Στο κόκκινο η Βουλή για νομικό πλαίσιο ΜΕΔ

Άγρια κόντρα αναμένεται στη Βουλή και ιδιαίτερα στην Επιτροπή Οικονομικών ενώπιον της οποίας τίθενται τα τέσσερα νομοσχέδια και ένα πακέτο κανονισμό με στόχο να βελτιωθεί το νομικό πλαίσιο διαχείρισης των ΜΕΔ, ενώ η κατάθεση πρόταση για το Σχέδιο Εστία αναμένεται ίσως να καθορίσει και την πορεία των νομοσχεδίων που αποτελούν επιτακτική ανάγκη για το τραπεζικό σύστημα ώστε να περάσουν τα τραπεζικά ιδρύματα τον διαγνωστικό έλεγχο που θα γίνει τον Σεπτέμβριο, λόγω και του αυστηρότερου εποπτικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Πάντως, η αντιπολίτευση ήταν σαφής την Παρασκευή στη Βουλή, με τον ΓΓ του ΑΚΕΛ να υπογραμμίζει πως δεν θα συζητήσει οποιαδήποτε νομοσχέδια εάν υπάρχει σχέδιο προστασίας των δανειοληπτών.

Διαβάστε ακόμα: Blame game με επικίνδυνες επιπτώσεις

Πέραν της διαχείρισης των ΜΕΔ, η βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου σχετίζεται και με τη συμφωνία της Συνεργατικής, καθώς με την παραμονή του ‘κακού’ Συνεργατισμού στο Κράτος θα πρέπει να λειτουργήσει ο κρατικός Φορέας ο οποίος θα διαχειριστεί όλα τα δάνεια που θα μείνουν πίσω μαζί με τα περιουσιακά στοιχεία. Η ορθή και αποτελεσματική λειτουργία του Φορέα αναμένεται να μεγιστοποίηση τα έσοδα για το κράτος.

Γιατί τόση πίεση;
Όπως αλλεπάλληλα έχει δηλώσει ο υπουργός Οικονομικών, το εποπτικό πλαίσιο έχει γίνει αυστηρότερο και οι αλλαγές που δρομολογούνται είναι για να αλλάξουν  βάση οι εποπτικές παραδοχές για όλα τα τραπεζικά ιδρύματα τα οποία θα περάσουν από διαγνωστικό έλεγχο τον Σεπτέμβριο. Συγκεκριμένα, κάθε επιπρόσθετο έτος που η ευρωπαϊκή εποπτεία υποθέτει ότι απαιτείται για να διεξαχθεί θεωρητικά ένας πλειστηριασμός στην Κύπρο, συνεπάγεται κόστος μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων για ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα το οποίο μεταφράζεται σε περισσότερες προβλέψεις και κεφαλαιακές απαιτήσεις.

Με τα νομοσχέδια δεν αναμένεται να αλλάξουν οι αριθμοί των ΜΕΔ, αλλά θα οι εποπτικές παραδοχές σε διαφορετική βάση και ο εποπτικός έλεγχος θα γίνει κάτω από ευνοϊκότερους όρους.
 
Αναζήτηση συναίνεσης
Παρά τις όποιες πιέσεις τα πολιτικά κόμματα δεν φαίνεται να συγκατατίθενται στην ψήφιση νομοσχεδίων υπό ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και χωρίς να υπάρξει λεπτομερής συζήτησή τους. Επιθυμούν όπως διεξαχθεί διεξοδική συζήτηση και έχουν την ευκαιρία να λάβουν απαντήσεις από τους τεχνοκράτες καθώς κάποιες πρόνοιες των νομοθετημάτων έχουν γκρίζες ζώνες και χρειάζονται διευκρινήσεις.

Διαβάστε ακόμα: Ψάχνει εκτιμητές το Κτηματολόγιο

Στόχοι του νομικού πλαισίου
Ο «περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2018» στοχεύει κυρίως στους στρατηγικούς κακοπληρωτές οι οποίοι σε περίπτωση που εξακολουθήσουν να μη τηρούν τις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες για δάνεια που έχουν λάβει, ενδεχόμενα να χάσουν την εξασφάλιση που έχουν έναντι των δανείων αυτών.

Παράλληλα, απαλείφονται διατάξεις που προκαλούν μεγάλες καθυστερήσεις στην εφαρμογή του Νόμου, καθίσταται δυνατή η διεξαγωγή ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, ενώ διασφαλίζεται ότι παλαιές δικαστικές αποφάσεις, χρέη δικαστικών αποφάσεων ή διαιτησίες θα καλύπτονται από το Νόμο.
 
Ο περί Αγοραπωλησίας Πιστωτικών Διευκολύνσεων και για Συναφή Θέματα (Τροποποιητικός) Νόμος του 2018, προβλέπει πως οι μεταβιβάσεις των εξασφαλίσεων των δανείων από τον πωλητή προς τον αγοραστή θα διενεργείται χωρίς την καταβολή οποιουδήποτε τέλους. Την ίδια ώρα, προβλέπει την πρόσβαση των εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων στο μηχανισμό ανταλλαγής δεδομένων για σκοπούς αξιολόγησης του αξιόχρεου των δανειοληπτών.

Στον περί Αφερεγγυότητας Φυσικών Προσώπων (Προσωπικά σχέδια Αποπληρωμής και Διάταγμα Απαλλαγής Οφειλών) (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2018 τροποποιείται ο ορισμός ‘εξασφαλισμένο χρέος’ έτσι ώστε να είναι ξεκάθαρο ότι εξασφαλισμένο θεωρείται μέχρι το ποσό της αγοραίας αξίας της περιουσίας που υπόκειται σε εξασφάλιση.

Συναινετικά Σχέδια Αποπληρωμής: α) Διαγράφεται το κριτήριο επιλεξιμότητας 25% ή μεγαλύτερο των χρεών έχουν γίνει κατά τη διάρκεια περιόδου 6 μηνών πριν την αίτηση για έκδοση και προστατευτικού διατάγματος [άρθρο 21(2)] και  β) Ξεκαθαρίζει ότι η διάρκεια των μηναίων δόσεων για αποπληρωμή εξασφαλισμένου χρέους μπορεί να συνεχιστεί και μετά τη λήξη του Προσωπικού Σχεδίου Αποπληρωμής [άρθρο 46(2)(β) του περί Αφερεγγυότητας Φυσικών Προσώπων (Προσωπικά Σχέδια Αποπληρωμής και Διάταγμα Απαλλαγής Οφειλών) Νόμου].

Μη Συναινετικά Σχέδια Αποπληρωμής: τα κριτήρια επιλεξιμότητας διευρύνονται έτσι ώστε περισσότεροι χρεώστες να είναι επιλέξιμοι, δηλαδή αυξάνεται το όριο για:
i. την αγοραία αξία της κύριας κατοικίας από €300.000 σε €350.000
ii. τη συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων του χρεώστη, εκτός της κύριας κατοικίας από €250.000 σε €500.000, ενώ
iii. το κριτήριο υπόλοιπο δάνειου παύει να ισχύει γ) επίσης αυξάνεται η αξία των κινητών στοιχείων του χρεώστη τα οποία δεν πωλούνται υποχρεωτικά από €35.000 σε €50.000.
Υποχρεώσεις προς Κυβερνητικές Αρχές: Διασφαλίζεται ότι οι υποχρεώσεις προς τις Κυβερνητικές Αρχές εμπίπτουν και αυτές σε σχέδιο αποπληρωμής. Επίσης όσο αφορά τα σχέδια αποπληρωμής η προνομιακή μεταχείριση χρεών προς τη Δημοκρατία ή τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, σύμφωνα με τους περί Πτώχευσης παύει να ισχύει. Αυτό συνεπάγεται όφελος για τον οφειλέτη, διότι και το κράτος συμμετέχει στο κόστος αναδιάρθρωσης [άρθρα 2, 36, 46(2)(δ), 57(1)(γ)(iii), 73 και 93 του περί Αφερεγγυότητας Νόμου ] .

Καθυστέρηση πληρωμών χρεώστη ο οποίος λαμβάνει κρατική χορηγία: Διασφαλίζεται ότι εφόσον ο χρεώστης ο οποίος λαμβάνει κρατική χορηγία ως συνεισφορά για μερική κάλυψη των χρεών του, παρουσιάσει καθυστέρηση στις πληρωμές του προς οποιοδήποτε πιστωτή για περίοδο τριών (3) μηνών, τερματίζεται οποιαδήποτε προστασία από τους πιστωτές.

Προστασία μη βιώσιμου χρεώστη
Η δυνατότητα απευθείας προσφυγής στο δικαστήριο, κατόπιν εξάντλησης όλων των δυνατότητων προστασίας του πλαισίου αφερεγγυότητάς, για έκδοση διατάγματος προστασίας από πράξεις πιστωτών, περιορίζεται σε συνολική μέγιστη διάρκεια 12 μηνών, εφόσον η  κύρια κατοικία ή επαγγελματική στέγη αποτελεί ενυπόθηκη εξασφάλιση χρέους

Το σύνολο των προτεινόμενων τροποποιήσεων επιχειρούν να διευκολύνουν της ένταξη περισσότερων χρεωστών σε σχέδια αναδιάρθρωσης χρεών, με σκοπό να οι χρεώστες αυτοί να απομοχλευτούν από το καθεστώς αφερεγγυότητας και ταυτόχρονα να αναδιαρθρωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις, ούτως ώστε να ενισχυθεί και ο τραπεζικός τομέας.
 
Ο περί Εταιρειών (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2018  τροποποιεί το σχέδιο αναδιάρθρωσης χρεών εταιρειών. Ο Διορισμός Εξεταστή (Examinership) εξισώνουν τη μεταχείριση των οφειλών των εταιρειών που εντάσσονται στο σχέδιο αυτό προς τη Δημοκρατία ή τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, με τις υπόλοιπες οφειλές τους προς άλλους πιστωτές.

Μέχρι σήμερα οι οφειλές προς τη Δημοκρατία και τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης τύγχαναν προνομιακής μεταχείρισης με την κατάταξη αποπληρωμής κατά προτεραιότητα των υπολοίπων χρεών. Έτσι παρέχεται ουσιαστικά κίνητρο στους πιστωτές τους να συναινέσουν σε ένα προτεινόμενο σχέδιο αναδιάρθρωσης των χρεών των εταιρειών αυτών.   

Αυτό αναμένεται να έχει θετικές επιπτώσεις για την επιχείρηση, εφόσον το χρέος της θα τεθεί σε αναδιάρθρωση, ενώ το κόστος για την εφαρμογή του σχεδίου θα εξοικονομηθεί από την αναδιάρθρωση των χρεών.

Αντίστοιχα, η προτεινόμενη τροποποίηση τερματίζει οποιαδήποτε προστασίας από τους πιστωτές, εταιρείας η οποία παρουσιάζει καθυστέρηση στις πληρωμές της προς οποιοδήποτε πιστωτή για περίοδο τριών (3) μηνών, και η οποία λαμβάνει κρατική χορηγία ως συνεισφορά για μερική κάλυψη των χρεών της.

Η πρόνοια αυτή θα επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις για την επιχείρηση όμως μόνο στις περιπτώσεις τις οποίες η εταιρεία έχει ήδη λάβει κρατική χορηγία ως συνεισφορά για μερική κάλυψη των χρεών της και παρόλα αυτά δεν τηρεί τις υποχρεώσεις της.