Τι να προσέξετε στις αγορές μέσω διαδικτύου

Το διαδίκτυο προσφέρει σαφώς περισσότερες ευκαιρίες για τους καταναλωτές, τόσο σε ό,τι αφορά στο εύρος των προϊόντων και υπηρεσιών που μπορούν να προμηθευτούν, όσο κυρίως και στη δυνατότητα διενέργειας καλύτερης έρευνας αγοράς και σύγκρισης τιμών και προϊόντων. Οι νέες αυτές ευκαιρίες συνοδεύονται προφανώς και με νέους κινδύνους, από τους οποίους οι καταναλωτές πρέπει να μάθουν πώς να προστατεύονται.

Σε συνέχεια συχνών παραπόνων που λαμβάνονται από καταναλωτές για αγορές από το διαδίκτυο και ιδιαίτερα από μέσα κοινωνικής δικτύωσης (πχ. Facebook, κλπ), η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή παραθέτει τις πιο κάτω βασικές συστάσεις προς τους Κύπριους καταναλωτές:

Να ξέρετε από ποιον αγοράζετε. 

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, μια επιχείρηση που εμπορεύεται μέσω διαδικτύου οφείλει να σας παρέχει εύκολη, άμεση και συνεχή πρόσβαση σε βασικές πληροφορίες, όπως μεταξύ άλλων:
-          την επωνυμία της επιχείρησης
-          τη γεωγραφική διεύθυνση της επιχείρησης
-          ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail) και αριθμό τηλεφώνου
-          τον αριθμό μητρώου στο ΦΠΑ
-          τον αριθμό εγγραφής εταιρείας (εφόσον πρόκειται για εταιρεία)
Μην προχωρήσετε σε αγορά αν δεν σιγουρευτείτε ότι πρόκειται για πραγματική επιχείρηση, γιατί κινδυνεύετε να πέσετε θύματα απάτης από υποτιθέμενες «επιχειρήσεις» οι οποίες μόλις λάβουν τα χρήματα σας θα εξαφανιστούν. Μην αγοράζετε από εμπορευόμενους που η μόνη πληροφόρηση που παρέχουν είναι ένας αριθμός κινητού τηλεφώνου ή μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
 

Κάντε σωστή έρευνα αγοράς.
Είναι καλό να γνωρίζετε ή να αναζητάτε άλλα άτομα που έχουν αγοράσει από τον ίδιο πωλητή. Το διαδίκτυο σας προσφέρει τη δυνατότητα να αναζητήσετε κριτικές (reviews) από άλλους καταναλωτές που αγόρασαν προηγουμένως το ίδιο προϊόν/υπηρεσία ή από το ίδιο κατάστημα. Αναζητήστε κριτικές τόσο για το προϊόν/υπηρεσία όσο και για το κατάστημα που σας ενδιαφέρει. Αν οι κριτικές δεν είναι ικανοποιητικές ή αν είναι πολύ περιορισμένες σε αριθμό, θα πρέπει να προβληματιστείτε.

Να ξέρετε ποιον πληρώνετε και να εξασφαλίζετε εκ των προτέρων τα στοιχεία του.
Οι πληρωμές μέσω τραπεζικού εμβάσματος ή μέσω ασφαλούς συστήματος πληρωμής προς τον τραπεζικό λογαριασμό του πωλητή θεωρούνται χαμηλού ρίσκου, καθώς υπάρχει η δυνατότητα να εντοπιστεί ο τελικός αποδέκτης των χρημάτων.
Αντίθετα, η πληρωμή με μετρητά μέσω ανεπίσημων μεσαζόντων (πχ. υπηρεσίες ταχυμεταφοράς, οδηγοί ταξί, εταιρείες αποστολής χρημάτων, κλπ), χωρίς να είναι προηγουμένως απόλυτα γνωστή η ταυτότητα και τα στοιχεία του τελικού αποδέκτη των χρημάτων, θα πρέπει να θεωρείται υψηλού ρίσκου. Ως ανεπίσημοι μεσάζοντες θεωρούνται όσοι μεσολαβούν απλά για να μεταφέρουν τα χρήματα στον πωλητή χωρίς να μπορούν να αναλάβουν ευθύνη της συναλλαγής ή/και να σας δώσουν τα πλήρη στοιχεία του πωλητή και να σας φέρουν σε άμεση επαφή μαζί του σε περίπτωση που χρειαστεί.

Σε κάθε περίπτωση, η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή τονίζει ότι:
-          η αγορά από πωλητές αγνώστου ταυτότητας και στοιχείων, και παράλληλα
-          η εξόφληση μέσω ανεπίσημων διαμεσολαβητών,
αποτελεί συνδυασμό ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας και θα πρέπει να αποφεύγεται.

Προσέχετε από απομιμήσεις. 
Προσφορές προϊόντων σε πολύ πιο χαμηλή τιμή από αυτήν στην οποία διατίθενται συνήθως παρόμοια προϊόντα στα εμπορικά καταστήματα, θα πρέπει να προβληματίζουν. Γενικά, προσφορές που είναι «πολύ καλές για να είναι αληθινές» είναι υψηλού κινδύνου.

Ενημερωθείτε για τα δικαιώματα σας.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Κύπρου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι καταναλωτές που αγοράζουν μέσω διαδικτύου έχουν περισσότερα δικαιώματα σε σχέση με τους καταναλωτές που αγοράζουν από εμπορικό κατάστημα. Συγκεκριμένα, για αγορές μέσω διαδικτύου εφαρμόζεται το δικαίωμα υπαναχώρησης, σύμφωνα με το οποίο ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα να ακυρώσει την αγορά που έκανε εντός 14 ημερών από την παραλαβή των εμπορευμάτων, για οποιονδήποτε λόγο έστω κι αν αλλάξει γνώμη. Ο πωλητής οφείλει να ενημερώνει ρητά και εκ των προτέρων τον καταναλωτή για αυτό του το δικαίωμα.

Επιπρόσθετα, η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή σημειώνει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών – και κατά συνέπεια η σχετική νομοθεσία της Κύπρου – προστατεύει τους καταναλωτές όταν αυτοί αγοράζουν από εμπορευόμενους, δηλ. από επιχειρήσεις που λειτουργούν σε επαγγελματική βάση. Η εν λόγω νομοθεσία δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις αγοραπωλησιών μεταξύ ιδιωτών, οι οποίοι δεν λειτουργούν στο πλαίσιο οποιασδήποτε επιχειρηματικής δραστηριότητας (πχ. πώληση μεταχειρισμένου οχήματος από προηγούμενο ιδιοκτήτη).