Ινστιτούτο Κύπρου: Νέα ερευνητικά προγράμματα για την ανάπτυξη καινοτόμων στρατηγικών υποδομών

Συνεχίζοντας τις επιτυχίες του σε θέματα έρευνας και τεχνολογίας, το Ινστιτούτο Κύπρου έλαβε πρόσφατα σημαντική χρηματοδότηση για την ανάπτυξη νέων στρατηγικών υποδομών, μοναδικών του είδους τους στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού Προγράμματος RESTART 2016-2020 του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας (ΙΠΕ), στη θεματική ενότητα «Νέες Μονάδες Στρατηγικής Υποδομής», το ΙΚυ έλαβε χρηματοδότηση για τρία ερευνητικά προγράμματα, στα δυο εκ των οποίων συμμετέχει ως συντονιστής και ανάδοχος φορέας, ενώ στο τρίτο συμμετέχει ως σημαντικός εταίρος. Τα έργα είναι από τα πιο σημαντικά που χρηματοδοτούνται από το ΙΠΕ, και έλαβαν χρηματοδότηση της τάξης του ενός εκατομμυρίου ευρώ το καθένα.

Στόχος του πρώτου έργου, NANO2LAB, είναι η ανάπτυξη μιας σύγχρονης υποδομής για τη σύνθεση και το χαρακτηρισμό νανοσωματιδίων και νανοϋλικών για εφαρμογές σε ένα ευρύ φάσμα τομέων. Η υποδομή θα είναι εξοπλισμένη με υπερσύγχρονα συστήματα για τη σύνθεση και τον χαρακτηρισμό νανοσωματιδίων στην αέρια φάση. Σε σύγκριση με συμβατικές τεχνικές, η σύνθεση νανοσωματιδίων στην αέρια φάση, και κατ’ επέκταση η κατασκευή νανοϋλικών χρησιμοποιώντας τα νανοσωματίδια αυτά ως δομικά υλικά, αποτελεί μια συνεχής διαδικασία με υψηλή επαναληψιμότητα που ενσωματώνεται εύκολα σε βιομηχανικές διεργασίες, και μπορεί να συνδυαστεί εύκολα με καινούργιες τεχνικές κατασκευής (π.χ. εκτύπωση 3D) για την παραγωγή νέων υλικών. Απώτερος στόχος της υποδομής είναι η ανάπτυξη καινοτόμων υλικών για χρήση σε αισθητήρες και καταλύτες αερίων. Το έργο θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ετερογενούς Κατάλυσης του Πανεπιστήμιου Κύπρου και εργαστηρίων του Πολυτεχνείου του Ντέλφτ στην Ολλανδία και του MIT στην Αμερική.

Το δεύτερο έργο, BioMERA, αποσκοπεί στη δημιουργία μιας νέας ερευνητικής μονάδας (πλατφόρμας) επικεντρωμένη στις βιοεπιστήμες και την ανθρώπινη υγεία (τόσο στην αρχαία όσο και στη σύγχρονη), με την απόκτηση μικροτομογράφου (microCT), μιας ερευνητικής υποδομής που δεν είναι διαθέσιμη στην Κύπρο αλλά σημαντική για τη μελέτη της ανθρώπινης υγείας. Εκτός από την απεικόνιση υψηλής ανάλυσης σύγχρονων και αρχαίων ανθρώπινων ιστών και υπολειμμάτων, φαρμακευτικών ενώσεων και προϊόντων και εργαστηριακών ζώων κρίσιμων στην έρευνα για την ανθρώπινη υγεία, ο μικροτομογράφος microCT θα δώσει τη δυνατότητα σε Κύπριους ερευνητές και ερευνητικές ομάδες να έχουν πρόσβαση σε πολυεθνικές ερευνητικές εγκαταστάσεις αιχμής όπως synchrotrons, επιτρέποντας ακόμη υψηλότερες μελέτες ανάλυσης και έρευνα που απαιτεί αντίθεση φάσης. Η νέα ερευνητική μονάδα θα επιδιώξει την έρευνα αιχμής υψηλού επιπέδου στους τομείς των βιοεπιστημών, καθώς και των βιοϊατρικών επιστημών και της τεχνολογίας. Η υποδομή microCT θα συνδυαστεί με τον υπάρχοντα εργαστηριακό εξοπλισμό και με την εγκατάσταση υπερυπολογιστών του ΙΚυ, ώστε να δημιουργηθεί μια καινοτόμα πλατφόρμα πολλαπλών απεικονίσεων και αναλύσεων.

Τέλος, το ΙΚυ θα συμμετέχει ως εταίρος στο πρόγραμμα MAGNET (Μικροβιολογικό και Βιοτεχνολογικό Κέντρο), το οποίο συντονίζεται από το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών και αφορά την δημιουργία μιας υπερσύγχρονης Εθνικής Υποδομής ικανή να συλλέγει, να αναλύει και να κατανοεί τη δομή, τη λειτουργία, τις δραστηριότητες και τη δυναμική των μικροβιακών κοινοτήτων του εδάφους. Το ΙΚυ, μέσω των υποδομών υψηλής υπολογιστικής που διαθέτει, θα συνεισφέρει στην αποθήκευση και την επεξεργασία δεδομένων στις δραστηριότητες του MAGNET, και θα καθοδηγήσει την ανάπτυξη και δημιουργία μιας πλατφόρμας βιοπληροφορικής για τους επιστήμονες του Κέντρου, όπως επίσης και μιας πλατφόρμας διάχυσης των αποτελεσμάτων που θα είναι προσβάσιμη από ενδιαφερόμενους φορείς.