Οδυσσέας: Ανέφικτη η λειτουργία αγοράς ηλεκτρισμού από τον Ιούλιο 2019

Ως ανέφικτο βλέπει ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, το στόχο για έναρξη  της λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού την 1η Ιουλίου 2019. 

Στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τις οικονομικές καταστάσεις του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ)  για το Δεκεμβρίου 2017, τονίζεται ότι κύριος λόγος για την κατάληξη σε αυτό το συμπέρασμα, είναι ο εν εξελίξει διαγωνισμός για την προμήθεια και ανάπτυξη Συστήματος Λειτουργίας Αγοράς Ηλεκτρισμού Κύπρου (Λογισμικό και Υλισμικό), για τον οποίο η υποβολή προσφορών λήγει στις 22.6.2018. Όπως τονίζεται, η διάρκεια υλοποίησης του έργου κυμαίνεται – ανάλογα με το τι θα επιλέξει ο επιτυχών προσφοροδότης – μεταξύ 57 εβδομάδων (13 μήνες περίπου) και 78 εβδομάδων (18 μήνες). «Συνεπώς, εκ των πραγμάτων, η υλοποίηση του έργου θα ολοκληρωθεί μετά την 1.7.2019. Επιπρόσθετα, οποιαδήποτε επιπλοκή στην κατακύρωση του διαγωνισμού (π.χ. προσφυγές στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών) που θα συνεπάγεται καθυστέρηση στην έναρξη υλοποίησης του ή οποιαδήποτε καθυστέρηση σε μεταγενέστερο στάδιο στη φάση της υλοποίησης του έργου λόγω της πολυπλοκότητάς του, τότε αναπόφευκτα θα δημιουργήσει επιπρόσθετη καθυστέρηση στην έναρξη λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού», υποδεικνύει η Ελεγκτική Υπηρεσία.  

Σημειώνεται επίσης ότι σε επιστολή του ΔΣΜΚ προς τη ΡΑΕΚ στις 22.5.2018, επισημαίνεται ότι ο στόχος της 1.7.2019 για έναρξη λειτουργίας της ανταγωνιστικής αγοράς, «κατά πάσα πιθανότητα δεν θα επιτευχθεί», λόγω πιθανών καθυστερήσεων που θα σημειωθούν, ως αποτέλεσμα ενδεχόμενης προσφυγής οικονομικού φορέα στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών για τον πιο πάνω διαγωνισμό 1/2018 ή λόγω ενδεχόμενης κατακύρωσης του διαγωνισμού σε οικονομικό φορέα, που θα έχει υποβάλει χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου, μέχρι και τον μέγιστο χρόνο υλοποίησης των 18 μηνών. Όπως αναφέρεται στην επιστολή, καλύτερη ένδειξη για την πιθανή ημερομηνία έναρξης της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού θα υπάρξει με την κατακύρωση του διαγωνισμού και αφού παρέλθει  η περίοδος για προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, χωρίς να γίνει οποιαδήποτε προσφυγή. 

Δύσκολη η ανεξαρτητοποίηση του Διαχειριστή
Πέραν του διαγωνισμού, η Ελεγκτική Υπηρεσία επισημαίνει και ένα άλλο παρεμφερές και συναφές ζήτημα, με πιθανές προεκτάσεις στην έναρξη λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού, το οποίο, σύμφωνα με  το Έγγραφο Αρχών που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο με την Απόφασή του με αρ. ΕΜ82.655 ημερ. 25.5.2017, αφορά στην ανεξαρτητοποίηση του ΔΣΜΚ από την καθετοποιημένη ΑΗΚ. «Το ζήτημα της ανεξαρτητοποίησης του ΔΣΜΚ, πέρα από τα διοικητικά θέματα που επιφέρει σχετικά με τη δημιουργία τμημάτων και δομών, θεωρούμε ότι εγκυμονεί επίσης τον κίνδυνο αποψίλωσης του ΔΣΜΚ από προσωπικό, αφού το υφιστάμενο προσωπικό του ΔΣΜΚ προέρχεται από την ΑΗΗ. Συνεπώς, το προσωπικό θα κληθεί να αποφασίσει εάν θα παραμείνει στον ΔΣΜΚ ή εάν θα επιστρέψει στην ΑΗΚ. Ως εκ τούτου, πιθανή επιστροφή στην ΑΗΚ σημαντικού αριθμού υπαλλήλων, πιθανόν να δημιουργήσει κενά στη λειτουργία του ΔΣΜΚ με ενδεχόμενες επιπτώσεις και στην έναρξη της λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού», υποδεικνύει ο Γενικός Ελεγκτής. 

Ως εκ τούτου, όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση, προστίθεται, «η Υπηρεσία μας έχει την άποψη, ότι το θέμα της ανεξαρτητοποίησης του ΔΣΜΚ θα έπρεπε να είχε τροχοδρομηθεί και ολοκληρωθεί πολύ ενωρίτερα, με τη συμβολή όλων των αρμόδιων φορέων, έτσι ώστε να αποφευχθούν κατά το δυνατόν αυτά τα στοιχειώδη, αλλά ουσιώδους σημασίας, λειτουργικά θέματα».
Ο Διευθυντής του ΔΣΜΚ στην απάντησή του τον Ιούνιο 2018, συμφώνησε με τα πιο πάνω, σημείωσε ωστόσο ότι ο ΔΣΜΚ έχει προβεί σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες και είναι σε θέση να λειτουργήσει την Αγορά Ηλεκτρισμού με τη Μεταβατική Ρύθμιση που αποφάσισε η ΡΑΕΚ και εξαρτάται από υποψήφιους παραγωγούς και προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας να ενδιαφερθούν για συμμετοχή σε αυτήν.

Άλλα ευρήματα
Εξάλλου, στην έκθεση της, η Ελεγκτική Υπηρεσία εντοπίζει δύο ακόμα σημαντικά ευρήματα:
•    Ανανέωση της σύμβασης με το ίδιο δικηγορικό γραφείο χωρίς να τηρηθούν οι πρόνοιες της εγκυκλίου της Αρμόδιας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι συγκεκριμένο δικηγορικό γραφείο παρέχει νομικές συμβουλές στον ΔΣΜΚ για 13 συνεχόμενα χρόνια.

•    Ο ΔΣΜΚ θα πρέπει να διασφαλίσει την πλήρη συμμόρφωσή του με τις διατάξεις του νέου Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων.