Προκηρύσσονται έργα πέραν των €48 εκατ. το πρώτο τρίμηνο 2023

Έργα πέραν των €48 εκατομμυρίων, που αφορούν τόσο τα νοικοκυριά όσο και τις επιχειρήσεις, θα προκηρυχθούν το πρώτο τρίμηνο του έτους, στο πλαίσιο του Σχεδίου «Κύπρος το Αύριο», όπως ανακοίνωσε σήμερα ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Μάριος Πελεκάνος.

Μέσω του Σχεδίου θα εισρεύσουν στην Κυπριακή Δημοκρατία μέχρι το τέλος του 2026, κονδύλια που ξεπερνούν τα €4 δισεκατομμύρια. Στο σχέδιο περιλαμβάνονται 58 μεταρρυθμίσεις και 75 επενδύσεις, εκ των οποίων τα δύο τρίτα θα αξιοποιηθούν για την πράσινη και τη ψηφιακή μετάβαση.

Το Σχέδιο «Κύπρος το Αύριο» αποτελεί τον συνδυασμό του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους €1,2 δισ και του επιχειρησιακού προγράμματος ΘΑΛΕΙΑ ύψους €1,8 δισ, τα οποία με βάση μελέτες θα κινητοποιήσουν άλλα περίπου €1,4 δισ σε ιδιωτικές επενδύσεις.

Χαρακτηρίζοντας το σχέδιο ως το κληροδότημα της απερχόμενης κυβέρνησης, ο κ. Πελεκάνος τόνισε πως «για να μπορέσουμε να απορροφήσουμε τους πόρους που μας αναλογούν θα πρέπει οπωσδήποτε να επιτύχουμε στους στόχους που έχουν τεθεί από πλευράς της ΕΕ και βεβαίως να επιτύχουμε εντός των χρονοδιαγραμμάτων που μας έχουν καθορίσει».

«Και είναι για αυτό που απαιτείται η συνεργασία της εκτελεστικής εξουσίας, της Βουλής των αντιπροσώπων, της δημόσιας υπηρεσίας του οποιουδήποτε εμπλεκόμενου στην υλοποίηση των συγκεκριμένων προγραμμάτων», πρόσθεσε, σημειώνοντας ως αυτό δεν αφορά τη σημερινή εκτελεστική εξουσία, αφού είναι προγραμματισμός που θα τρέξει για αρκετά χρόνια ακόμη.

Τα σχέδια του πρώτου τριμήνου του έτους

Σύμφωνα με τον. Πελεκάνο στο πρώτο τρίμηνο του έτους θα εφαρμοστούν σχέδια €48,2 εκατ.

Πρόκειται για τα σχέδια ενίσχυση ανταγωνιστικότητας μεγάλων επιχειρήσεων ανταγωνιστικού τομέα, €7 εκ., ψηφιακή αναβάθμιση επιχειρήσεων, €10 εκ., προώθηση εξωστρέφειας κυπριακών επιχειρήσεων, €2,9 εκ. παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, €5 εκ. παροχή κινήτρων για εφαρμογή κυκλικού μοντέλου λειτουργίας στις ΜμΕ, €13,3 εκ, εγκατάσταση/αντικατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα σε κατοικίες, €1 εκ. και το σχέδιο για ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων τοπικών αρχών και ευρύτερου δημόσιου τομέα, €9 εκ. Το τελευταίο έχει ήδη προκηρυχθεί και θα αρχίσει να δέχεται αιτήσεις αρχές 2023.

«Το σχέδιο Κύπρος το αύριο δεν είναι ένα σχέδιο που μας έχει δώσει κάποιος και μας πήγε εφαρμόστε το, είναι ένα σχέδιο που έχει σχεδιαστεί από τους Κύπριους για τους Κύπριους», είπε ο κ. Πελεκάνος, προσθέτοντας ότι η στόχευση του σχεδίου αφορά στον μετριασμό και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας αλλά και για να καταστούν οι ευρωπαϊκές οικονομίες περισσότερο βιώσιμες και ανθεκτικές στις προκλήσεις.

Εξάλλου, συνεχίζονται και εντός του 2023 το σχέδιο χορηγιών για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και θερμομόνωση οροφής, €70 εκατ. το σχέδιο χορηγιών για εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος για φόρτιση ηλεκτρικού οχήματος, €1,5 εκ., ενώ παρατάθηκε το σχεδίο "Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω" στις επιχειρήσεις και άλλους φορείς, με προϋπολογισμό €40 εκ.

Τα σχέδια για το 2023 είναι τα ακόλουθα:

• Σχέδιο χορηγιών για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και θερμομόνωση οροφής, ύψους 70 εκατομμυρίων. Πρόκειται για σχέδιο διετίας και ο ύψος της χορηγίας για κάθε έτος τετραπλασιάστηκε.
• Σχέδιο χορηγιών για εγκατάσταση συστήματος για φόρτιση ηλεκτρικού οχήματος, ύψους 1,5 εκατομμυρίου, που προκηρύχθηκε το 2022 και θα μείνει ανοιχτό μέχρι το τέλος του χρόνου ή μέχρι εξάντλησης του προϋπολογισμού.
• Σχέδιο Εξοικονομώ-Αναβαθμίζω στις επιχειρήσεις και άλλους φορείς, ύψους 40 εκατομμυρίων (παράταση).
• Σχέδιο χορηγιών για μετατροπή κτηρίων σε φοιτητικές εστίες και δωμάτια στην εντός των τειχών Λευκωσία, ύψος 15 εκατομμυρίων. Πρόκειται για τη δεύτερη σχετική προκήρυξη, που αφορά παροχή κινήτρων, υπό μορφή κυβερνητικής χορηγίας, σε ιδιοκτήτες ακίνητης ιδιοκτησίας ή ενοικιαστές στην περιοχή, για ανακαίνιση των υποστατικών τους ή ανέγερση νέων κτηρίων, με σκοπό τη μετατροπή ή τη δημιουργία φοιτητικών εστιών. Η ελάχιστη επιλέξιμη δαπάνη είναι 140,000 χιλιάδες και το μέγιστο ποσό ανά δικαιούχο δύο εκατομμύρια. Κατά την πρώτη προκήρυξη υποβλήθηκαν 27 αιτήσεις και έχουν εγκριθεί οι 18.
• Τοποθέτηση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε στρατόπεδα της Εθνικής Φρουράς. Εξασφαλίστηκαν 19 εκατομμύρια από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ. Μέσω του θα υπάρξει συνεισφορά 2,5% στον εθνικό στόχο για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
• Επτά συμβόλαια σε προγράμματα «Τεχνολογιών Διττής Χρήσης», που έλαβαν χρηματοδότηση περίπου τριών εκατομμυρίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Θα υλοποιηθούν σε συνεργασία με το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας.
• Σχέδιο χορηγιών για τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε επιχειρήσεις και βιομηχανίες, ύψους 20 εκατομμυρίων. Στόχος είναι η λήψη μέτρων και η προώθηση δράσεων και η χορηγία θα δίνεται αναλογικά της μείωσης.
• Για την προστασία δασών θα διατεθούν 29,26 εκατομμύρια από τα 33,7 εκατομμύρια του συνολικού προϋπολογισμού, ώστε να αγοραστούν τρία αεροσκάφη δασοπυρόσβεσης και παροχής υπηρεσιών πιλότων και μηχανικών για την περίοδο 2023-2025. Επίσης θα αγοραστούν 75 διπλοκάμπινα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, 17 πυροσβεστικά οχήματα 6 τόνων νερού, 25 πυροσβεστικά οχήματα 2 τόνων νερού και οκτώ καδενοφόρα προωθητών γης, διαφορετικής ιπποδύναμης.
• Υποδομές για την επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων στην Ανατολική Λευκωσία, ύψους 10,9 εκατομμυρίων και προκήρυξη διαγωνισμού για κατασκευή δεξαμενής στη Βαθιά Γωνιά.
• Σχέδιο χορηγιών για τη γενετική βελτίωση του πληθυσμού αιγοπροβάτων ύψους πέντε εκατομμυρίων.
• Αναβάθμιση και επέκταση του δικτύου Πράσινων Σημείων και δημιουργία δικτύου σημείων συλλογής και γωνιών ανακύκλωσης. Το συνολικό έργο είναι αξίας 1,3 εκατομμυρίων.
• Σχέδιο χορηγιών για αναβάθμιση τουριστικών καταλυμάτων και ξενοδοχείων στην ύπαιθρο, τα ορεινά και ακριτικές περιοχές και για εκσυγχρονισμό και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος, ύψους δέκα εκατομμυρίων.
• Σχέδιο χορηγιών για τη δημιουργία ιατρικών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων αυτόνομης υποβοηθούμενης διαβίωσης σε τουριστικά καταλύματα, με στόχο την προσέλκυση ιατρικού τουρισμού και τουρισμού υγείας και ευεξίας, ύψους οκτώ εκατομμυρίων.
• Σχέδιο κρατικών χορηγιών των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας για τη δημιουργία νέων ή την επέκταση υφιστάμενων δομών παιδικής φροντίδας και εξειδικευμένων δομών φροντίδας και φιλοξενίας παιδιών και ενηλίκων ατόμων με ανάγκες μακροχρόνιας φροντίδας. Αφορά τη δημιουργία πολυδύναμων κέντρων και δομών φιλοξενίας για παιδιά, εφήβους με διαταραχές διαγωγής, άτομα με αναπηρίες και άτομα με ανάγκη μακροχρόνιας φροντίδας. Η συνολική επένδυση υπερβαίνει τα 23 εκατομμύρια και ο ορίζοντας ολοκλήρωσης είναι το 2026.
• Σύστημα διαχείρισης κατά της Δωροδοκίας στο πρότυπο ISO 37001. Τα οφέλη αφορούν τη διαφάνεια, τη μείωση ων δωροδοκιών, την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, την αποτροπή οικονομικών ζημιών και την αύξηση της αποδοτικότητας στην εργασία. Δύο εκατομμύρια θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και η οικονομική στήριξη θα καθορίζεται διαφορετικά στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
• Σχέδιο επιχορήγησης αμιγώς και μερικώς ηλεκτροκίνητων οχημάτων, ύψους δέκα εκατομμυρίων.
• Σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας, τα οποία φορούν μελέτες, αναθεωρήσεις και υλοποίηση έργων, ύψους 25 εκατομμυρίων.
• Υλοποίηση πρώτης φάσης επιχορήγησης για εγκατάσταση σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε χώρους που θα έχει πρόσβαση το κοινό, ύψους 1,85 εκατομμυρίων.  
• Σχέδιο χορηγιών επιχορήγησης συνδεσιμότητας Gigabit του Τμήματος Ηλεκτρονικών επικοινωνιών, για βελτίωση της εσωτερικής υποδομής των κτηρίων στην Κύπρο και την ενθάρρυνση των νοικοκυριών για σύνδεση σε ευρυζωνικές υπηρεσίες υπερυψηλών ταχυτήτων. Θα επιχορηγείται μέρος του κόστους εγκατάστασης και μηνιαίας συνδρομής για 12 μήνες και αναμένεται να καλύψει περίπου 82,000 νοικοκυριά, με εκτιμώμενο κόστος δέκα εκατομμυρίων.
• Προκήρυξη ανοικτού διαγωνισμού για την υλοποίηση του έργου της ηλεκτρονικής καταγραφής και αναπαραγωγής των ακροάσεων δικαστηρίων, που θα διευκολύνει τη διαχείριση των πρακτικών και θα μειώνει την εξάρτηση σε στενογράφους. Εντάσσεται στον ψηφιακό μετασχηματισμό των δικαστηρίων, με εκτιμώμενο συνολικό κόστος σχεδόν 11 εκατομμύρια.  
• Προκήρυξη διαγωνισμού για ανάπτυξη και διαχείριση της CY Smart City Plaform, που είναι εργαλείο υλοποίησης της εθνικής στρατηγικής για την ανάπτυξη έξυπνων πόλεων, που περιλαμβάνει έξυπνους χώρους στάθμευσης, έξυπνο φωτισμό και έξυπνη διαχείριση απορριμμάτων. Το συνολικό εκτιμώμενο κόστος είναι 8,7 εκατομμύρια.
• Ενεργοποίηση της Εθνικής Συμμαχίας για ψηφιακές δεξιότητες και απασχόληση και λειτουργία της «Ψηφιακής Ακαδημίας Πολιτών», που θα παρέχει στους πολίτες την ευκαιρία να ενημερωθούν για τη διαθεσιμότητα εκπαιδευτικών προγραμμάτων και να παρακολουθούν τα μαθήματα που ταιριάζουν στον καθένα.
• Λειτουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τη δυναμική χαρτογράφηση ερευνητικών υποδομών, που θα συμβάλει στην προβολή τους και στη διευκόλυνση της συνεργασίας και της παροχής πρόσβασης σε υποδομές και εργαστηριακό εξοπλισμό σε τρίτους.
• Ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του Υφυπουργείου Ναυτιλίας, που ανέρχεται σε 1,6 εκατομμύρια.
• Μεταρρύθμιση του Συστήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων και αναδιάρθρωση των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ύψους δέκα εκατομμυρίων. Βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και έχουν γίνει αρκετές ενέργειες.
• Νομοθεσία και σχέδιο χορηγιών για ευέλικτες μορφές εργασίας με τη μορφή τηλεργασίας, ύψους τεσσάρων εκατομμυρίων. Στόχος είναι να ψηφιστεί η νομοθεσία
• Απόκτηση και αναβάθμιση δεξιοτήτων και επανακατάρτιση, ύψους 15 εκατομμυρίων. Το πρώτο τρίμηνο του χρόνου προγραμματίζονται 40 προγράμματα για κατάρτιση περίπου 440 ατόμων.
• Βελτίωση της αποτελεσματικότητας του Τμήματος Εργασίας και της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ενίσχυση της στήριξης προς τους νέους, ύψους 16,64 εκατομμυρίων. Θα λειτουργήσουν κινητές μονάδες για προσέλκυση νέων που βρίσκονται εκτός απασχόλησης. Διερευνάται η εξασφάλιση έτοιμων συστημάτων.

Δύσκολα αλλάζουν οι στόχοι

Ερωτηθείς αν υπήρξε διαβούλευση με τους υποψηφίους Προέδρους ενόψει και των προεδρικών εκλογών, ο Εκπρόσωπος εξήγησε πως τα προγράμματα ξεκίνησαν να εφαρμόζονται από το 2021 και σημείωσε πως ο καταρτισμός των προγραμμάτων είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα.

Εξάλλου, η Ανθούλα Σαββίδη, Διευθύντρια Συντονισμού στη Διεύθυνση Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης εξήγησε πως οι στόχοι ειδικά για το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας  έχουν διαφορετική προσέγγιση από το πρόγραμμα ΘΑΛΕΙΑ «δεν μπορούν να αλλάξουν». «Μπορούν μέσω μιας τροποποίησης που δεν ξέρουμε αν θα γίνει αποδεκτή με ένα σωρό προϋποθέσεις που ακόμη δεν έκανε καμιά χώρα».

Προσπάθεια να μην μειωθούν οι στόχοι των προγραμμάτων λόγω κρίσης

Σε ερώτηση αν θα μειωθούν οι δικαιούχοι λόγω αύξησης των δαπανών λόγω της κρίσης η κ. Σαββίδου είπε πως η προσπάθεια μας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να μην μειωθούν οι στόχοι και να μην μειωθεί ο αριθμός των χορηγιών και τα ποσά που θα δοθούν. «Λόγω των αυξήσεων που έχουμε, προσπάθεια μας σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μην μειωθούν οι στόχοι - ήδη αυξήσαμε τα ποσά στον κρατικό προϋπολογισμό - και να βρούμε πού και τι θα χρειαστεί να εξασφαλίσουμε πρόσθετη χρηματοδότηση», είπε.

Σημείωσε πως ήδη σε εξέλιξη βρίσκεται η κατανομή επιπλέον κονδυλίων στα κράτη - μέλη μέσω του νέου Σχεδίου RepowerEU, το οποίο αποφασίστηκε μετά το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Εξάλλου, η Ανθή Φιλιππίδου, Διευθύντρια προγραμματισμού στην Διεύθυνσης Συνοχής και Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου στην ΓΔ Ανάπτυξης, είπε πως από την στιγμή που αυξάνεται το κόστος, αυξάνονται και οι δαπάνες των σχεδίων, όπως αυξήθηκε ήδη το Σχέδιο Εξοικονομώ - Αναβαθμίζω.

«Εκεί που η επιδότηση ήταν 60% θα την πάρουμε στο 70% για να καλύψουμε το επιπλέον κόστος από την ενεργειακή κρίση και τη διαταραχή στις εφοδιαστικές αλυσίδες», είπε, προσθέτοντας πως κάποια έργα, που δεν είναι τόσο ώριμα, μπορεί να μεταφερθούν και σε επόμενη προγραμματική περίοδο.

«Δημιουργήσαμε μαξιλάρι γιατί έρχονται δύσκολα και κάποιοι μας κατηγορούν»

Σε ερώτηση για την στήριξη των κουρεμένων καταθετών, ο κ. Πελεκάνος είπε πως ήδη συστάθηκε το ταμείο, προσθέτοντας ότι δεν έχουν δοθεί χρήματα αλλά το ταμείο έχει υλοποιηθεί.

Σημείωσε όμως ότι «για να μπαίνουν λεφτά θα πρέπει το κράτος να πηγαίνει καλά».

Ο κ. Πελεκάνος υπενθύμισε πως το 2013 η χώρα μας δεν είχε λεφτά για να πληρώσει τους μισθούς των δημοσιών υπαλλήλων, προσθέτοντας πως «ακολούθησε μια οικονομική πολιτική, η οποία έφερε το κράτος σήμερα να καταγράφει ρυθμό ανάπτυξης 6%, ενώ το 2013 είχε καταγράψει ύφεση 7%.»

«Σήμερα καταγράφουμε πλεονάσματα αφού έχουμε τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό από καταβολής της Δημοκρατίας και ταυτόχρονα καταγράφουμε πλεόνασμα €500 εκατ., τα οποία κάποιοι μας κατηγορούν γιατί δεν τα ξοδεύουμε και αυτά και εμείς λέμε ότι είναι μαξιλάρι γιατί έρχονται δύσκολα», είπε, προσθέτοντας ότι το κοινωνικό κράτος είναι ενάμισι φορά μεγαλύτερο από το 2013, ενώ έχει θεσπιστεί εθνικός κατώτατος μισθός, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, το ΓεΣΥ.