Πώς να ρίξετε τα watts

Η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί τον βασικότερο πυλώνα της ενεργειακής πολιτικής κάθε χώρας, η οποία περιλαμβάνει δράσεις, έργα και αναπτύξεις στον οικιστικό τομέα, τη βιομηχανία και τις μεταφορές. Είναι, στην ουσία, το κύριο προϊόν της φιλοσοφίας που βασίζεται στο σκεπτικό ότι εάν εφαρμόσουμε τρόπους ορθολογιστικής χρήσης, τότε θα επιτύχουμε μείωση της κατανάλωσης, άρα και της ζήτησης. Σήμερα, ακόμα συμβαίνει το αντίθετο. 

Λύσεις εξοικονόμησης
Λιγότερη κατανάλωση, άρα και εξοικονόμηση ρεύματος,  επιτυγχάνεται με απλές αλλαγές στην καθημερινότητά μας, αλλά και με πιο σύνθετες λύσεις, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών, την ορθολογιστική γενικά χρήση της ενέργειας, την καθιέρωση αποδοτικότερων ηλεκτρικών συσκευών και λαμπτήρων φωτισμού και τη θερμομόνωση των κτιρίων. 
Αξίζει να επισημανθεί, στο σημείο αυτό, ότι το ενεργειακό ισοζύγιο της Κύπρου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις  εισαγωγές πετρελαιοειδών για την παραγωγή  ενέργειας. Την ίδια ώρα, παρά το αξιοσημείωτο δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στην Κύπρο, η αξιοποίησή τους παραμένει περιορισμένη. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι η περιβαλλοντική πολιτική της χώρας μας φαίνεται να έχει εναρμονιστεί με την ευρωπαϊκή, εκτός  ορισμένων εξαιρέσεων που έχουν παραχωρηθεί. Περιορισμένη θεωρείται, επίσης, η δραστηριοποίηση της  τοπικής αυτοδιοίκησης και η συμμετοχή της στον ενεργειακό σχεδιασμό, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας, ιδιαίτερα  σε  απομακρυσμένες περιοχές. 

Η δέσμευση της Κύπρου      
Όσον αφορά την Κύπρο, η νέα ευρωπαϊκή οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προτείνει, ως δεσμευτικό  στόχο, το 13% της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης να  προέρχεται, μέχρι το 2020, από ΑΠΕ. Ο στόχος θα επιτευχθεί, σε μεγάλο βαθμό, στο πλαίσιο του τρίτου εθνικού σχεδίου δράσης ενεργειακής απόδοσης Η μεταφορά της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση στο εθνικό δίκαιο είχε ως αποτέλεσμα να τροχοδρομηθεί η υλοποίηση σχετικών πολιτικών και μέτρων, που  καλύπτουν ολόκληρη την αλυσίδα της ενέργειας, στην οποία περιλαμβάνονται η παραγωγή, η μεταφορά, η διανομή και η τελική χρήση της. Ταυτόχρονα προωθείται ο ηγετικός ρόλος του δημόσιου τομέα σε θέματα ενεργειακής απόδοσης, η προώθησή της στα κτίρια, τα προϊόντα και τη βιομηχανία, καθώς και η ανάγκη να αποκτήσουν οι τελικοί χρήστες τη δύναμη να διαχειρίζονται την ενεργειακή τους κατανάλωση. Εφαρμόζοντας τις απαιτήσεις της οδηγίας 2012/27/ΕΕ, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού προχώρησε στην εκπόνηση εθνικού σχεδίου δράσης ενεργειακής απόδοσης, θέτοντας ενδεικτικό εθνικό στόχο ενεργειακής απόδοσης για το 2020.Η Κύπρος θέλει και οφείλει να επιτύχει τον στόχο της ενεργειακής απόδοσης με την εφαρμογή ενός συνόλου μέτρων, τα οποία περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, νομοθετικές τροποποιήσεις και παροχή οικονομικών κινήτρων. Έμφαση θα πρέπει, επίσης, να δοθεί σε θέματα, όπως, η ενημέρωση των καταναλωτών, η αναβάθμιση του ρόλου των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και του ιδιωτικού τομέα, η ενθάρρυνση της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης. 

Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία προτείνει ως δεσμευτικό στόχο, το 13% της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης στην Κύπρο να προέρχεται, μέχρι το 2020, από τις ΑΠΕ

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΘΕΟΠΕΜΠΤΟΥ

Λίγα έγιναν, πολλά να γίνουν

Πολύ περισσότερα θα έπρεπε να είχαμε κάνει, μέχρι σήμερα, στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας, ώστε να επιτύχουμε μείωση της ζήτησης, εκτιμά ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου. Ωστόσο, η πρόκληση είναι μπροστά μας και δεν έχουμε παρά να προχωρήσουμε προς τον στόχο. Ένα από τα σημαντικά βήματα, που θα πρέπει να κάνουμε, είναι η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων του ιδιωτικού, αλλά και του ευρύτερου δημόσιου τομέα: «Κλασικό παράδειγμα αποτελεί το κτίριο του Υπουργείου Οικονομικών, για το οποίο δαπανάται €1 εκατ. κάθε χρόνο σε αγορές ηλεκτρισμού και πετρελαίου θέρμανσης. Και δεν είναι το μόνο! Εάν εφαρμοστούν οι σωστές πολιτικές, η εξοικονόμηση που μπορεί να επιτευχθεί είναι πολύ μεγάλη. Θα ωφελήσει τα μέγιστα την κυπριακή οικονομία και την αγορά εργασίας, αφού θα επιτρέψει, συν τοις άλλοις, το άνοιγμα νέων θέσεων. Ακόμα, εάν προωθηθεί και στην Κύπρο παρόμοια δράση με εκείνη του Ενεργειακού Γραφείου του Βερολίνου, θα δημιουργηθούν, με βάση μελέτη του ΕΤΕΚ, της ΟΕΒ, της Ομοσπονδίας Εργολάβων και του Ενεργειακού Γραφείου, δουλειές πέραν των €2 δισ.». 

Είναι πολλά τα λεφτά 
Αυτή τη στιγμή η ΑΗΚ παράγει και διανέμει ηλεκτρισμό με την καύση μαζούτ και ακάθαρτου πετρελαίου, που αγοράζει έναντι του τεράστιου ετήσιου κόστους των €500 εκατ. Η καύση έχει ως αποτέλεσμα την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου και άλλων ουσιών, που είναι βλαβερές για την υγεία. Επομένως, η μικρότερη ζήτηση ενέργειας, αλλά και η διείσδυση των ΑΠΕ, θα βελτιώσουν την ποιότητα του αέρα και θα επιτύχουν δραματική μείωση της εξαγωγής συναλλάγματος. «Να υπενθυμίσω ότι κάθε χρόνο οι Κύπριοι καταναλωτές πληρώνουν €17 εκατ., περίπου, για δικαιώματα εκπομπής ρύπων», σημειώνει ο κ. Θεοπέμπτου. 

ΑΠΕ προς αξιοποίηση
Στη λίστα με τις κύριες ανανεώσιμες πηγές συναντάμε τα αιολικά πάρκα, που προσφέρουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας με τον άνεμο. Συγκαταλέγονται, επίσης, οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών, που δίνουν τη μέγιστη τους παραγωγή κατά τη διάρκεια της ημέρας, αφού το βράδυ δεν παράγουν. Είναι, ακόμα, οι μονάδες παραγωγής βιοαερίου, οι οποίες μετατρέπουν οργανικά απόβλητα, λύματα χοιροστασίων, αποφάγια και ληγμένα τρόφιμα, που μπορούν να δώσουν ηλεκτρισμό μέρα νύχτα. Ως χώρα διαθέτουμε ήλιο κατά τη διάρκεια των περισσότερων ημερών του χρόνου, ενώ οι τιμές των φωτοβολταϊκών, επισημαίνει ο ίδιος, μειώνονται συνεχώς. Παρόλα αυτά: «Διάφορα συμφέροντα εμποδίζουν την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Δεν προχωρά η εγκατάσταση οικιακού μεγέθους ανεμογεννητριών, που θα έδιναν ενέργεια και το βράδυ. Με την πρόσφατη μείωση της τιμής αγοράς ενέργειας από τις μονάδες παραγωγής βιοαερίου και κόμποστ έχει γίνει ακόμη πιο δύσκολη η χωριστή συλλογή οργανικών αποβλήτων και η διάθεσή τους στις μονάδες αυτές, που έχουν το πλεονέκτημα να παράγουν ηλεκτρισμό και το βράδυ». 

Μπορούμε να επιτύχουμε                                                   
Με την Κύπρο να είναι ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης με το ακριβότερο ρεύμα, ο κ. Θεοπέμπτου τονίζει πως ένα σωστά σχεδιασμένο και ενεργειακό κτίριο, με τον κατάλληλο εξοπλισμό και τη δική του παραγωγή ΑΠΕ, μπορεί να μειώσει δραματικά την κατανάλωση ενέργειας και συνεπώς τα έξοδα του νοικοκυριού. 
Σύμφωνα με τον ίδιο, η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών ηλεκτρισμού, σε συνδυασμό με τιμολόγηση της κατανάλωσης ανάλογα με την ώρα της ημέρας, θα δώσει στους πολίτες μια καλύτερη εικόνα της κατανάλωσής τους και μια σειρά από πλεονεκτήματα, που στόχο θα έχουν την εξοικονόμηση. Στην Κύπρο, προσθέτει, μπορούν για τον ίδιο σκοπό να εφαρμοστούν, επίσης, συστήματα συμπαραγωγής CHP και χρήσης δροσερού νερού της θάλασσας σε παράκτιες πόλεις. 

Η Κύπρος διαθέτει

14 Mονάδες βιομάζας/βιοαερίου

1874 φωτοβολταϊκά συστήματα 

58 φωτοβολταϊκά συστήματα  σε δημόσια κτίρια, σχολεία και στρατόπεδα 

5 φωτοβολταϊκά συστήματα με τελική κατάληξη την ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού 

6 αιολικά πάρκα