Οι προκλήσεις και οι στόχοι για τις ΑΠΕ ενώπιον του Υπουργείου Ενέργειας

Περιορισμένη είναι η δυνατότητα σύνδεσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο σύστημα ηλεκτρισμού της Κύπρου, ελλείψει συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, πάρα το μεγάλο ενδιαφέρον που υπάρχει, ανέφερε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού Γιώργος Λακκοτρύπης, κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού του Υπουργείου του στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής.

Ο κ. Λακκοτρύπης αναφέρθηκε επίσης σε σχεδιασμούς στους οποίους προβαίνει το Υπουργείο για προκήρυξη σχεδίων για επιδότηση ΑΠΕ από οικιακούς χρήστης, ώστε η Κύπρος να πετύχει τους ευρωπαϊκούς της στόχους μέχρι το 2020.

Όσον αφορά τις αιτήσεις για εμπορικές αναπτύξεις ΑΠΕ, ο κ. Λακκοτρύπης είπε ότι έχουν υποβληθεί αιτήσεις συνολικής δυναμικότητας 400 MW για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων. Μέχρι στιγμής έχουν προχωρήσει 90 MW από τα 120 MW και θα προκηρυχθεί ένας δεύτερος γύρος για να φτάσουν συνολικά τα 200 MW. Αυτό, όπως είπε, είναι και το μέγιστο που μπορεί να συνδεθεί στο σύστημα χωρίς να υπάρξουν συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Πρόσθεσε ότι για αυτό το θέμα το Υπουργείο βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ).

Τα συστήματα αυτά, λειτουργούν με το κόστος αποφυγής, δηλαδή με την τιμή που καθορίζεται από την αγορά και δεν επιδοτούνται όπως γινόταν στο παρελθόν. Στόχος είπε ο κ. Λακκοτρύπης, είναι να ενταχθούν στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ανέφερε επίσης ότι είναι υπό συζήτηση αν για αυτά τα 400 MW θα προκηρυχθεί διαγωνισμός.

Στον τομέα των ΑΠΕ οι υποχρεωτικοί στόχοι της Κύπρου είναι για ποσοστό 13% στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας και 10% στην τελική κατανάλωση ενέργειας και μεταφορών. Την περίοδο 2016-2017 το μερίδιο των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας ήταν 9,27% και στις μεταφορές 2,63%.
 
Υπό εξέταση κίνητρα για ΑΠΕ
Ο κ. Λακκοτρύπης είπε ότι βρίσκονται υπό επεξεργασία κίνητρα για ηλεκτροκίνηση. Ανέφερε ωστόσο ότι ο στόχος για τις μεταφορές για το 2020 θα επιτευχθεί κυρίως με την αξιοποίηση βιοκαυσίμων στο ποσοστό των καυσίμων που καταναλώνονται.

Το Υπουργείο Ενέργειας, είπε, επεξεργάζεται μια νέα δέσμη μέτρων για διεύρυνση του σχεδίου «εξοικονομώ και αναβαθμίζω» πέραν από το πρόσφατο μέτρο για επιδότηση θερμομόνωσης οροφών. Η προσπάθεια είπε, είναι να προκηρυχθεί ξανά σχέδιο για ηλιακούς θερμοσίφωνες, και για  επιχορήγηση φωτοβολταϊκών συστημάτων στα σπίτια. Ανέφερε ότι αυτή είναι και η απάντηση του Υπουργείου στις αυξομειώσεις των τιμών του πετρελαίων, ενώ είπε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 12000 εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών σε οικίες, που μπήκαν με προηγούμενα σχέδια.

Όσον αφορά την υγραεριοκίνηση, ο κ. Λακκοτρύπης είπε ότι θα μπορούσαν να εξεταστούν κίνητρα, παρόλο που για το υγραέριο κίνησης υπάρχει στην Κύπρο η χαμηλότερη φορολογία που επιτρέπει η ΕΕ. Είπε επίσης ότι προτιμώνται τα καθαρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα για σκοπούς μείωσης ρύπων
 
Αγορά ενέργειας και έλευση φυσικού αερίου
Ο κ. Λακκοτρύπης, ανάφερε ότι υπάρχουν κάποιες εκκρεμότητες που μπορεί να καθυστερήσουν το άνοιγμα της ελεύθερης ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως η πρόσφατη ακύρωση του διαγωνισμού για την αγορά των αναγκαίων λογιστικών συστημάτων για τη λειτουργία της αγοράς. Τόνισε παράλληλα την απόλυτη δέσμευση του Υπουργείου προς αυτή την κατεύθυνση.

Όσον αφορά την έλευση του φυσικού αερίου στην Κύπρου ο κ. Λακκοτρύπης τόνισε ότι η Κυβέρνηση θα επιμείνει στους σχεδιασμούς της, που διαμορφώθηκαν ύστερα από εισήγηση της ΡΑΕΚ και αυτοί είναι η προκήρυξη δύο διαγωνισμών, ενός τις υποδομές και ενός για την προμήθεια φυσικού αερίου.

Είπε παράλληλα ότι το Υπουργείο κατάφερε να εξασφαλίσει χρηματοδότηση 101 εκ. από την ΕΕ για τις υποδομές του φυσικού αερίου κάτι που βοηθά την Δημοκρατία να επιτύχει τους στόχους της και είναι δυνατό να επιφέρει μείωση του κόστους ηλεκτρισμού.

Όσον αφορά προτάσεις από άλλη εταιρεία για προμήθεια φυσικού αερίου στην Κύπρο, ο κ. Λακκοτρύπης ότι υπήρξαν προτάσεις από εταιρείες που δεν έχουν τις απαραίτητες άδειες.

Ο κ. Λακκοτρύπης σημείωσε επίσης ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για πρόστιμα λόγω εκπομπής ρύπων, αφού η ΑΗΚ προχωρεί με την αποθείωση και απονίτρωση των μηχανών της.

Σε σχέση με το έργο EuroAsia Interconnector o κ. Λακκοτρύπης είπε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μια εμπλοκή όσον αφορά την υλοποίηση του έργου μεταξύ Κρήτης – Αττικής που το Υπουργείο προσπαθεί να διαχειριστεί.  

Κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού αναφέρθηκαν σε γενικό πλαίσιο οι τέσσερις προτεραιότητες του Υπουργείου στον τομέα της Ενέργειας που είναι οι επικείμενες γεωτρήσεις τις Exxon Mobil, η εμπορική εκμετάλλευση του Αφροδίτη, η διεύρυνση των δραστηριοτήτων στην κυπριακή ΑΟΖ και στο τεμάχιο 7 όπου αναμένονται προτάσεις από τις εταιρείες εντός Νοεμβρίου και η διαδικασία που προκήρυξε η ΔΕΦΑ για υποδομές και προμήθεια φυσικού αερίου. Ωστόσο δεν αναφέρθηκε σε λεπτομέρειες, αφού είναι προγραμματισμένη σχετική συζήτηση για τα θέματα αυτά στις 13 Νοεμβρίου στην Επιτροπή Ενέργειας της Βουλής.

Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Ενέργειας ανέρχεται στα 50 εκ. ευρώ και είναι αυξημένος κατά 2 εκ σε σχέση με πέρυσι εκ των οποίων τα 1,3 εκατ. ευρώ αφορούν την ίδρυση βιομηχανικών περιοχών, ενώ υπάρχει αύξηση 600 χιλιάδων ευρώ για συμβουλευτικές υπηρεσίες για σε σχέση με τη διαχείριση του αυξημένου αριθμού των γεωτρήσεων.
 
Στα 4 εκ. οι τουρίστες φέτος
Αναφερόμενος στα θέματα τουρισμού ο κ. Λακκοτρύπης είπε ότι και το 2018 αποτελεί χρονιά ρεκόρ για τον τουρισμό και υπολογίζεται ότι οι αφίξεις θα αγγίξουν τα 4 εκατομμύρια, κάτι που αποδεικνύει ότι η Κύπρος μπορεί να σταθεί σε μια πλήρως ανταγωνιστική αγορά.

Είπε επίσης ότι τα τελευταία χρόνια διπλασιάστηκαν οι τουρίστες κατά τους χειμερινούς μήνες.

Αναφέρθηκε επίσης στο Υφυπουργείο Τουρισμού που θα λειτουργήσει από 2/1 και είπε ότι θα λειτουργήσει με το ίδιο οργανόγραμμα του ΚΟΤ εκτός από το Διοικητικό Συμβούλιο. Για το Υφυπουργείο είπε ότι θα πρέπει γίνει άμεσα διορισμός Γενικού Διευθυντή, ενώ θα πρέπει να ενσωματωθεί το σύστημα του γενικού λογιστηρίου για να γίνονται οι πληρωμές.

Ο κ. Λακκοτρύπης είπε επίσης ότι θα πρέπει να μεταφερθούν κάποιες αρμοδιότητες που έχει το Υπουργείο ως προς της Επιτροπές που προεδρεύει ο Υπουργός με τροποποίηση νομοσχεδίου που θα έρθει στη Βουλή.
 
Πρόταση για φορολογίες στα καύσιμα
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης του προϋπολογισμού βουλευτές του ΔΗΚΟ ήγειραν το θέμα της φορολογίας στα καύσιμα, με τον Υπουργό Εμπορίου να αναφέρει ότι σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο η Κύπρος είναι σε αρκετά καλό επίπεδο.

Σε παρέμβαση σε εισηγήσεις βουλευτών για μείωση του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα αντί της μείωσης του φόρου καταθέσεων, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Αβέρωφ Νεοφύτου είπε ότι η Βουλή έχει εξουσίες και ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συζητηθεί στην Επιτροπή Οικονομικών.
 
Μιλώντας μετά το πέρας της συνεδρίας, ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ανδρέας Κυπριανού είπε ότι έθεσαν στον Υπουργό το θέμα της ελεύθερης αγοράς ενέργειας που θα έπρεπε να ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2019 και φαίνεται ότι δεν θα γίνει πριν από τις αρχές του 2021 λόγω του λογισμικού του ΔΣΜΚ. Ο Υπουργός είπε δεσμεύτηκε να γίνει όσο το συντομότερο δυνατό. Εξέφρασε παράλληλα τη βεβαιότητα ότι το Υπουργείο Ενέργειας σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών θα δώσει κίνητρα στους πολίτες για εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Είπε επίσης ότι ζητήθηκε να ασκηθεί πίεση για το θέμα των καταχρηστικών ρητρών που εκκρεμεί ακόμα στη Νομική Υπηρεσία.

Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι για πρώτη φορά ήρθε ενώπιον της Βουλής προϋπολογισμός του υφυπουργείου τουρισμού, μιας σημαντικότατης όπως την χαρακτήρισε μεταρρύθμισης.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα εξέφρασε την ελπίδα η μετάβαση στο Υφυπουργείο Τουρισμού να είναι ομαλή και ότι δεν θα υπάρξει κενό, ενώ είπε ότι το ΑΚΕΛ δεν θα επιτρέψει κάποιοι να προωθήσουν τα δικά τους οικονομικά συμφέροντα σε βάρος της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος της Κύπρου.

Για την εισαγωγή του φυσικού αερίου διερωτήθηκε γιατί η Κυβέρνηση επιμένει σε μια επιλογή που δεν υπάρχει περίπτωση να υλοποιηθεί μέχρι το 2020 ώστε να καλυφθούν οι στόχοι έναντι της ΕΕ. Διερωτήθηκε επίσης γιατί καθυστερούν οι στόχοι για υλοποίηση των ΑΠΕ και για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Άγγελος Βότσης είπε ότι θα πρέπει να το συντομότερο δυνατό να προχωρήσουν τα σημαντικά νομοθετήματα που εκκρεμούν στη νομική υπηρεσία για τις καταχρηστικές ρήτρες και τα πνευματικά δικαιώματα σε συντονισμό με το Υπουργείο.

 Είπε επίσης ότι μαζί με τον κ. Μουσιούττα έθεσαν για προβληματισμό το θέμα των τιμών των καυσίμων και βρήκαν ανοικτές πόρτες, για το κατά πόσο θα μπορούσε να προχωρήσει η Κυβέρνηση σε μείωση των φόρων από τα καύσιμα και να αναπληρωθεί αυτό το κενό από τους φόρους επί των τόκων των καταθέσεων για την άμυνα, από τους οποίους το κράτος θα χάσει 45 εκ. Είπε επίσης ότι τέθηκε ο προβληματισμός για μείωση του ετησίου τέλους 350 ευρώ κατ’ εταιρεία με αντιστάθμιση του ποσού όπως και στις τιμές των καυσίμων. Πρόσθεσε ότι ο Πρόεδρος της Επιτροπής παρουσιάστηκε, είπε να είναι θετικός επί τους θέματος και ενδεχομένως η Επιτροπή Οικονομικών να πάρει πρωτοβουλία.

Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους ανέφερε ότι θα πρέπει να αναβαθμιστεί η Επιτροπή Ανταγωνισμού για να μπορέσει να αντιμετωπίσει σε καλύτερη βάση τα ζητήματα με τη χειραγώγηση των τιμών των καυσίμων. Εξέφρασε επίσης την ανάγκη να υπάρξουν επιδοτήσεις για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, για μείωση του τέλους του εφόρου εταιρειών και την αντιμετώπιση των προβλημάτων με τις βιομηχανίες περιοχές.

Ο βουλευτής της Αλληλεγγύης Μιχάλης Γιωργάλλας αναφέρθηκε στους στόχους για ενδυνάμωση της χρήση ΑΠΕ και είπε «στους σχεδιασμούς και στα χαρτιά πάμε καλά», ανέφερε ωστόσο ότι αυτό που η εμπειρία έχει διδάξει ότι είναι δύσκολη η υλοποίηση αυτών των μέτρων. Ζήτησε επίσης από το Υπουργείο να επιταχύνει τις διαδικασίες ανοίγματος της ελεύθερης ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού.

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ