ΕΕ: Το Ιράν εφαρμόζει τη συμφωνία για τα πυρηνικά

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει αποφασιστική δέσμευση και συνεχή υποστήριξη στη συμφωνίας JCPOA για τα πυρηνικά του Ιράν, την οποία χαρακτηρίζει "βασικό στοιχείο της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων και της επίτευξης πολυμερούς διπλωματίας", (το οποίο εγκρίθηκε ομόφωνα από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με το ψήφισμά του 2231), αλλά εκφράζει ταυτόχρονα και σοβαρές ανησυχίες για τις επιθετικές δραστηριότητες του Ιραν στην περιοχή, τις επεμβάσεις στα εσωτερικά γειτονικών κρατών, την ανάπτυξη πυραυλικών συστημάτων και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ίδια τη χώρα.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με κείμενο συμπερασμάτων που υιοθέτησε απόψε το Συμβούλιο της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει την ικανοποίησή της για τη συνέχιση της πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής των δεσμεύσεών της χώρας για πυρηνικά όπλα, όπως επιβεβαιώθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) σε δεκατρείς διαδοχικές εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της τελευταίας τριμηνιαίας έκθεσής της, που εκδόθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2018 και επαναλαμβάνει την ανάγκη να συνεχίσει το Ιράν να εφαρμόζει όλες τις δεσμεύσεις του και να συνεχίσει να συνεργάζεται πλήρως και έγκαιρα με τον ΔΟΑΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση χαιρετίζει και υποστηρίζει πλήρως το έργο που επιτελεί ο ΔΟΑΕ στην παρακολούθηση της εφαρμογής της JCPOA από το Ιράν και χαιρετίζει τη δέσμευση του Ιράν να μην αναζητήσει, να αναπτύξει ή να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, αναγνωρίζοντας την προσωρινή εφαρμογή από το Ιράν του πρόσθετου πρωτοκόλλου στη συμφωνία περί συνολικών διασφαλίσεων, ενθαρρύνοντας την επικύρωσή του.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει ότι "η άρση των κυρώσεων αποτελεί ουσιώδες μέρος της JCPOA και λυπάται βαθύτατα για την εκ νέου επιβολή κυρώσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά την απόσυρσή της από την JCPOA". Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπογραμμίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τη διατήρηση οικονομικών και ευρύτερων οφελών για το Ιράν, όπως προβλέπεται από την JCPOA και αναφέρει ότι "αυτές εντατικοποιούνται με την πρωτοβουλία της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου να λειτουργήσουν το όχημα ειδικού σκοπού, το οποίο έχει πλέον καταχωριστεί ως ιδιωτικός φορέας, με σκοπό να επηρεάσει θετικά τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις με το Ιράν, και τη ζωή του ιρανικού λαού". Το "όχημα ειδικού σκοπού" θα υποστηρίξει τους ευρωπαϊκούς οικονομικούς φορείς που ασκούν νόμιμο εμπόριο με το Ιράν, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και την απόφαση 2231 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Όπως υπενθυμίζεται στην κοινή δήλωση της Υπάτης Εκπροσώπου με τους υπουργούς Εξωτερικών και υπουργούς Οικονομικών της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της 2ας Νοεμβρίου 2018, "η αποφασιστικότητα να ολοκληρωθεί αυτό το έργο είναι σταθερή". Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπενθυμίζει ότι στις 7 Αυγούστου 2018 τέθηκε σε ισχύ η επικαιροποίηση της εντολής της ΕΕ για την απαγόρευση χορήγησης δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προκειμένου να καταστεί επιλέξιμο το Ιράν.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση υπογραμμίζει την υποστήριξή της για την ανάπτυξη των σχέσεων ΕΕ-Ιράν σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος όπως περιγράφεται στην κοινή δήλωση που συμφωνήθηκε από τον Ύπατη Εκπρόσωπο και τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών τον Απρίλιο του 2016, η οποία στηρίζει την τομεακή του δέσμευση στη διμερή συνεργασία. Περιλαμβάνει τομείς όπως ο πολιτικός διάλογος, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η οικονομική συνεργασία, το εμπόριο και οι επενδύσεις, η γεωργία, οι μεταφορές, η ενέργεια και η κλιματική αλλαγή, η πολιτική πυρηνική συνεργασία, το περιβάλλον, η πολιτική προστασία, η επιστήμη, η έρευνα και η καινοτομία, ναρκωτικά, μετανάστευση, περιφερειακή και ανθρωπιστική.

Το Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόοδο επί των μεταρρυθμίσεων και προτρέπει το Ιράν να εγκρίνει και να εφαρμόσει την αναγκαία νομοθεσία σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για τη χρηματοοικονομική δράση (FATF). Η ΕΕ και τα κράτη μέλη είναι "έτοιμα να συνεχίσουν τη συνεργασία με το Ιράν σε αυτούς τους τομείς, μεταξύ άλλων με την παροχή τεχνικής βοήθειας για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της FATF".

Ακολούθως το Συμβούλιο εκφράζει την ανησυχία του "για τις αυξανόμενες εντάσεις στην περιοχή και για το ρόλο του Ιράν σε αυτό το πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένης της παροχής στρατιωτικής, οικονομικής και πολιτικής στήριξης σε μη κρατικούς φορείς σε χώρες όπως η Συρία και ο Λίβανος".

Το Συμβούλιο εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με "τη στρατιωτική συμμετοχή του Ιράν και τη συνεχή παρουσία των ιρανικών δυνάμεων στη Συρία".

Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλεί το Ιράν "να στηρίξει πλήρως τη διαδικασία υπό την ηγεσία του ΟΗΕ στη Συρία, σύμφωνα με την απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών", και προτρέπει το Ιράν "να χρησιμοποιήσει τη δύναμή του προς το συριακό καθεστώς για το σκοπό αυτό". Προτρέπει το Ιράν, "ως έναν από τους εγγυητές της Astana, μαζί με τη Ρωσία και την Τουρκία, να εξασφαλίσει την παύση των εχθροπραξιών και την απρόσκοπτη, ασφαλή και βιώσιμη ανθρωπιστική πρόσβαση σε όλη τη Συρία και ιδίως στην Idlib".

Όσον αφορά την Υεμένη, η Ευρωπαϊκή Ένωση καλεί όλα τα μέρη της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν, "να υποστηρίξουν την εφαρμογή της απόφασης 2451 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και να εργαστούν εποικοδομητικά για μια μόνιμη πολιτική λύση στη σύγκρουση υπό την ηγεσία του ΟΗΕ".

Η ΕΕ "σημειώνει με ανησυχία τα συμπεράσματα της ειδικής ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για την έκθεση Υεμένης που διαπίστωσε τη μη συμμόρφωση με το εμπάργκο όπλων που θεσπίστηκε με την παράγραφο 14 της απόφασης 2216 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών" και  εξακολουθεί να δεσμεύεται "να συνεχίσει τον υφιστάμενο πολιτικό περιφερειακό διάλογο υπό την ηγεσία της ΕΕ με το Ιράν, με στόχο τη συνέχιση της παραγωγής απτών αποτελεσμάτων και την προώθηση ενός βελτιωμένου περιφερειακού περιβάλλοντος", αναγνωρίζοντας τα αποτελέσματα των προσπαθειών που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του τρέχοντος διαλόγου της ΕΕ για περιφερειακά ζητήματα και χαιρετίζοντας, εν προκειμένω, τη δημόσια υποστήριξη του Ιράν για τις συνομιλίες των Ηνωμένων Εθνών στη Σουηδία, οι οποίες οδήγησαν στη συμφωνία της Στοκχόλμης.

Το Συμβούλιο ανησυχεί επίσης σοβαρά για την ανάπτυξη βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν και καλεί το Ιράν να απόσχει από αυτές τις δραστηριότητες, ιδίως τις εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων που είναι ασυμβίβαστες με την απόφαση 2231 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

"Το Ιράν συνεχίζει να καταβάλλει προσπάθειες για την αύξηση του εύρους και της ακρίβειας των πυραύλων, καθώς και την αύξηση του αριθμού των δοκιμών και των επιχειρησιακών εκτοξεύσεων", αναφέρουν τα συμπεράσματα. 

"Αυτές οι δραστηριότητες εντείνουν τη δυσπιστία και συμβάλλουν στην περιφερειακή αστάθεια", αναφέρουν οι 28 της ΕΕ.

Το Συμβούλιο "καλεί το Ιράν να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να σέβεται πλήρως όλα τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη μεταφορά πυραύλων και σχετικού υλικού και τεχνολογίας σε κρατικούς και μη κρατικούς φορείς στην περιοχή" .

Το Συμβούλιο επιπλέον "ανησυχεί βαθύτατα για τις εχθρικές δραστηριότητες που πραγματοποίησε το Ιράν στην επικράτεια πολλών κρατών μελών" και, στο πλαίσιο αυτό, αποφάσισε να επιβάλλει κυρώσεις σε δύο άτομα και μία οντότητα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση "θα συνεχίσει να επιδεικνύει ενότητα και αλληλεγγύη σε αυτόν τον τομέα και προτρέπει το Ιράν να θέσει αμέσως τέρμα σε μια τέτοια απαράδεκτη συμπεριφορά".

Επιπλέον, το Συμβούλιο εξακολουθεί να ανησυχεί σοβαρά για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν. Το Ιράν εξακολουθεί να εφαρμόζει συχνά τη θανατική ποινή. Παρότι το Συμβούλιο αναγνωρίζει ότι οι τροποποιήσεις του νόμου για την καταπολέμηση των ναρκωτικών, που ψηφίστηκαν τον Οκτώβριο του 2017, οδήγησαν μέχρι στιγμής σε σημαντική πτώση των εκτελέσεων που συνδέονται με τα ναρκωτικά, τονίζει ότι η ΕΕ αντιτίθεται στη χρήση της θανατικής ποινής υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και σε κάθε χώρα. Η ΕΕ υπογραμμίζει ότι η εκτέλεση ανηλίκων παραβατών παραβιάζει το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, στις οποίες και το Ιράν είναι συμβαλλόμενο μέρος.

Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της ΕΕ για την εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών και των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, το Συμβούλιο "καλεί το Ιράν να εφαρμόσει τις σχετικές διεθνείς συνθήκες στις οποίες είναι συμβαλλόμενο μέρος και να σέβεται πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες".

Τέλος, το Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι "οι υφιστάμενες εντάσεις και δυσπιστία στην περιοχή δεν θα πρέπει να επιδεινωθούν περαιτέρω και καλεί το Ιράν και όλους τους περιφερειακούς παράγοντες να διαδραματίσουν εποικοδομητικό ρόλο από αυτή την άποψη και να αποφύγουν τη μη χρήσιμη ρητορική".

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ