ΣΠΟΥΔΕΣ ΓΙΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ: Ο κλάδος των άριστων προοπτικών

Ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει όλα τα φόντα για να φτάσει ακόμη πιο ψηλά, τη στιγμή που η ετήσια συμβολή του στην κυπριακή οικονομία σημειώνει άνοδο της τάξης του 50%. Ειδικά στην περίπτωση των μεταπτυχιακών φοιτητών, η αύξηση που καταγράφηκε στην Κύπρο μεταξύ των ακαδημαϊκών ετών 2015-2016 και 2016-2017 ανήλθε στο 18% με 12.630 και 14.898 σπουδαστές, αντίστοιχα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Την ίδια ώρα, σε σχετική μελέτη της ΕΥ επισημαίνεται πως ο κλάδος συμβάλλει τα μέγιστα όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο, αλλά και στην ποιοτική ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας μας. 

Mε το τέλος κάθε ακαδημαϊκού έτους, η διεύθυνση ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης (ΔΑΑΕ) συλλέγει και επεξεργάζεται στοιχεία αναφορικά με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Κύπρου, όπως είναι 
τα πανεπιστήμια και οι σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για σκοπούς χαρτογράφησης του πεδίου της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης της Κύπρου. Σύμφωνα με τον Ανδρέα Παπούλα, αναπληρωτή διευθυντή ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, έχουν δημοσιοποιηθεί τα στοιχεία που αφορούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της Κύπρου, για το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017. Σύμφωνα με αυτά, στην Κύπρο λειτουργούν οκτώ πανεπιστήμια, τρία εκ των οποίων είναι δημόσια και πέντε ιδιωτικά. Επιπρόσθετα, υπάρχουν πέντε δημόσιες σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και 43 ιδιωτικές. 

Μεταπτυχιακά και διδακτορικά 
 

Κατά το προαναφερθέν έτος λειτούργησαν 108 μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, σε δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια, με 14.898 σπουδαστές. Από αυτούς, οι 4.981 (33%) ήταν Κύπριοι, οι 8.776 (59%) Ευρωπαίοι και οι 1.141(8%) πολίτες τρίτων χωρών. Οι 10.569 φοιτητές, από το σύνολο, παρακολούθησαν μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών με την εξ αποστάσεως μέθοδο. Σ’ αυτή την περίπτωση οι 1.511 (14%) ήταν Κύπριοι, οι 8.235 (78%) Ευρωπαίοι και οι 823 (8%) πολίτες τρίτων χωρών. Από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές, οι 4.692 (31,5%) προτίμησαν τα δημόσια πανεπιστήμια και 10.206 (68,5%) τα ιδιωτικά. Διδακτορικά προγράμματα σπουδών παρακολούθησαν 1091 άτομα κατά το ακαδημαϊκό έτος 2016 και 2017. Από αυτούς οι 857 ήταν Κύπριοι (79%), οι 177 (16%) Ευρωπαίοι και οι 57 (5%) πολίτες τρίτων χωρών. 

Ένας πολλά υποσχόμενος κλάδος

Σύμφωνα με τα πορίσματα μελέτης της ΕΥ, που έγινε για λογαριασμό εννέα μεγάλων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων του τόπου, ο τομέας της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης ήδη προσφέρει σημαντικά και δύναται να δώσει ακόμη περισσότερα στην οικονομία του τόπου. Η ετήσια συμβολή του μπορεί να παρουσιάσει περεταίρω αύξηση κατά 50%, δημιουργώντας 1.500 νέες θέσεις εργασίας, φτάνει να γίνουν τα απαραίτητα βήματα και από το κράτος. Η έρευνα διεκπεραιώθηκε βάσει δεδομένων και πληροφοριών, που λήφθηκαν από τα ακόλουθα εκπαιδευτικά ιδρύματα: Cyprus International Institute of Management, Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πανεπιστήμιο Frederick, Πανεπιστήμιο Νεάπολης, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πανεπιστήμιο UCLan Cyprus, Πανεπιστήμιο Κύπρου και Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Τα συγκεκριμένα ιδρύματα συνέβαλαν με  €625 εκατ. έως €830 εκατ. στη οικονομία του τόπου κατά το 2016. Το ποσό αυτό αποτελεί το 85%, περίπου, της συνολικής εκτιμώμενης συνεισφοράς ολόκληρου του τομέα της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης στην οικονομία του τόπου. 

Αύξηση εσόδων και ανάπτυξη ανθρώπων

Σύμφωνα πάντοτε με την προαναφερθείσα έρευνα, η ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση αποτελεί ένα ραγδαία αναπτυσσόμενο τομέα στην Κύπρο. Η τελευταία δεκαετία έδειξε ότι ο κλάδος αναπτύχθηκε κατά 80% σε αριθμό φοιτητών, αφού ξεπέρασαν συνολικά τους 44.000 κατά το 2016-2017. Μόνο το 2016 υπολογίζεται ότι η ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση προσέφερε €739 εκατ. -  €979 εκατ. στην τοπική οικονομία και απασχόλησε, περίπου, 9.500 εργαζόμενους. Οι διεθνείς φοιτητές απετέλεσαν το 47% του συνόλου το 2016-2017, παρουσιάζοντας ετήσιο ποσοστό αύξησης της τάξης του 13,5% τα τελευταία δέκα χρόνια. Αξίζει, επίσης, να επισημανθεί ότι εκτός από την περεταίρω αύξηση κατά 50% και τη δημιουργία 1.500 νέων θέσεων εργασίας, ο τομέας των σπουδών εξ αποστάσεως δημιουργεί μια σημαντική ευκαιρία για την Κύπρο, καθώς η πιθανή προσβάσιμη αγορά εκτιμάται ότι ξεπερνά το €1 δισ. και μπορεί να ανέλθει έως και τα €4 δισ., σε ένα τομέα που θα ανταγωνιζόμαστε χώρες με προγράμματα στα Αγγλικά, όπως, Αυστραλία, Σιγκαπούρη και Ιρλανδία. Την ίδια ώρα, η ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση συμβάλλει στην κοινωνική και οικονομική εξέλιξη, μέσω της ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου, αλλά και της διάδοσης μιας πολύτιμης βάσης γνώσεων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΥ, τα δύο τρίτα, περίπου, της συνεισφοράς προέρχονται από την έμμεση συμβολή των ενεργειών του τομέα, του οποίου το μεγαλύτερο κομμάτι πηγάζει από την αναβάθμιση του εργατικού δυναμικού.

Ακόμα περισσότεροι διεθνείς φοιτητές

Η αγορά για διεθνείς αγγλόφωνους φοιτητές ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης υπολογίζεται ότι αγγίζει τα €50 δισ., ενώ αυξάνεται κατά 5% ετησίως. Στα επόμενα δέκα χρόνια παρουσιάζεται μια αξιόλογη ευκαιρία για χώρες, όπως η Κύπρος, να κερδίσουν μια θέση σ’ αυτή, καθώς τα ποσοστά των εγγραφών αναμένεται να αυξηθούν ανά το παγκόσμιο, κάτι που σχετίζεται και με την ωρίμανση μεγάλων αναπτυσσόμενων χωρών και ειδικά της Κίνας και της Ινδίας. Υπολογίζεται, επίσης, ότι μέχρι το 2023, σε περίπτωση που τα υφιστάμενα επίπεδα της εν λόγω αγοράς στην Κύπρο διατηρηθούν και υποστηριχθούν από περαιτέρω εφικτή ανάπτυξη στην εισδοχή διεθνών φοιτητών και στις δαπάνες για έρευνα, τότε η οικονομική συνεισφορά του τομέα θα σημειώσει άνοδο  €400 εκατ. 

Οι πρακτικές για ανάπτυξη του τομέα

Η έρευνα της ΕΥ για την ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση εξέτασε, συν τοις άλλοις, και τις κύριες διεθνείς πρακτικές, που καλείται να μελετήσει η Κύπρος, με στόχο να αξιοποιήσει πλήρως την ευκαιρία για περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα. Οι πρακτικές αυτές αφορούν:

• Εθνική στρατηγική για τον τομέα, που να συνδυάζει: Παροχή των απαραίτητων πληροφοριών, φιλόξενη πολιτική για έκδοση βίζας, ελκυστικά πακέτα χρηματοδότησης φοιτητών και μια συντονισμένη στρατηγική μάρκετινγκ. 

• Βελτίωση της διαδικασίας μετανάστευσης για τη διευκόλυνση της αύξησης του αριθμού των διεθνών φοιτητών.

• Ένα εποπτικό καθεστώς που να διασφαλίζει την ποιότητα, να προωθεί την καινοτομία και τη βελτιστοποίηση της διάθεσης χρόνου για τα ιδρύματα ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης.

• Εγχώριες μεταρρυθμίσεις για την παροχή κινήτρων με στόχο την ανάπτυξη του σκέλους, της ποιότητας και των υποδομών, αλλά και για ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ του ακαδημαϊκού κόσμου και της υπόλοιπης αγοράς, καθώς και την διευκόλυνση της εμπορευματοποίησης της πνευματικής ιδιοκτησίας.

Ο κλάδος της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης στην Κύπρο αναπτύχθηκε κατά 80% σε αριθμό φοιτητών, την τελευταία δεκαετία, αφού ξεπέρασαν συνολικά τους 44.000 κατά το 2016-2017