Κύπρος: Ανεξεταστέα στις μεταρρυθμίσεις

Η ισχυρή οικονομική ανάκαμψη της Κύπρου μπορεί να συμβάλει στην επιτάχυνση της διόρθωσης των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών και να παράσχει μια ευκαιρία για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων προς ενίσχυση της ανάπτυξης. Αυτό διατυπώνει η Κομισιόν στην ετήσια έκθεση της για κυπριακή οικονομία για το 2018 και επισημαίνει πως παρά το γεγονός ότι παρατηρείται μείωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών, εξακολουθούν να παραμένουν σημαντικές ανισορροπίες σε αρκετούς τομείς.

Οι εν λόγω ανισορροπίες αφορούν τα υψηλά επίπεδα δημόσιου, ιδιωτικού και εξωτερικού χρέους, την υψηλή αρνητική καθαρή διεθνή επενδυτική θέση και το υψηλό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η ανεργία μειώνεται επίσης, αλλά παραμένει υψηλή, σε ένα πλαίσιο χαμηλής δυνητικής ανάπτυξης. Ενόψει των θετικών μακροοικονομικών εξελίξεων, μια ανανεωμένη μεταρρύθμισης σε βασικούς τομείς όπως  το πλαίσιο αφερεγγυότητας και εκποιήσεων, το δικαστικό σύστημα, το επιχειρηματικό περιβάλλον, ο δημόσιος τομέας, η εκπαίδευση και η αγορά εργασίας , σημειώνει η Κομισιόν, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη βελτίωση της δυνητικής ανάπτυξης, στη μείωση των τρωτών σημείων και στον κίνδυνο επιβράδυνσης, σε περίπτωση που το εξωτερικό περιβάλλον και οι οικονομικές συνθήκες καταστούν γίνουν λιγότερο ευνοϊκές.

 

Ραγδαία ανάπτυξη
Σύμφωνα με τα όσα διατυπώνει η Κομισιόν η κυπριακή οικονομία βιώνει έντονη οικονομική ανάπτυξη και η αγορά εργασίας βελτιώνεται ραγδαία. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ ανήλθε στο 3,8% το 2017 λόγω της εγχώριας ζήτησης, ιδίως της ιδιωτικής κατανάλωσης. Οι επενδύσεις επικεντρώθηκαν κυρίως σε κατασκευές που συνδέονται με την ανάπτυξη του τουρισμού και την ανάκαμψη του τομέα των ακινήτων. Το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες το τρίτο τρίμηνο του 2017, φθάνοντας το 71,5%, ενώ το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε σημαντικά στο 10,5%. Ο πληθωρισμός άρχισε να γίνεται θετικός, αν και σε χαμηλό επίπεδο. Το 2018, η οικονομική ανάπτυξη προβλέπεται να ανέλθει στο 3,2%.

Ελάχιστη πρόοδος
Συνολικά, η Κύπρος έχει σημειώσει περιορισμένη πρόοδο στην εφαρμογή των συστάσεων για το 2017. Μετά τη θέσπιση και εφαρμογή από την κυβέρνηση ενός φιλόδοξου μεταρρυθμιστικού προγράμματος κατά τη διάρκεια του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, η μεταρρυθμιστική δυναμική ήταν πιο μέτρια από το 2016. Εκκρεμούν οι βασικές μεταρρυθμίσεις του δημόσιου τομέα, ιδίως εκείνες που αφορούν τη δημόσια διοίκηση, την τοπική αυτοδιοίκηση και τις κρατικές οντότητες. Έχουν ληφθεί ή ανακοινωθεί ορισμένα μέτρα για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος, αλλά μια πιο ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.

Έχουν ληφθεί διοικητικά μέτρα για τη μείωση των καθυστερήσεων κατά την έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας. Ωστόσο, εξακολουθεί να λείπει μια δομική λύση για την αντιμετώπιση των ανεπαρκειών του συστήματος συναλλαγών ακινήτων. Η πρόοδος όσον αφορά τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την αποτελεσματική εφαρμογή των πλαισίων αφερεγγυότητας και αποκλεισμού είναι επίσης περιορισμένη.

Ενώ το σχέδιο ιδιωτικοποίησης παραμένει σε μεγάλο βαθμό σε αναμονή, το σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη εφαρμόζεται σταδιακά, με επίκεντρο τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την τόνωση των στρατηγικών επενδύσεων.

Πραγματοποιήθηκαν συγκεκριμένα βήματα για την αύξηση της ικανότητας των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης, ενώ σημειώθηκε περιορισμένη πρόοδος όσον αφορά την εκπαίδευση. Τέλος, τον Ιούνιο του 2017 εγκρίθηκε βασική νομοθεσία για τη θέσπιση Εθνικού Συστήματος Υγείας και η εφαρμογή της βρίσκεται σε εξέλιξη.

Όσον αφορά την πρόοδο στην επίτευξη των εθνικών στόχων στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», η Κύπρος έχει επιτύχει τους στόχους της για δαπάνες R&D και σημειώνει πρόοδο στην αύξηση του ποσοστού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας, σε συνδυασμό με την οικονομική ανάκαμψη, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και την επίτευξη του στόχου ενεργειακής απόδοσης. Η Κύπρος υπερέβη τους στόχους της όσον αφορά το επίπεδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Σημειώθηκε κάποια πρόοδος όσον αφορά την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης, αλλά οι στόχοι για τη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού παραμένουν απομακρυσμένοι.