Τροποποίηση Νομοθεσίας για το Ξέπλυμα Χρήματος: τι αλλάζει και πως προχωρούμε

Η εν λόγω τροποποίηση εισάγει νέες ρυθμίσεις σε σχέση με τα ακόλουθα θέματα μεταξύ άλλων:

• Ορισμός του Πραγματικού Δικαιούχου ως ακολούθως:

Νομικά Πρόσωπα:

Εμπιστεύματα:

- Εμπιστευματοπάροχος, Εμπιτευματοδόχος, Προστάτης, Δικαιούχος
- Άλλο πρόσωπο που ασκεί τελικό έλεγχο
 

• Ορισμός των Πολιτικώς Εκτεθειμένων Προσώπων:

- Καθορισμός των θέσεων που συνιστούν «σημαντικό δημόσιο λειτούργημα»

- Συμπερίληψή στον ορισμό των μελών διοικητικού οργάνου πολιτικού κόμματος και των δημάρχων

• Τα γενεσιουργά αδικήματα ορίζονται πλέον ως οποιαδήποτε αδικήματα καθορίζονται ως ποινικά αδικήματα από νόμο της Κυπριακής Δημοκρατίας (ενώ στο παρελθόν ο ορισμός συμπεριλάμβανε μόνο αδικήματα που τιμωρούνταν με πέραν του ενός έτους φυλάκιση)

• Απαγόρευση είσπραξης σε μετρητά ποσού ίσου ή μεγαλύτερου από €10.000 στα πλαίσια συγκεκριμένων εμπορικών συναλλαγών (εμπορία πολύτιμων λίθων/μετάλλων, μηχανοκίνητων οχημάτων, έργων τέχνης/αντίκες)

• Γνωστοποίηση (και ανταλλαγή) πληροφοριών που αφορούν θέματα σε σχέση με το ξέπλυμα χρήματος και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις

• Καθορισμός τριών επιπρόσθετων εποπτικών αρχών:

- Έφορος Φορολογίας
- Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων
- Εθνικής Αρχής Παιγνίων και Εποπτείας Καζίνο

• Υιοθέτηση της καθ’ υπολογισμό κινδύνου προσέγγισης (risk based approach) όπου πρέπει να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα ανάλογα με τον κίνδυνο που πρέπει ν’ αντιμετωπιστεί

• Ορισμός μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου των οντοτήτων που καθορίζει ο Νόμος το οποίο θα φέρει την ευθύνη για την εφαρμογή του Νόμου και των σχετικών κανονισμών

• Αυστηρότερη εποπτεία και ποινές από τις εποπτικές αρχές και δημοσιοποίηση των προστίμων ή άλλων μέτρων που έχουν ληφθεί

• Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων

- Οι νομικές οντότητες που έχουν συσταθεί στην Κύπρο οφείλουν να αποκτούν και να φυλάσσουν επαρκείς, ακριβείς και επικαιροποιημένες πληροφορίες σε σχέση με τον πραγματικό δικαιούχο
- Οι πληροφορίες αυτές φυλάσσονται σε κεντρικό μητρώο πραγματικών δικαιούχων
- Καθορισμός προσώπων με πρόσβαση στις πληροφορίες (πχ. εποπτικές αρχές, τράπεζες, άλλα πρόσωπα με έννομο συμφέρον)
- Σχετική πληροφόρηση κρατείται και σε σχέση με εμπιστεύματα
 

• Εισαγωγή ρυθμίσεων με σκοπό την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της εφαρμογής της νομοθεσίας σχετικά με την Προστασία Προσωπικών Δεδομένων και το Ξέπλυμα Χρήματος

Ποια όμως αναμένονται να είναι τα επόμενα βήματα; Πιο κάτω αναλύονται οι βασικές αλλαγές που το χρηματοοικονομικό σύστημα θα κληθεί να αντιμετωπίσει:

• Μετά την υιοθέτηση του πιο πάνω Νόμου αναμένεται καταρχήν ότι οι εποπτικές αρχές των διαφόρων υπόχρεων οντοτήτων, δηλαδή Κεντρική Τράπεζα, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος, Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών κτλ,  θα προχωρήσουν σε έκδοση νέων οδηγιών προς τους εποπτευόμενους ή σε τροποποίηση των υφιστάμενων
• Το κεντρικό μητρώο πραγματικών δικαιούχων σαφέστατα αποτελεί μια καθοριστική αλλαγή στο υφιστάμενο σύστημα με γνώμονα τη διαφάνεια. Προκαλεί βέβαια προβληματισμό ο τρόπος λειτουργίας του μητρώου, η νομική ευθύνη για καθορισμό και δήλωση του πραγματικού δικαιούχου και βεβαίως κατά πόσο είναι εφικτή η συγκέντρωση της σχετικής πληροφόρησης για όλα τα υφιστάμενα νομικά πρόσωπα
• Περαιτέρω, η εφαρμογή της αρχής του καθ’ υπολογισμού κινδύνου αποτελεί ένα σωστό εργαλείο για τις υπόχρεες οντότητες, νοουμένου ότι θα δοθούν κατευθυντήριες γραμμές από τις εποπτικές αρχές. Η εφαρμογή της αρχής διασφαλίζει την πρακτικότητα, αμεσότητα και αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνονται. Η κάθε οντότητα λοιπόν οφείλει όπως εφαρμόζει κατάλληλες πολιτικές, ελέγχους και διαδικασίες ώστε να μετριάζει και να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τους σχετικούς κινδύνους που έχει να αντιμετωπίσει. Βασική προϋπόθεση είναι ο σωστός προσδιορισμός των κινδύνων, η τροποποίηση συστημάτων και διαδικασιών και η στοχευμένη εκπαίδευση του προσωπικού.