Έφοδος στις τράπεζες, έρευνα στις χρεώσεις

Με πλήρη δύναμη 100-120 ελεγκτών η Επιτροπή Ανταγωνισμού πραγματοποίησε έρευνα στα γραφεία διοίκησης των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, αλλά και της Τράπεζας Αττικής, προκειμένου να καταγραφεί κατά πόσο τα πιστωτικά ιδρύματα χρησιμοποιούν εναρμονισμένες πρακτικές σε ό,τι αφορά τις προμήθειες, αλλά και τα επιτόκια. Την ίδια στιγμή η έρευνα επεκτάθηκε και στην Ελληνική Ένωση Τραπεζών, ενώ στελέχη των τραπεζών έλεγαν πως για την έρευνα αυτή άγνοια δήλωνε -όπως άλλωστε είναι φυσικό- και η Τράπεζα της Ελλάδος.

«Φύλλο και φτερό» έγιναν τα γραφεία των στελεχών αλλά και των γραμματέων τους στα 5 πιστωτικά ιδρύματα που επεκτάθηκε ο έλεγχος. Ελήφθησαν αντίγραφα από τον σκληρό δίσκο του υπολογιστή των στελεχών διοίκησης, ενώ σε πολλά στελέχη ζητήθηκαν και κινητά τηλέφωνα. Άλλοι τα έδωσαν προς έρευνα και άλλοι όχι, επικαλούμενοι ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, καθώς τα τηλέφωνα έχουν προσωποπαγή χαρακτήρα και εκφεύγουν παρόμοιων ελέγχων εάν και εφόσον δεν υπάρχει αναφορά σε σχετικό ένταλμα. Ελέχθησαν εφοριακοί και ντουλάπια αλλά και οι υπολογιστές των γραμματέων.

Η ιστορία αυτή έχει ξεκινήσει αρκετά νωρίτερα μέσα στο καλοκαίρι επί της  προηγούμενης διοίκησης της Επιτροπής Ανταγωνισμού, όταν η επιτροπή άρχισε να διεξάγει αυτεπάγγελτη έρευνα για το θέμα των προμηθειών των τραπεζών και των επιτοκίων.

Η διαδικασία αυτή ξεκίνησε αποστέλλοντας στις τράπεζες ερωτηματολόγια να απαντηθούν σχετικά με το ύψος των προμηθειών και τα επιτόκια προκειμένου να διερευνηθούν τυχόν συνεννοήσεις μεταξύ των τραπεζών. Οι καταναλωτικές οργανώσεις είχαν δεχθεί πλήθος καταγγελιών και παραπόνων για επιβολή υψηλών προμηθειών εκ μέρους όλων των τραπεζικών ιδρυμάτων.

Το διεθνές σύστημα καρτών εξέδωσε οδηγία προς τις ελληνικές τράπεζες να καταργήσουν την προμήθεια DAF που επέβαλαν στους κατόχους ξένων καρτών από το καλοκαίρι του 2018, επικαλούμενο το κοινοτικό δίκαιο περί ίσης μεταχείρισης των Ευρωπαίων πολιτών. Μετά από έντονες αντιδράσεις εκ μέρους των τραπεζών, αλλά και πιέσεις από τις Fintech, οι τράπεζες αποφάσισαν να εξομοιώσουν τις προμήθειες για όλους τους χρήστες καρτών διαφορετικής τράπεζας. Αυτό έγινε περί τα μέσα Ιουλίου. Η εξομοίωση έφερε τις πρώτες αυξήσεις. Εν συνεχεία ξεκίνησε η παραπάνω έρευνα η οποία φάνηκε αρχικά να έχει τυπικό χαρακτήρα.

Οι προμήθειες πάντως για τις τράπεζες αποτελούν το ουσιαστικό τους έσοδο, λόγω της ασθενούς πιστωτικής επέκτασης ως απότοκο του βουνού των «κόκκινων» δανείων.

Στις 24 Οκτωβρίου οι τραπεζίτες συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, και το κυβερνητικό επιτελείο ζήτησε από αυτούς να περιορίσουν τις προμήθειες. Λίγες μέρες νωρίτερα ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας σε forum για τα «κόκκινα» δάνεια σημείωνε πως η αύξηση των προμηθειών φαινόταν σαν συνεννόηση από μέρους των τραπεζιτών και ζητούσε διόρθωση.

Η επιμονή από πλευράς κυβέρνησης έλαβε χώρα καθώς οι αυξημένες προμήθειες αποτελούν άλλοθι από την πλευρά των φορολογουμένων για λιγότερη χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση με το φορολογικό νομοσχέδιο κάνει εκστρατεία προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Πρώτη φορά
Οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε πάντως η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι αυτές που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία και αυτές που χρησιμοποιεί πολλά χρόνια τώρα σε πολυεθνικές εταιρείες, εταιρείες τροφίμων, εταιρείες πετρελαιοειδών και κατασκευαστικές. Απλώς τούτο δεν είχε ποτέ λάβει χώρα στις τράπεζες.