Δέκα Σημεία Αντι-Λαϊκισμού

Μετά την υπεύθυνη στάση της Βουλής των Αντιπροσώπων για την έγκριση των εγγυήσεων στην Ελληνική Τράπεζα και των νομοσχεδίων για τις αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ), παρατίθενται ορισμένες επισημάνσεις:
 
1. Ο Συνεργατισμός, ακόμη και μέχρι σήμερα, ταλανίζεται από τα βαρίδια του παρελθόντος, τις κακές πρακτικές και νοοτροπίες δεκαετιών, οι οποίες οδήγησαν σε €7.5δις ΜΕΔ το 2014. Λόγω αυτής της τραγικής κατάστασης, αλλά και με κύριο γνώμονα την αποφυγή του κουρέματος στο Συνεργατισμό τότε, το κράτος στήριξε το Συνεργατισμό με κρατική ενίσχυση ύψους €1.7δις (2014-15). Κύρια προϋπόθεση της κρατικής ενίσχυσης, την οποία έθεσαν οι ευρωπαίοι επόπτες, ήταν η μη εμπλοκή του κράτους στη Διοίκηση της Τράπεζας και η σταδιακή αποκρατικοποίηση του. Πολύ γνωστές προϋποθέσεις σε όσους ψήφιζαν την κρατική ενίσχυση, από το 2014. Δυστυχώς, λόγω των έντονων και αυξημένων εποπτικών πιέσεων εντός του 2018 (νέο διεθνές λογιστικό πρότυπο IFRS9 από 1.1.18), των αυξημένων προβλέψεων σχεδόν ύψους €820εκ. λόγω του μη αποτελεσματικού νομοθετικού μας πλαισίου, που οδήγησαν σε μη αναμενόμενες πολύ ψηλές κεφαλαιακές ανάγκες ύψους €600εκ., οδηγηθήκαμε σε αναγκαστική επίσπευση της διαδικασίας αποκρατικοποίησης, με τις γνωστές δύσκολες αλλά αναγκαίες, υπό τις περιστάσεις, λύσεις.  
 
2. Με την απόφαση της Βουλής, ξεκινά η υλοποίηση της Συμφωνίας μεταξύ Συνεργατισμού-Ελληνικής Τράπεζας (ΕΤ). Η ΕΤ αναλαμβάνει υποχρεώσεις (liabilities) ύψους €9-9.5δις περίπου καταθέσεων – αυτό σημαίνει ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση να τις ξεπληρώσει μέχρι το τελευταίο σεντ. Ως αντιστάθμισμα για να μπορέσει να διαχειριστεί αυτές τις υποχρεώσεις, αναλαμβάνει γύρω στα €10-10.3δις περιουσιακά στοιχεία (assets) (εξυπηρετούμενα δάνεια, ΜΕΔ κυβερνητικά ομόλογα, κτλ).  
 
3. Με τη Συμφωνία, διασφαλίζονται όλες ανεξαιρέτως οι καταθέσεις των καταθετών στο Συνεργατισμό, οι οποίες μεταφέρονται πλέον στην ΕΤ. Μηδενίζεται ο οποιοσδήποτε κίνδυνος από τα γνωστά ακραία σενάρια, και δημιουργούνται πιο γερά θεμέλια για την αποφυγή οποιουδήποτε κινδύνου στο μέλλον.   
 
4. Με τη Συμφωνία, διασφαλίζονται τα εργασιακά δικαιώματα των υπάλληλων του Συνεργατισμού ως εξής: μέχρι 1100 υπάλληλοι μεταφέρονται στην ΕΤ, 650 στο Φορέα Διαχείριση ΜΕΔ, και 900 θα πρέπει να επιλέξουν το Σχέδιο Εθελουσίας Αποχώρησης. Χωρίς τη Συμφωνία, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη η διασφάλιση των πιο πάνω.
 
5. Η ΕΤ εξελίσσεται σε ένα πιο εύρωστο δυνατό τραπεζικό ίδρυμα, πλήρως ανακεφαλαιοποιημένο και θωρακισμένο έναντι ακραίων σεναρίων, με μειωμένο το δείκτη ΜΕΔ ακόμα και κάτω των 25%. Μόνο καλή είδηση μπορεί να αποτελέσει το γεγονός ότι η δεύτερη συστημική τράπεζα του τόπου ενισχύεται και ενδυναμώνεται.  
 
6. Ξεκινά η υλοποίηση του Φορέα διαχείρισης ΜΕΔ, το οποίο ήταν εισήγηση σχεδόν όλων των πολιτικών δυνάμεων. Ο οποιοσδήποτε που σήμερα εκπλήσσεται με το γεγονός ότι πληρώνει ο φορολογούμενος πολίτης την υλοποίηση της εν λόγω εισήγησης, είναι άξιο απορίας με ποιο τρόπο πίστευε ότι μπορούσε να υλοποιηθεί στο παρελθόν. Η διαφορά του 2013 με το σήμερα είναι ότι σήμερα η Κυβέρνηση έχει την οικονομική δυνατότητα και μπορεί να το πράξει. Και αυτό ως απόρροια της συνετής και υπεύθυνης οικονομικής διαχείρισης που οδήγησε τον τόπο μας στην ανάπτυξη και στα πλεονάσματα. Η επιβάρυνση στον φορολογούμενο πολίτη είναι €3.5δις, αλλά ως αντάλλαγμα και εξασφάλιση, αναλαμβάνει περιουσιακά στοιχεία ύψους €8.3δις.
 
7. Οι αλλαγές στο νομοθετικό μας πλαίσιο ήταν αναγκαίες καθότι μέσα από την εφαρμογή του τα τελευταία δύο χρόνια, διαφάνηκαν αδυναμίες και ελλείψεις. Οι αλλαγές αυτές είναι ο λόγος που θα μπορέσει ο Φορέας να αποπληρώσει την επιβάρυνση των €3.5δις του φορολογούμενου πολίτη. Με τη σωστή διαχείριση που αναμένουμε να γίνει, μακριά από πολιτικές παρεμβάσεις, σύντομα το βάρος στο Δημόσιο Χρέος και στο φορολογούμενο πολίτη θα μειωθεί αισθητά και θα εξαλειφθεί σε βάθος χρόνου.
 
8. Οι αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο στοχεύουν επίσης στην ενίσχυση των βιώσιμων αναδιαρθρώσεων και επιτέλους αντιμετωπίζουν στη ρίζα του τους στρατηγικά κακοπληρωτές. Οξύμωρο σχήμα είναι από τη μια κάποιος να αρνείται την επίσπευση των εκποιήσεων εκεί και όπου πρέπει, και από την άλλη να φωνάζει νυχθημερόν ότι δεν γίνεται τίποτε για αντιμετώπιση των ΜΕΔ. Το μόνο που κάποιοι θα επιτύγχανα εάν δεν άλλαζε το πλαίσιο για τις εκποιήσεις, θα ήταν η συνέχιση της προστασίας των στρατηγικά κακοπληρωτών. Με αυτές τις αλλαγές διασφαλίζεται το τραπεζικό μας σύστημα στο σύνολο του και θωρακίζονται οι συστημικές μας τράπεζες έναντι των επικείμενων στρες τεστ.
 
9. Το Σχέδιο Εστία αποτελεί την κοινωνική πολιτική της Κυβέρνησης για να προστατεύσει τις ευάλωτες ομάδες που δεν μπορούν αποδεδειγμένα να πληρώσουν. Και προωθείται ακριβώς τώρα που η Κυβέρνηση έχει την οικονομική δυνατότητα να το πράξει. Αυτό ως θέμα αρχής. Επειδή όμως γίνεται αντιληπτό ότι κάποιες πρόνοιες του Σχεδίου είναι ενδεχομένως προκλητικές για το συνεπή δανειολήπτη,  υπάρχει η ευχέρεια για συζήτηση και τροποποίηση του εν λόγω Σχεδίου μέσα από το διάλογο.
 
10. Ο λαϊκισμός, οι ατάκες και οι ύβρεις τις τελευταίες βδομάδες άγγιξαν κόκκινο. Η καλόπιστη κριτική είναι πάντα καλοδεχούμενη καθώς συμβάλλει στο διάλογο. Καθυστερήσεις και παραλείψεις ενδεχομένως να υπάρχουν, αλλά αυτό που παρατηρείται τον τελευταίο καιρό από κάποιους (όχι όλους) δεν είναι κριτική αλλά μια άνευ προηγούμενου ανθρωποφαγία και «κανιβαλισμός». Δυστυχώς όπως πάντα, αποδεικνύουμε ότι έχουμε μνήμη χρυσόψαρου στην Κύπρο. Και επειδή τα περάσαμε ξανά στο παρελθόν, θα ήταν καλό για όλους να κάνουν υπομονή. Εξάλλου η έρευνα από τη Διερευνητική Επιτροπή για το όλο θέμα, έχει ήδη ξεκινήσει.
 
 
Σάβια Ορφανίδου
Οικονομολόγος