Η παραμελημένη προοπτική των ενεργειακών ανακαινίσεων κατοικιών

Προ τετραετίας το ΕΤΕΚ μαζί με μια σειρά από άλλους φορείς, στα πλαίσια υποβολής προτάσεων για επανεκκίνηση της οικονομίας, είχε εκφράσει την άποψη πως στην περίπτωση της Κύπρου, υπάρχει μία δυνητική αγορά σχετικά με ενεργειακές αναβαθμίσεις κατοικιών αρκετών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, η οποία είναι τεχνικά εφικτή και σε μεγάλο βαθμό βιώσιμη. Η αγορά αυτή εάν οργανωθεί κατάλληλα και της δοθούν κίνητρα και η δέουσα προσοχή παρουσιάζει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για τον ιδιωτικό αλλά και τον τραπεζικό τομέα. Στα πλαίσια αυτά υποβλήθηκε στην Κυβέρνηση τον Οκτώβριο του 2014 σχετική πρόταση, επί της οποίας η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον,  για τη δημιουργία ενός φιλόδοξου και καινοτόμου ανατροφοδοτούμενου μηχανισμού χρηματοδότησης ενεργειακών αναβαθμίσεων κατοικιών. Η πρόταση είχε στόχο την κινητοποίηση εντός μιας επταετίας, επενδύσεων ύψους 350 εκατομμυρίων για την ενεργειακή ανακαίνιση περί των 22 χιλιάδων κατοικιών. Δυστυχώς δεν δόθηκε η απαιτούμενη προσοχή και σημασία και η πρόταση δεν προχώρησε στο επόμενο στάδιο.  
 
Η πολιτεία αρκέστηκε στην προκήρυξη του σχεδίου επιδότησης Εξοικονομώ Αναβαθμίζω, για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών (του οποίου η δεύτερη φάση προκηρύχθηκε τον Απρίλιο του 2018),  με περιορισμένο προϋπολογισμό. Στις 30 Μαΐου 2018, 6 μόλις εβδομάδες, μετά την ημερομηνία παραλαβής αιτήσεων, το υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε τη διακοπή υποβολής αιτήσεων για το Σχέδιο, λόγω του εξαιρετικά μεγάλου ενδιαφέροντος. Συγκεκριμένα υποβλήθηκαν περί τις 550 αιτήσεις και υπάρχει πρόβλεψη κάλυψης του προϋπολογισμού του Σχεδίου, που ήταν 8 εκατομμύρια ευρώ. Το εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον και η ταχεία υπερ-δέσμευση του προϋπολογισμού του σχεδίου εντός λίγων εβδομάδων, φανερώνουν πως η πρόταση του ΕΤΕΚ για δημιουργία ανατροφοδοτούμενου μηχανισμού χρηματοδότησης ενεργειακών αναβαθμίσεων κατοικιών, ήταν ρεαλιστική και εφόσον της δινόταν η απαραίτητη προσοχή, υλοποιήσιμη.
 
Συνοπτικά σημειώνεται πως η πρόταση συνάδει απόλυτα με τις πολιτικές, τους στρατηγικούς στόχους και τις δεσμεύσεις της Δημοκρατίας για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη διείσδυση των ΑΠΕ. Πέραν της κατανεμημένης με πιο ορθολογιστικό τρόπο ανάπτυξης που θα προσφέρει και των πολυτίμων θέσεων εργασίας (οι ανακαινίσεις αποτελούν δραστηριότητα με υψηλή ένταση εργασίας), η υλοποίηση της πρότασης θα βελτιώσει το εμπορικό ισοζύγιο της Δημοκρατίας, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για ανταγωνιστικότερη οικονομία. Πρόσθετα θα μειώσει το ετήσιο κόστος αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Παράλληλα θα βελτιώσει τις συνθήκες θερμικής άνεσης χιλιάδων συμπατριωτών μας, δηλαδή θα βελτιώσει το επίπεδο ζωής τους.
 
Έγινε πολύς λόγος τελευταία για την μονοδιάστατη ενίσχυση του κατασκευαστικού κλάδου, μέσω ενός μη αειφόρου και με διάφορα μακροοικονομικά ζητήματα σχεδίου πολιτογράφησης. Ένας ανατροφοδοτούμενος μηχανισμός χρηματοδότησης ενεργειακών αναβαθμίσεων κατοικιών, θα αποτελούσε ένα δεύτερο, μικρότερο μεν, αλλά σε κάθε περίπτωση αξιοσημείωτο ορθολογικό και αειφόρο πυλώνα στον οποίο θα μπορούσε να στηριχθεί ο κατασκευαστικός κλάδος.
 
Εν κατακλείδι, σε πρόσφατο χαιρετισμό του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είχε δηλώσει πως (ως κυβέρνηση) «θα συνεχίσουμε να εξετάζουμε τα όποια προβλήματα και να μελετούμε τρόπους για να ενισχύσουμε τη δραστηριότητα και την αναπτυξιακή έφεση του κλάδου (των κατασκευών). Εάν όντως ισχύει αυτό, η προσεκτική και με θετική προσέγγιση σοβαρή μελέτη και προώθηση της πρότασης που έγινε προ 4ετιας για τη δημιουργία ενός φιλόδοξου και καινοτόμου ανατροφοδοτούμενου μηχανισμού χρηματοδότησης ενεργειακών αναβαθμίσεων κατοικιών, θα πρέπει να είναι το αμέσως επόμενο μέτρο που πρέπει να εξεταστεί για την ορθολογική ενίσχυση της  δραστηριότητας του κλάδου των κατασκευών.
 
Χρίστος Μαξούλης
Μηχανολογος Μηχανικός, Dipl. Eng. MBA
Ανώτερος Επιστημονικός Λειτουργός ΕΤΕΚ