Η Κομισιόν προτείνει €6,14 δισ. για επενδύσεις σε θάλασσα και αλιεία

Για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη διάθεση 6,14 δισ. ευρώ στο πλαίσιο ενός απλούστερου, πιο ευέλικτου ταμείου για την ευρωπαϊκή αλιεία και τη θαλάσσια οικονομία.

Όπως αναφέρεται σε δελτίο Τύπου της Κομισιόν, το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας θα συνεχίσει να υποστηρίζει τον ευρωπαϊκό αλιευτικό κλάδο στην κατεύθυνση πιο βιώσιμων αλιευτικών πρακτικών, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη στήριξη των αλιέων μικρής κλίμακας. 

Επίσης, θα συμβάλει στην αξιοποίηση του αναπτυξιακού δυναμικού μιας βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, με στόχο να εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον στις παράκτιες κοινότητες. 

Για πρώτη φορά θα συνεισφέρει στην ενίσχυση της διεθνούς διακυβέρνησης των ωκεανών αποσκοπώντας σε ασφαλέστερες, καθαρότερες και πιο προστατευμένες θάλασσες και ωκεανούς υπό βιώσιμη διαχείριση. Τέλος, η Επιτροπή ενισχύει τον περιβαλλοντικό χαρακτήρα του Ταμείου με εστίαση στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και με αναμενόμενη συμβολή του 30% του προϋπολογισμού του στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτή, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν δυνάμει της συμφωνίας του Παρισιού.

Ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, Καρμένου Βέλα, δήλωσε τα εξής: «Η υγεία και η καλή διαχείριση των ωκεανών αποτελούν προϋπόθεση για την πραγματοποίηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον αλιευτικό κλάδο και ευρύτερα στη γαλάζια οικονομία. Ως παγκόσμιος παράγοντας των ωκεανών και πέμπτος μεγαλύτερος παραγωγός ιχθύων και θαλασσινών στον κόσμο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τεράστια ευθύνη για την προστασία, τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση των ωκεανών και των πόρων τους. Το Ταμείο θα επιτρέψει στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή να ανταποκριθούν σε αυτή την ευθύνη και να επενδύσουν στη βιώσιμη αλιεία, στην επισιτιστική ασφάλεια, σε μια ευημερούσα θαλάσσια οικονομία και σε υγιείς και παραγωγικές θάλασσες και ωκεανούς.»

Η αλιεία είναι ζωτικής σημασίας για τον βιοπορισμό και την πολιτισμική κληρονομιά πολλών παράκτιων κοινοτήτων της ΕΕ. Μαζί με την υδατοκαλλιέργεια, συμβάλλει επίσης στην επισιτιστική ασφάλεια και στη διατροφή. Το Ταμείο θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη στήριξη των παράκτιων αλιέων μικρής κλίμακας που διαθέτουν σκάφη μήκους κάτω των 12 μέτρων και οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το ήμισυ των απασχολούμενων στον ευρωπαϊκό αλιευτικό κλάδο. Από τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής του 2014 μέχρι σήμερα έχει σημειωθεί πρόοδος στην προσπάθεια για επαναφορά των αλιευτικών αποθεμάτων σε υγιή επίπεδα, για αύξηση της αποδοτικότητας του αλιευτικού κλάδου της ΕΕ και για τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Το νέο Ταμείο θα συνεχίσει να υποστηρίζει αυτούς τους κοινωνικοοικονομικούς και περιβαλλοντικούς στόχους.

Σε ό,τι αφορά τη θαλάσσια οικονομία, η Επιτροπή προτείνει ενίσχυση της στήριξης σε σύγκριση με την περίοδο 2014-2020. Πρόκειται για έναν τομέα της οικονομίας που παρουσιάζει τεράστιες προοπτικές. Η αξία του, που υπολογίζεται σε 1,3 τρισ. ευρώ παγκοσμίως, μπορεί να υπερδιπλασιαστεί έως το 2030. Το θαλάσσιο Ταμείο θα επιτρέψει την πραγματοποίηση επενδύσεων σε νέες θαλάσσιες αγορές, σε τεχνολογίες και υπηρεσίες, όπως η ωκεάνια ενέργεια και η θαλάσσια βιοτεχνολογία. Οι παράκτιες κοινότητες θα λάβουν μεγαλύτερη και ευρύτερη υποστήριξη για τη δημιουργία τοπικών συμπράξεων και τη μεταφορά τεχνολογίας σε όλους τους κλάδους της γαλάζιας οικονομίας, όπως η υδατοκαλλιέργεια και ο παράκτιος τουρισμός.

Στο πλαίσιο του θεματολογίου των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030, η Ένωση δεσμεύτηκε επίσης σε διεθνές επίπεδο ότι θα καταστήσει τις θάλασσες και τους ωκεανούς ασφαλέστερους και καθαρότερους και τη διαχείρισή τους πιο βιώσιμη. Το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας θα στηρίξει αυτές τις δεσμεύσεις για τη βελτίωση της διεθνούς διακυβέρνησης των ωκεανών. Μεταξύ άλλων θα παράσχει την απαραίτητη χρηματοδότηση για τη βελτίωση της θαλάσσιας επιτήρησης, της ασφάλειας και της συνεργασίας των ακτοφυλακών.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητά του, το Ταμείο διαθέτει ορισμένα νέα χαρακτηριστικά όπως:

απλούστευση και παροχή στα κράτη μέλη περισσότερων δυνατοτήτων να επιλέγουν πού θα στοχεύσουν τη στήριξη των στρατηγικών τους προτεραιοτήτων, αντί να αναγκάζονται να διαλέγουν από έναν κατάλογο επιλέξιμων δράσεων.
καλύτερη ευθυγράμμιση με τα άλλα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι κανόνες που ισχύουν για όλα τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία παρατίθενται σε έναν κανονισμό «περί κοινών διατάξεων».
καλύτερη στόχευση της στήριξης για επίτευξη των στόχων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής.

Επόμενα βήματα
Προκειμένου οι πόροι της ΕΕ να αρχίσουν να παράγουν αποτελέσματα στην πράξη το συντομότερο δυνατό, είναι απαραίτητο να επιτευχθεί γρήγορα συμφωνία επί του συνολικού μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ και των τομεακών προτάσεων. Καθυστερήσεις όπως αυτές που σημειώθηκαν στην αρχή της τρέχουσας δημοσιονομικής περιόδου 2014-2020 θα καθιστούσαν αδύνατη την αντιμετώπιση των αναγκών των αλιέων και των παράκτιων κοινοτήτων, καθώς και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από το οποίο αυτές εξαρτώνται με την απαιτούμενη ταχύτητα.

Η επίτευξη συμφωνίας επί του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού μέσα στο 2019 θα συνέβαλλε στην απρόσκοπτη μετάβαση από τον τρέχοντα (2014-2020) μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό στον νέο, και θα εξασφάλιζε την προβλεψιμότητα της χρηματοδότησης προς όφελος όλων.

Ιστορικό
Το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας εντάσσεται στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027, δηλαδή τον νέο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ που θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021. Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός συνδυάζει νέα μέσα με επικαιροποιημένα προγράμματα προκειμένου να μπορέσει να υλοποιήσει με αποδοτικό τρόπο τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αντιμετωπίσει επιτυχώς τις νέες προκλήσεις.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας θα συγχρηματοδοτήσει έργα παράλληλα με εθνικές ροές χρηματοδότησης. Κάθε κράτος μέλος θα λάβει ένα μερίδιο του συνολικού προϋπολογισμού. Τα κράτη μέλη καταρτίζουν τα εθνικά επιχειρησιακά τους προγράμματα, στα οποία διευκρινίζουν πώς σκοπεύουν να δαπανήσουν τα χρήματα. Μετά την έγκρισή τους από την Επιτροπή, οι εθνικές αρχές αποφασίζουν ποια έργα επιθυμούν να στηρίξουν.