Εναλλακτικά Επενδυτικά Ταμεία: Εργαλείο για την ανάπτυξη

Μετά την τραπεζική κρίση του 2013, η Κύπρος προέβη σε μια συντονισμένη και πολύπλευρη προσπάθεια με σκοπό την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού της συστήματος. Ένα από τα πιο επιτυχημένα μέτρα ήταν η υιοθέτηση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, το 2014, του περί Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων Νόμου 131(I)/2014 με βάση σχετικές οδηγίες της ΕΕ. Ο εν λόγω νόμος ρυθμίζει τη δημιουργία και λειτουργία των ταμείων εναλλακτικών επενδύσεων στη Δημοκρατία, δημιουργώντας ένα καθεστώς που μπορεί να προσφέρει πολλαπλά οικονομικά οφέλη στην Κύπρο και να ενισχύσει περαιτέρω τη φήμη της ως χρηματοοικονομικό κέντρο.

Νομικό πλαίσιο
Οι Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων δύνανται να συσταθούν στη Δημοκρατία δυνάμει του περί Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων Νόμου 113 (Ι)/2014 (ο «Περί ΟΕΕ Νόμος»), ο οποίος αντικατέστησε τον περί Διεθνών Συλλογικών Επενδυτικών Σχεδείων Νόμο. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (η «Επιτροπή») είναι η αρμόδια ρυθμιστική και εποπτική αρχή των ΟΕΕ στην Κύπρο.

Τύποι και χαρακτηριστικά
Ο ΟΕΕ είναι οργανισμός συλλογικών επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων των επενδυτικών τμημάτων του, ο οποίος συγκεντρώνει κεφάλαια από αριθμό επενδυτών με σκοπό την επένδυσή τους σύμφωνα με καθορισμένη επενδυτική πολιτική προς όφελος των εν λόγω επενδυτών. Δεν αδειοδοτείται ως Οργανισμός Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ) σύμφωνα με την πρόνοια 9 του περί του Ανοικτού Τύπου Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων Νόμου του 2012 (ο «Περί ΟΣΕΚΑ Νόμος»). Ο ΟΕΕ μπορεί να συσταθεί υπό τη μορφή (i) κοινού  κεφαλαίου, (ii) εταιρείας επενδύσεων με τη νομική μορφή εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με μετοχές, ή (iii) ετερόρρυθμου συνεταιρισμού.

Οφέλη και πλεονεκτήματα
Οι ΟΕΕ στην Κύπρο αδειοδοτούνται και επιβλέπονται από την Επιτροπή, η οποία ακολουθεί αυστηρά τις οδηγίες και τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ, προσφέροντας στους επενδυτές το επίπεδο προστασίας και εποπτείας που ένας αναμένει να συναντήσει σε μια χώρα της ΕΕ. Ταυτόχρονα, η Κύπρος διαθέτει  ένα ανεπτυγμένο νομικό σύστημα που υποστηρίζεται από μια εξειδικευμένη δικαστική εξουσία και έναν εκτεταμένο κατάλογο συμφωνιών για την αμοιβαία προστασία των επενδύσεων. Όσον αφορά τη φορολογική μεταχείριση, οι ΟΕΕ στην Κύπρο απολαμβάνουν όλα τα φορολογικά οφέλη που προσφέρει το κυπριακό φορολογικό καθεστώς, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της πρόσβασης στο εκτεταμένο δίκτυο συμβάσεων για αποφυγή διπλής φορολογίας και στις σχετικές οδηγίες της ΕΕ.

Σημασία
Με τον συνολικό ρυθμό ανάπτυξης να υπολογίζεται γύρω στο  150% από το 2014, η συνεχώς αυξανόμενη ίδρυση ΟΕΕ και η εισχώρηση επενδύσεων στη χώρα μέσω  των ΟΕΕ αποδεικνύει αναμφισβήτητα ότι η Κύπρος διατηρεί ουσιαστικά πλεονεκτήματα και παραμένει ένας ελκυστικός επενδυτικός προορισμός. Η Επιτροπή αναμένει ότι η αξιοποίηση μιας σειράς χρηματοοικονομικών τεχνολογιών, καινοτομιών και εφαρμογών όπως η εφαρμογή και λειτουργία της Fintech, του blockchain, η υπηρεσία διαχείριση χαρτοφυλακίου τύπου Robo και η συμβουλευτική υπηρεσία τύπου Robo, καθώς και η ίδρυση της Crowdfunding, θα δώσουν νέα ώθηση στους ΟΕΕ στην Κύπρο.

Εξελίξεις και ανάπτυξη
Ακολουθώντας τα παραδείγματα άλλων χωρών της ΕΕ, η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα νέο νομοσχέδιο που αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση της υφιστάμενης νομοθεσίας, μετατρέποντας την σε ένα πολύ πιο ελκυστικό νομοθέτημα. Το νέο νομοσχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία και τη λειτουργία καταχωρημένων οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων, που θα απαλλάσσονται από την υποχρέωση αδειοδότησης από την Επιτροπή, υπό την προϋπόθεση ότι ο διαχειριστής τους είναι εγκεκριμένη και ρυθμιζόμενη οντότητα.
 
Είναι αναμφισβήτητο ότι η κυβέρνηση βρίσκεται στον σωστό δρόμο όσον αφορά την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στο οικονομικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου. Ωστόσο, πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Πρέπει να εξεταστεί μια πιο ολιστική τροποποίηση και αναβάθμιση του γενικού νομικού συστήματος για αποτελεσματικότερη και ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης σε οικονομικά και συναφή θέματα. Επιπλέον, η επιτακτική καταπολέμηση της γραφειοκρατίας με σκοπό τη μείωση των χρονοβόρων διαδικασιών, θα ενίσχυε την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να αναδείξει την Κύπρο ως κορυφαίο περιφερειακό και διεθνές χρηματοπιστωτικό κέντρο.
 
*Δικηγόρος στο Κληρίδης, Αναστασίου, Νεοφύτου ΔΕΠΕ