Ιωάννου: Αυθαίρετη η απόφαση αποκατάστασης των υπερχρεώσεων στην ΣΚΤ

Αναλυτική έκθεση συνολικής έκτασης 111 σελίδων κατέθεσε ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου στην Ερευνητική Επιτροπή σχετικά με την Κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος (ΣΠΣ). Ο Επίτροπος, μετά τη κατάθεσή του την Πέμπτη στην Επιτροπή, δίνει σήμερα στη δημοσιότητα αναλυτικό σημείωμα αναφορικά με την έκθεση που κατέθεσε.

Στην έκθεση ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος αναφέρεται στην παράνομη και καταχρηστική εφαρμογή ρητρών υπολογισμού τόκων σε Ιδιωτικές Συμβάσεις του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος και τις συνεπαγόμενες τοκογλυφικές πρακτικές.

Αφορούσαν, όπως αναφέρεται, στην εσφαλμένη και εκτός των συμφωνηθέντων στις δανειακές συμβάσεις προνοιών για χρησιμοποίηση  επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και σε άλλες περιπτώσεις του Εuribor, με σκοπό τον υπολογισμό των τόκων, μεταξύ άλλων. Σε ορισμένες μάλιστα υποθέσεις που εξετάστηκαν αυτά επισυνέβαιναν σε συνδυασμό με παράτυπες και ή παράνομες μεταβολές του επιτοκιακού περιθωρίου. Όπως σημειώνεται, οι εν λόγω πρακτικές επιβάρυναν αδικαιολόγητα και αντισυμβατικά, επομένως δε παρανόμως, τα δανειακά υπόλοιπα λογαριασμών πελατών διαφόρων ΣΠΙ.

Επισημαίνεται ότι όλες οι δανειακές συμβάσεις οι οποίες επιβαρύνθηκαν από τις εντοπισθείσες εσφαλμένες πρακτικές συνομολογήθηκαν πριν το 2013. Την ίδια επίσης περίοδο εκδηλώθηκε και χρησιμοποίηση των εσφαλμένων και παράνομων πρακτικών οι οποίες ευθύνονται για τη δημιουργία του «λάθους». Συνεχίστηκαν μέχρι τον εντοπισμό τους, κατά τα ανωτέρω και αναγνώριση του λάθους από τη ΣΚΤ. Εκτός από τις πιο πάνω περιπτώσεις έκνομης εφαρμογής ρήτρας βασικού επιτοκίου, εντοπίστηκαν παράπονα με «παράδοξο» ορισμό του εμπορικού έτους οι οποίες εφαρμόζονται αντισυμβατικά (και επομένως, παράνομα), επιβαρύνοντας αδικαιολόγητα τους δανειολήπτες. Οι υποθέσεις αυτές αφορούσαν και πάλι δανειακές συμβάσεις οι οποίες συνομολογήθηκαν πριν το 2013.

Ωστόσο, όπως αναφέρεται, φαίνεται ότι οι εσφαλμένες και παράνομες αυτές πρακτικές εξακολούθησαν να χρησιμοποιούνται μέχρι το 2016, έτος κατά το οποίο τέθηκε σε ισχύ σχετική τροποποίηση των περί Καταχρηστικών Ρητρών σε καταναλωτικές συμβάσεις Νόμος του 1996.

Το τέλος του Συνεργατισμού το 2013
Ο Επίτροπος επισημαίνει ότι η κρατικοποίηση του ΣΠΣ του 2013 απετέλεσε το de facto τέλος του εν λόγω συστήματος το οποίο κατέστει de jure εξαιτίας της μνημονιακής υποχρέωσης του Κράτους για το μέλλον του κρατικοποιηθέντος ΣΠΣ με συγκεκριμένη μορφή ιδιωτικοποίησης συνάδουσα με σειρά νέων εποπτικών ρυθμίσεων και αναγκών όπως επίσης και αλλαγής του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των ΣΠΙ.

Η πιο πάνω αλλαγή, αναφέρεται, σηματοδοτεί και εγκαθιδρύει μια θεμελιώδη μεταβολή στο χαρακτήρα των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων. Έπαψαν πλέον να είναι συνεργατικά και έχουν μετατραπεί σε ξεκάθαρα εμπορικές οντότητες ανεξαρτήτως αν κύριος μέτοχος είναι το κράτος. Κατά συνέπεια, αναφέρεται, οφείλουν να λειτουργούν στη βάση ίσων όρων με κάθε άλλο εμπορικού χαρακτήρα Πιστωτικό ίδρυμα.
 
Τα ασήκωτα βάρη του παρελθόντος
Ο κ. Ιωάννου κάνει λόγο για ασήκωτα βάρη του παρελθόντος, ισχυριζόμενος ότι το συσσωρευμένο πρόβλημα ΜΕΔ των ΣΠΙ σήμερα είναι, σε πολύ μεγάλο βαθμό, απότοκο των ίδιων κοινωνιολογικών και ανθρωπολογικών φαινομένων που διαμόρφωσαν το πρόβλημα των ΜΕΔ από το 1965, όταν παρόμοια προβλήματα παρουσιάζονται στο βιβλίο του Κυριάκου Αγκαστινιώτη με τίτλο «Ο ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΣ: Γέννησις και Ανάπτυξις του εν Κύπρῳ».

Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι οι καθυστερήσεις των δανείων δεν οφείλονται σε λόγους αντικειμενικού και ανεξάρτητους από τη θέληση και τις πράξεις ή παραλείψεις δανειστών – δανειοληπτών, αλλά είχαν και αίτιο την πλημμελή (από πλευράς ορθολογικής τραπεζικής πρακτικής) διαχείριση των ΣΠΙ από την ιθύνουσα οργανοδομή τους. Δηλαδή, μεταξύ άλλων, συνέβαλαν ο «εύκολος δανεισμός» και το απότοκό του «η τάση προς δανεισμό ποσών πέραν της δυναμικότητας των οφειλετών».

Όπως αναφέρεται, τα συσσωρευμένα ΜΕΔ του Συνεργατισμού, δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Είναι δημιούργημα, σε μεγάλο βαθμό, της συμπεριφοράς της ιθύνουσας οργανοδομής του Συνεργατισμού.

Τα μετά το 2013 γεγονότα – Οι ευθύνες της Νέας Ηγεσίας
Ο Επίτροπος επισημαίνει ότι είναι ευτυχής κατάληξη το ότι το υγιές μέρος του Συνεργατισμού, απορροφάται από την Ελληνική Τράπεζα Λτδ.

Αυτό συνάδει, σημειώνει, σε πολύ μεγάλο βαθμό με τη μνημονιακή υποχρέωση για ιδιωτικοποίηση και συμβάλλει τα μέγιστα, νοουμένου ότι η σχετική απορρόφηση από την Ελληνική, θα επιτευχθεί κατά τρόπο αποτελεσματικό και ευρύθμως, στην σταθεροποίηση και παραπέρα ανάπτυξη του τραπεζικού συστήματος.

Ωστόσο, αναφέρεται, ο βαθμός επιτυχίας της Νέας Ηγεσίας να ανταποκριθεί στους όρους εντολής της, όπως προκύπτουν από τις σχετικές μνημονιακές υποχρεώσεις της, είναι ανάλογες του μεγέθους του κατάλοιπου των ΣΠΣ που δεν εντάσσεται στο υπό απορρόφηση από την Ελληνική, υγιές του μέρος.

«Εξαιτίας ακριβώς της προβληματικότητας του, το μέγεθος αυτού θα αποτελεί βάρος για την Κοινωνία και την Εθνική Οικονομία για πολλά χρόνια στο μέλλον, ανεξάρτητα του τρόπου με τον οποίο θα τύχει διαχείρισης και παρά την αναμενόμενη συνέχιση της αναπτυξιακής της πορείας», αναφέρεται.

Ο Επίτροπος επισημαίνει ορισμένες καταστάσεις σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο η μετά τη κρατικοποίηση του 2013, Νέα Ηγεσία του Συνεργατισμού διαχειρίστηκε συγκεκριμένα από τα συσσωρευθέντα λάθη και προβλήματα του παρελθόντος τα οποία είχαν εντοπιστεί μέσα από αποφάσεις του Επιτρόπου. 

Συγκεκριμένα ο Επίτροπος τόνισε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής ότι είναι αυθαίρετη η απόφαση των ιθυνόντων του Συνεργατισμού για επανόρθωση του λάθους μόνο για δάνεια που εξοφλήθηκαν μετά το 2011 και ότι δεν υπάρχει καμιά νομική ή νομολογιακή βάση, στην απόφαση αυτή.
 
Αναφέρεται επίσης ότι, σε περιπτώσεις λογαριασμών για τους οποίους λήφθηκαν διαιτητικές αποφάσεις σε συμβάσεις με τους επίμαχους όρους, καθόρισαν εξ αποφάσεως οφειλή η οποία είναι αποτέλεσμα ex post αναγνωρισθείσας πλάνης.

Στις περιπτώσεις αυτές, αναφέρει έγινε κατάφωρη αδικία και κατάχρηση εναντίον των δανειοληπτών και των οικογενειών τους, ενώ σημειώνει ότι επείγει η καταγραφή των περιπτώσεων αυτών και η αποζημίωση των παθόντων δανειοληπτών και των οικογενειών τους.

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ