οποίο δίδονται «όπλα» στην Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή για να επιβάλει τις πρόνοιες των νόμων για προστασία των καταναλωτών.
Μεταξύ άλλων δίδεται εξουσία επιβολής προστίμου για παραβιάσεις του νόμου, καθώς και καταχώρηση αιτήσεων στο δικαστήριο για έκδοση απαγορευτικών διαταγμάτων.
Η σημαντικότερη για μας πρόνοια του νομοσχεδίου είναι η διασφάλιση της δυνατότητας των καταναλωτών να προσφεύγουν στο δικαίωμα για αποκατάσταση ή και καταβολή αποζημιώσεων.
Φανταστείτε ότι πέρσι η Βουλή ψήφισε ομόφωνα σε Νόμο πρόταση για τις καταχρηστικές ρήτρες, όμως η Κυβέρνηση μετά την αναπομπή που απορρίφθηκε ομόφωνα από την Βουλή, έκανε αναφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο που την έκανε δεχτή και έτσι η Κύπρος έμεινε το μόνο Ευρωπαϊκό Κράτος, που η Κυβέρνηση αφήνει τις Τράπεζες να καταδυναστεύουν τους δανειολήπτες με τις καταχρηστικές ρήτρες.
Φυσικά η πιο πάνω Ευρωπαϊκή Οδηγία υπερισχύει του εσωτερικού μας δικαίου και έπρεπε να εφαρμόζεται έστω και αν δεν υπήρχε σχετική νομοθεσία στην Κύπρο. Μάλιστα η εφαρμογή της είναι υποχρεωτική από όλους (Κυβέρνηση-Βουλή-Δικαστήρια). Τονίζουμε επίσης ότι τα δικαστήρια έχουν υποχρέωση να εξετάζουν και να ελέγχουν αυτεπάγγελτα αν σε μια σύμβαση υπάρχει καταχρηστική ρήτρα και να αρνούνται να την εφαρμόσουν ακυρώνοντας την. Όπως προκύπτει από το απαύγασμα της Νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ίδιας της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993, η ακύρωση της Καταχρηστικής Ρήτρας ενεργεί ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ.
Τέλος να σημειώσουμε ότι ο δανειολήπτης/καταναλωτής έχει δικαίωμα να κινήσει αγωγή εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας για αποζημιώσεις εάν οποιονδήποτε όργανο ή αρχή του κράτους επικαλούμενο καταχρηστική ρήτρα προκάλεσε ζημιά σ΄αυτόν. Το ίδιο δικαίωμα παρέχεται ακόμη και αν το κράτος καθυστερήσει στην προσαρμογή του εσωτερικού δικαίου με το Ευρωπαϊκό και προκληθεί ζημιά στον καταναλωτή.