Φυσικό αέριο: Πότε θα μπει ρευστό στα ταμεία

Η στιγμή της αλήθειας για τα ευρήματα στους στόχους «Δελφύνη» και «Γλαύκος» στο τεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ πλησιάζει, με την ανακοίνωση να γίνεται σε από κοινού συνέντευξη Τύπου του Υπουργού Ενέργειας και του Αντιπροέδρου της ExxonMobil. Με τις πρώτες ενδείξεις να κάνουν λόγο για μεγαλύτερο κοίτασμα στον στόχο «Γλαύκος» από αυτό της «Αφροδίτης», το ερώτημα που δημιουργείται στους πολίτες είναι πότε αναμένεται να «ρευστοποιηθούν» τα αποτελέσματα των διερευνητικών γεωτρήσεων μετά από τρεις επιτυχημένους γύρους αδειοδοτήσεων και να εισρεύσει χρήμα στα κρατικά ταμεία. Υπάρχουν χρονοδιαγράμματα που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι εταιρείες; Ποιο θα είναι το ποσό που θα λαμβάνει το Κράτος από την πώληση φυσικού αερίου;

Διαβάστε ακόμα: ΚΟΑΓ: Οι κατοικίες και τα οικόπεδα που διατέθηκαν

Παρά τα όποια ευρήματα στο τεμάχιο 10, τα όποια έσοδα που θα προκύψουν σε πρώτο στάδιο θα προέλθουν από την εκμετάλλευση του κοιτάσματος Αφροδίτη στο τεμάχιο 12, εάν και εφόσον τελεσφορήσουν οι διαπραγματεύσεις του Κράτους με την εταιρεία Noble, καθώς υπάρχει διαφορά για τον καταμερισμό των κερδών. Έστω κι αν υπάρξει συμφωνία με την εταιρεία Noble στους αμέσως επόμενους μήνες, ρευστό το Ταμείο Υδρογονανθράκων αναμένεται να εισρεύσει σε οκτώ με εννέα χρόνια καθώς υπάρχουν διάφορα στάδια τα οποία θα εξηγήσουμε πιο κάτω που θα πρέπει να υλοποιηθούν.

Χρονοδιαγράμματα και διαδικασίες
Με βάση το συμβόλαιο μέσω του οποίου η κάθε εταιρεία έλαβε και την άδεια έρευνας για τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ, καθορίζονται συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα βάσει των οποίων γίνονται οποιεσδήποτε ενέργειες σε ερευνητικό τεμάχιο που εξασφαλίζουν την άδεια. Τα εν λόγω χρονοδιαγράμματα στις πλείστες των περιπτώσεων είναι τα ίδια για όλα τα συμβόλαια που έχει συνάψει η Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά καθώς τα τελικά συμβόλαια αποτελούν προϊόν διαπραγμάτευσης ορισμένοι όροι μπορούν να διαφέρουν. Σημειώνεται πως οι ακριβείς όροι και χρονοδιαγράμματα με κάθε εταιρεία καθορίζονται στο συμβόλαιο που έχει συνάψει το Κράτος με την εκάστοτε εταιρεία και αποτελούν εμπιστευτικές πληροφορίες. Στο συμβόλαιο καταγράφονται επίσης συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και ενέργειες που πρέπει να κάνει ο κάθε αδειούχος να ακολουθήσει μετά από κάποια ανακάλυψη.

Το InBusinessNews συνομίλησε με λειτουργό της Υπηρεσίες Υδρογονανθράκων του Υπουργείου Ενέργειας και μας ανέφερε πως τα χρονοδιαγράμματα που έχουν καθοριστεί έγιναν με βάση την διεθνή πρακτική στον τομέα των υδρογονανθράκων. Το Κράτος με βάση το συμβόλαιο γνωρίζει πόσο χρόνο θα χρειαστεί ο κάθε αδειούχος για να κάνει αξιολόγηση του οποιουδήποτε κοιτάσματος.

Με βάση τη νομοθεσία η περίοδος αρχικής έρευνας είναι τα τρία χρόνια. Μέσα σε αυτά τα τρία χρόνια η εταιρεία θα πρέπει να προβεί σε συγκεκριμένες ερευνητικές εργασίες. Εάν ο αδειούχος κρίνει ότι θέλει να ανανεώσει και να συνεχίσει να προχωρεί με έρευνα στο συγκεκριμένο τεμάχιο τότε αιτείται ανανέωσης της άδειας έρευνας οπόταν και εισέρχεται  στην πρώτη περίοδο ανανέωσης η οποία έχει διάρκεια δύο χρόνια, ενώ υπάρχει η δυνατότητα για δεύτερη ανανέωση της ερευνητικής περιόδου για ακόμη δύο χρόνια.

Μετά τις ερευνητικές γεωτρήσεις θα πρέπει να γίνουν οι επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις και υπάρχει μια σειρά διαδικασιών που θα πρέπει να ακολουθηθούν προτού το κοίτασμα κριθεί εμπορικά εκμεταλλεύσιμο, ώστε να τροχοδρομηθούν οι διαδικασίες εξόρυξης και εξαγωγής φυσικού αερίου, όπου υπάρχουν περίπλοκα χρονοδιαγράμματα.

Σε ό,τι αφορά τον καταμερισμό των κερδών από τις εξαγωγές φυσικού αερίου, αυτός καθορίζεται με ειδική φόρμουλα που αποτελεί προϊόν διαπραγμάτευσης με την εκάστοτε εταιρεία και καταγράφεται στο συμβόλαιο. Δεν καταγράφεται ακριβές ποσό για τα έσοδα που θα παίρνει το Κράτος με βάση την φόρμουλα καθώς δεν είναι γνωστή την δεδομένη στιγμή της συμφωνίας η τιμή πώλησης του φυσικού αερίου.

Διαβάστε ακόμα: A. Deuber: Η αγορά υβριδικών οχημάτων θα δεκαπλασιαστεί

Ρευστό στα Ταμεία σε 8-9 χρόνια
Επιδιώκοντας να επιλύσουμε την απορία μας για το πότε αναμένεται να αρχίσει η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ, πότε θα αρχίσουν οι εξαγωγές και πότε θα αρχίσει η ροή χρημάτων στα ταμεία του Κράτους, επικοινωνήσαμε με τον ειδικό σε θέματα Υδρογονανθράκων Χαράλαμπο Έλληνα ο οποίος μας ανέφερε πως οι μεγάλες πιθανότητες αυτή τη στιγμή είναι για το κοίτασμα Αφροδίτη στο τεμάχιο 12. Όπως είναι γνωστό οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Noble και κυβέρνησης βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, παρόλο που υπάρχουν ακόμη δυσκολίες, ενώ σύμφωνα με τον κ. Έλληνα υπάρχει ακόμα ενδιαφέρον από την Shell να πάρει το φυσικό αέριο από το Αφροδίτη στο τερματικό Ίτκου της Αιγύπτου για υγροποίηση και εξαγωγή.

Ωστόσο, οι πωλήσεις φυσικού αερίου δεν ακόμη κλείσει, ανέφερε ο κ. Έλληνας, διότι οι απαιτήσεις της Noble είναι αρκετά μεγάλες και δυσκολεύουν την κυπριακή κυβέρνηση να τις κάνει αποδεκτές. Ο κ. Έλληνας επισημαίνει πως δικαιολογημένα η κυβέρνηση δεν αποδέχεται τις εν λόγω απαιτήσεις, καθώς δεν θα αφήνουν μεγάλα κέρδη για την Κυπριακή Δημοκρατία κι αν τις αποδεχτούμε όπως ανέφερε χαρακτηριστικά «θα φτάσουμε σε σημείο ξεπουλήματος».

Παίρνοντας ως δεδομένο πως θα υπάρξει συμφωνία με την Noble τους προσεχείς μήνες για το κοίτασμα Αφροδίτη, ο κ. Έλληνας σημειώνει πως για να αρχίσουν οι εξορύξεις απαιτούνται δύο χρόνια διότι θα πρέπει να γίνουν σχεδιασμοί για δύο χρόνια, να εξευρεθούν επενδύσεις και να υπάρξει καταρτισμός τελικής επενδυτικής απόφασης. Στην συνέχεια θα αρχίσουν κατασκευές οι οποίες θα διαρκέσουν 3-4 χρόνια, επομένως οι εξαγωγές φυσικού αερίου θα γίνουν σε 5-6 χρόνια. Τα πρώτα 2-3 χρόνια όλα τα έσοδα από τις εξαγωγές θα χρησιμοποιηθούν ώστε να γίνει απόσβεση των επενδύσεων. Άρα, η ροή χρημάτων στο Ταμείο Υδρογονανθράκων θα αρχίσει σε περίπου 8-9 χρόνια.

Στόχοι Δελφύνη και Γλαύκος
Η εικόνα που υπάρχει μέχρι στιγμής για τον στόχο Δελφυνη είναι πως δεν βρέθηκαν ποσότητες φυσικού αερίου, αλλά απλούστατα βρέθηκαν ίχνη φυσικού αερίου. Η εικόνα που υπάρχει για το Γλαύκος είναι πως διαθέτει ποσότητες φυσικού αερίου περισσότερες από αυτές του κοιτάσματος Αφροδίτη, δεν είναι όμως αρκετές ώστε να προχωρήσει ο σχεδιασμός για την κατασκευή τερματικού. Ίσως να απαιτηθούν περισσότερες διερευνητικές γεωτρήσεις.

Σε ό,τι αφορά την εκτίμηση για την αξία του κοιτάσματος Γλαύκος ο κ. Έλληνας είπε ότι η αξία του θα εξαρτηθεί κι από την εκμετάλλευση του. Εξέφρασε την πεποίθηση ότι η ExxonMobil δεν θα προχωρήσει σε έργα εκτός αν βρει αρκετά μεγάλες ποσότητες. «Δεν ενδιαφέρεται δηλαδή σαν εταιρεία να προχωρήσει με μικρά έργα σαν το Αφροδίτη. Έτσι πιστεύω ότι θα μας ανακοινώσει ότι ο σκοπός της είναι να αναλύσει τα αποτελέσματα, να ανανεώσει τα γεωλογικά της μοντέλα και να επανέλθει με περισσότερες γεωτρήσεις και ίσως να επιδείξει ενδιαφέρον για γειτονικά τεμάχια. Δηλαδή να προχωρήσει σε συμφωνίες με εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε γειτονικά τεμάχια για περισσότερες έρευνες στο μέλλον. Αλλά μιλούμε για το μέλλον. Δεν πιστεύω ότι η ExxonMobil θα βιαστεί να κάνει κάτι εδώ, θα πάρει καιρό».

Ποια θα είναι τα επόμενα βήματα της ExxonMobil; Ο κ. Έλληνας εκτιμά ότι θα προχωρήσει σε περισσότερες διερευνητικές γεωτρήσεις για να βρει ακριβές ποσότητες καθώς τα σεισμικά δεδομένα δείχνουν ότι υπάρχουν κι άλλοι στόχοι στο τεμάχιο 10 και μάλιστα ο στόχος Ανθία ίσως να είναι και μεγαλύτερος από τα δύο άλλα κοιτάσματα. Επίσης, το γεγονός ότι στον στόχο Δελφύνη υπάρχουν ίχνη φυσικού αερίου αλλά όχι ποσότητες, ίσως η ανάλυση των δεδομένων να πείσουν την ExxonMobil να επανέλθει με άλλη γεώτρηση κοντά στον συγκεκριμένο στόχο.

Η ανακάλυψη στο Γλαύκος, εκτιμά ο κ. Έλληνας, είναι ικανοποιητική για να κεντρίσει το ενδιαφέρον της εταιρείας για να συνεχίσει και ότι οι άλλοι στόχοι στο τεμάχιο 10 της δίνουν την ευχέρεια να συνεχίσει τις έρευνες της, όπως επίσης και το ενδεχόμενο συνεργασίας με άλλες εταιρείες.

Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές φυσικού αερίου από την ExxonMobil o κ. Έλληνας επικαλέστηκε τις δηλώσεις της εταιρείας πως εάν υπάρξουν μεγάλες ανακαλύψεις στην Κύπρο, τότε θα επανέλθει στην ιδέα δημιουργίας τερματικού στο Βασιλικό. Εκτιμά πως η ExxonMobil κλείνει προς αυτή την επιλογή και πως εάν οι ποσότητες στο Γλαύκος αποδειχθούν ότι είναι μεγαλύτερες από αυτές του Αφροδίτη, τότε η εταιρεία θα επανέλθει να κάνει και επιβεβαιωτική γεώτρηση για να αποδείξει τις ποσότητες που υπάρχουν. Παράλληλα, για να δικαιολογείται η υλοποίηση του τερματικού από οικονομικής άποψης, θα πρέπει να γίνουν και περισσότερες ανακαλύψεις οι οποίες, όπως ανέφερε, ίσως γίνουν στο τεμάχιο 10 ή σε γειτονικά τεμάχια σε συνεργασίες με άλλες εταιρείες.

Παράλληλα, ο κ. Έλληνας επισήμανε πως θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και δεν θα πρέπει με τις ανακοινώσεις των ευρημάτων να προβούμε στις συνήθεις αντιδράσεις και να κτίζουμε παλάτια πάνω στην άμμο, καθώς απαιτείται χρόνος για να υπάρξουν αποτελέσματα. «Οι αγορές φυσικού αερίου θα είναι καλές στο μέλλον, αλλά οι τιμές θα είναι πολύ χαμηλές και αυτά μας δυσκολεύουν στην ευρύτερη περιοχή. Η παραγωγή φυσικού αερίου στην περιοχή μας είναι ακριβή και δεν υπάρχουν υποδομές. Υπάρχουν όμως ελπίδες. Για μας το γεγονός ότι η ExxonMobil είναι στην Κύπρο και με τα αποτελέσματα που θα ακούσουμε, μάλλον η ExxonMobil θα μείνει στην Κύπρο. Είναι κάτι πολύ θετικό διότι αν υπάρχει μια εταιρεία που μπορεί να κάνει τέτοιου μεγέθους έργα, είναι η ExxonMobil. Όλα αυτά είναι θετικά, θα πάρει όμως καιρό και να μην περιμένουμε τεράστια κέρδη».