Φώτος Φωτιάδης: Αφοσιωμένος σαν αθλητής

Το καλύτερο επάγγελμα διάλεξαν οι νέοι που αποφάσισαν να ασχοληθούν με τις επιχειρήσεις, διαβεβαίωνε ο εκλιπών Φώτος Φωτιάδης σε συνέντευξη του στο IN Business. Θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την ικανοποίηση της δημιουργίας και τη χαρά του να κάνουν τους συνανθρώπους τους ευτυχείς, επιστρέφοντας στο κοινωνικό σύνολο όσο γίνεται περισσότερα από όσα η στήριξη της κοινωνίας θα τους καταξιώσει. Για να κατακτούν, όμως, τους στόχους τους, θα πρέπει να είναι αφοσιωμένοι σαν αθλητές με αξιώσεις.

Ο ίδιος ως άνθρωπος και επιχειρηματίας
«Εκείνο που επεδίωκα πάντοτε και συνεχίζω να επιδιώκω είναι η δημιουργία μιας παρακαταθήκης αρχών και πρωτοποριακών ιδεών, που θα έχει πραγματική ισχύ και αξία και για τις επόμενες γενιές. Αυτό προϋποθέτει έντονη και συνεχή προσπάθεια, με έντιμα μέσα, σταθερές αρχές και αξίες, που αποτελούν τις κατευθυντήριες γραμμές για καινοτομία και δημιουργικότητα».

Στιλ διοίκησης
«Στόχος μου ήταν πάντα η δημιουργική σκέψη και η σύλληψη νέων επιχειρηματικών ιδεών που άνοιγαν νέους παραγωγικούς δρόμους. Η ευρύτητα των δραστηριοτήτων μου επέβαλλε το delegation of authority, μετά βεβαίως που θα έβαζα τα πράγματα σε σωστή πορεία. Τούτο ήταν αναγκαίο για να μου αφήνεται χρόνος προς συνεχή αναζήτηση και εξασφάλιση ευκαιριών για νέα υγιή ξεκινήματα. Είναι, άλλωστε, αυτή η πρακτική που βοήθησε αργότερα να παραδώσω - με ευκολία γενικώς και σιγουριά, σχετικά νωρίς και ενώ διατηρούσα ακόμα ακέραιες τις δυνάμεις μου - τα ηνία των επιχειρήσεων στα παιδιά μου, αφήνοντάς τους να αναπτύξουν τις δικές τους πρωτοβουλίες, να επεκτείνουν τις επιχειρήσεις και να δημιουργήσουν καινούργιες».
 
Ηγέτης γεννιέσαι ή γίνεσαι;
«Πιστεύω ότι ο άνθρωπος έχει απεριόριστες δυνατότητες, φτάνει ενεργώντας σωστά, μεθοδευμένα και επίμονα, να μπορέσει να δαμάσει τις δυνάμεις αυτές και να τις πειθαρχήσει προς συγκεκριμένο ωφέλιμο στόχο. Βεβαίως, η ακαδημαϊκή μόρφωση βελτιώνει τις δυνατότητες ενός επιχειρηματία, αρκεί να διαθέτει τη θέληση, το πάθος και την αφοσίωση στους στόχους του και προπαντός να έχει πίστη στον εαυτό του. Πάντοτε, όμως, ξεχωρίζουν οι χαρισματικοί ηγέτες που έχουν ‘το κάτι άλλο’, το οποίο φέρνουν μαζί τους».

Τα προσόντα του πετυχημένου ηγέτη
«Να διαθέτει δεσπόζουσα προσωπικότητα. Να κερδίζει την εμπιστοσύνη και την αναγνώριση ως άξιος και αξιόπιστος συνεργάτης, υπεύθυνος, δίκαιος και αφοσιωμένος με πάθος στο πρόγραμμά του. Παράλληλα, όμως, να παραμένει ταπεινός και πιστός στις ηθικές αρχές και αξίες του παρά τις οποιεσδήποτε επιτυχίες του. Να κοιτάζει από τη μια το συμφέρον του, αλλά χωρίς να παραγνωρίζει κι εκείνο των συνεργατών του. Να κυριαρχεί το πνεύμα της συναδέλφωσης. Να βοηθά τους συνεργάτες του να μεγαλώνουν, μεγαλώνοντας κι αυτός μαζί τους. Ακόμα, ιδιαίτερο γνώρισμα του πραγματικού επιχειρηματία είναι να μην παίρνει το όχι ως απάντηση κι εκεί που συναντά δυσκολίες να αυξάνει τις προσπάθειές του μέχρι το επιθυμητό αποτέλεσμα».
 
Πρότυπο/μέντορας
«Ο πατέρας μου, ορφανός από πατέρα από την ηλικία των πέντε, δημιουργήθηκε από μηδενική βάση. Έφθασε να δημιουργήσει μια ζηλευτή πολύμορφη επιχείρηση, που επεκτεινόταν σ’ όλες τις γύρω κοινότητες. Αν και δεν είχα πρόθεση ν’ ακολουθήσω τον επιχειρηματικό δρόμο, η αγάπη και ο θαυμασμός μου για τον πατέρα μου, για την αξία, την πνευματικότητα, την καλοσύνη, την εντιμότητα και τη φιλανθρωπία του με τραβούσαν σαν μαγνήτης. Απορροφούσα τα σοφά του λόγια και αισθανόμουν πολύ περήφανος που τον είχα πατέρα μου. Όταν τυχαία βρέθηκα αργότερα επιχειρηματίας, ο πατέρας μου και το παράδειγμά του ήταν ο τηλαυγής φάρος και καθοδηγητής των σκέψεων και ενεργειών μου. Με τον καιρό ανακάλυψα ότι είχα κληρονομήσει το επιχειρηματικό του ταλέντο».

Σεβασμό, συμπάθεια ή φόβο για τον ηγέτη;
«Η συμπάθεια και ο φόβος μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να φέρουν κάποια θετικά αποτελέσματα για έναν ηγέτη στις επιχειρήσεις, αλλά κατά την άποψή μου, αυτά θα είναι περιορισμένα. Μόνο κερδίζοντας τον σεβασμό, την εκτίμηση και την αναγνώριση, κάτι που είναι σαφώς και πολύ πιο δύσκολο να επιτύχει, μπορεί να έχει μεγαλύτερη σημασία για τον ηγέτη».

Καλός μάνατζερ ίσον καλός ηγέτης;
«Πιστεύω ότι για να είναι κανείς καλός και αποτελεσματικός μάνατζερ πρέπει να είναι και καλός ηγέτης. Για να είναι όμως και καλός επιχειρηματίας, πρέπει επιπλέον να έχει καλή κρίση, την ικανότητα και τη διορατικότητα να βλέπει μπροστά και να ζυγίζει σωστά τις προοπτικές κάθε ευκαιρίας, αλλά και την τόλμη να παίρνει calculated risks, όταν αυτό είναι απαραίτητο».
 
Δύσκολες αποφάσεις
«Η απόφαση να παραδώσω την ηγεσία των επιχειρήσεων στα παιδιά μου, ενώ εγώ διατηρούσα ακόμα ακέραιες τις δυνάμεις να συνεχίσω. Πιστεύω ότι ήταν σοφή και έδειξε τα καλά αποτελέσματά της».

Αποφάσεις από έναν ή από την ομάδα;
«Οι δύσκολες αποφάσεις σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις πρέπει να συζητούνται εξαντλητικά από την ομάδα και ν’ ακούονται οι απόψεις όλων. Την τελική απόφαση, όμως, την παίρνει ο ηγέτης, φέρνοντας και την ευθύνη της».

Η μεγαλύτερη επιτυχία
«Είχα πολλές επιτυχίες - σταθμούς στη ζωή μου, αλλά περιορίζομαι σ’ εκείνη που ήταν και ‘προφητική’. Το να προβλέψω σωστά από το 1958 ότι οι Άγγλοι, αποτυγχάνοντας να δαμάσουν την ΕΟΚΑ, θα μας παραχωρούσαν κάποιας μορφής ανεξαρτησία. Άρχισα, λοιπόν, να μελετώ τις βιομηχανικές ανάγκες της χώρας, που μας αρνούνταν οι αποικιοκράτες. Με τεράστιες δαπάνες και πολύ χρόνο ετοίμασα μελέτες που μου επέτρεψαν να υποβάλω αιτήσεις για τρεις σημαντικές βιομηχανίες την επομένη της Ανεξαρτησίας στις 17 Αυγούστου 1960, για ζυθοποιείο, τσιμεντοποιείο και εργοστάσιο μπισκότων. Δυστυχώς, οι Αρχές μού αρνήθηκαν την άδεια για το τσιμεντοποιείο και το κατεύθυναν αλλού. Για το ζυθοποιείο επίσης μου αρνήθηκαν και αναγκάστηκα να αποκτήσω την άδεια μέσω της εξαγοράς του μικρού ζυθοποιείου Πλατάνη, που κατασκεύαζε την μπύρα Λέων. Κυβέρνηση και Εκκλησία μάς κήρυξαν τον πόλεμο τότε γιατί δεν ήθελαν ανταγωνισμό στο υφιστάμενο μονοπώλιο. Για πρώτη φορά στην ιστορία είχε πολιτικοποιηθεί ένα προϊόν στην Κύπρο, η μπύρα, οπότε η Carlsberg ήταν ένας πραγματικός άθλος».
 
Η μεγαλύτερη αποτυχία
«Πρώτος είχα υποβάλει αίτηση για τσιμεντοποιείο και μετά από, σχεδόν, τριών ετών μελέτες, προετοιμασίες, ενέργειες και τεράστιες δαπάνες, το αρμόδιο υπουργείο μου υπεσχέθη ότι ήταν όλα έτοιμα και πως ο υπουργός θα προωθούσε την αίτησή μου στο πρώτο επόμενο υπουργικό συμβούλιο για έγκριση. Μόλις, όμως, οι αρμόδιοι, που θα ετοίμαζαν την αίτησή μου για το υπουργικό, είδαν την ευφυή μέθοδο χρηματοδότησής μου με ελάχιστο δικό μου κεφάλαιο, παράνομα οι μελέτες μου και όλα τα στοιχεία της αίτησης, συμπεριλαμβανομένου και του τρόπου χρηματοδότησης, εδόθησαν σε άλλην εταιρεία. Αυτή η εταιρεία, με πιστά αντίγραφα των δικών μου μελετών, υπέβαλε αίτηση και με οδηγίες άνωθεν η άδεια δόθηκε σ’ εκείνη αντί σε μας. Έτσι, έχασα τη μεγαλύτερη ευκαιρία της ζωής μου. Να σημειωθεί ότι είχα επανειλημμένα προσεγγίσει την εν λόγω εταιρεία για συνεργασία, αλλά δεν ενδιαφέρονταν, διότι δεν διέθεταν τα χρήματα για τέτοιο έργο».

Work - life balance
«Πάνω απ’ όλα ήταν και είναι η οικογένειά μου και η ευτυχία της, γι’ αυτό οργάνωνα με τέτοιο τρόπο τις δουλειές μου, ώστε να περνάμε αρκετό χρόνο όλοι μαζί. Κατεύθυνα όλα τα παιδιά μου στα σπορ - τένις, κολύμπι, ιππασία και τον χειμώνα σκι - όπου συμμετείχα κι εγώ, χωρίς να αφαιρώ χρόνο από τη δουλειά. Επίσης, επειδή ταξίδευα πολύ, κανόνιζα πάντοτε να είμαι πίσω τα Σαββατοκύριακα, ώστε να είμαι με την οικογένεια».

Συμβουλές για ομαλή διαδοχή
«Ο επιχειρηματίας γονιός, που φιλοδοξεί να διασφαλίσει ομαλή διαδοχή, πρέπει πρώτα να καταστήσει τον εαυτό του καλό παράδειγμα προς μίμηση ως άνθρωπος, πατέρας και επαγγελματίας. Παράλληλα, να διαγνώσει έγκαιρα αν τα παιδιά του έχουν εκείνα τα προσόντα που απαιτούνται για έναν αγωνιστή επιχειρηματία και αν ενδιαφέρονται να αναλάβουν. Να τους εμφυσήσει τις βασικές αρετές, αρχές και αξίες της ζωής, που είναι απαραίτητες για την αποδοχή τους στην κοινωνία και την επιτυχία, με γνώμονα τον σεβασμό. Αρκετά χρόνια μετά που ανέλαβαν τα παιδιά τη διαχείριση του ομίλου το 1990, κάναμε διευθετήσεις με το Πανεπιστήμιο Insead στη Γαλλία, πήγαμε ομαδικά για ένα ειδικό 15ήμερο course, με θέμα τη διοίκηση οικογενειακών επιχειρήσεων, καθώς και το χειρισμό της οικογένειας πίσω από την επιχείρηση».

Το επιχειρείν σήμερα και παλαιότερα
«Τη δεκαετία του 1940, όταν ξεκινούσα εγώ, ‘βγάζαμε λάκκο με το βελόνι’. Τα μεγέθη ήταν πολύ μικρότερα. Η επικοινωνία γινόταν με τα πόδια, τα ποδήλατα, τα πρωτόγονα λεωφορεία και τα βραδύτερα πλοία, ενώ η χειρόγραφη αλληλογραφία με το επίσης βραδύ ταχυδρομείο. Σήμερα όλα γίνονται ηλεκτρονικά και στη στιγμή. Τηλέφωνα δεν υπήρχαν, ενώ σήμερα μιλάς και βλέπεις τον συνομιλητή σου σε κλάσματα δευτερολέπτου. Έχουν, επίσης, αλλάξει και οι επιχειρηματίες. Σήμερα είναι επιστήμονες και έχουν στη διάθεσή τους πολλά μέσα. Ο σωστός επιχειρηματίας thinks big, ψάχνει και βρίσκει ευκαιρίες για επέκταση και εκτός Κύπρου».

Αξιόλογοι Κύπριοι και ξένοι επιχειρηματίες
«Στην Κύπρο υπάρχουν πολλοί και αξιόλογοι επιχειρηματίες και σ’ αυτούς οφείλονται και τα δύο οικονομικά θαύματα του τόπου μετά το 1960 και το 1974. Άλλωστε, η ευνοϊκή γεωγραφική και γεωπολιτική μας θέση προσφέρει ευκαιρίες που καλλιεργούν το επιχειρηματικό δαιμόνιο. Μόνο να εξασφαλίσουμε μια λύση του Κυπριακού, που θα μας διασφαλίζει την επιβίωση του ελληνισμού στις ρίζες του, και ο Κύπριος επιχειρηματίας θα αναπτύξει τεράστιες ευκαιρίες προόδου. Εάν δε επιτύχουμε να διαχειριστούμε σωστά τον θεόπεμπτο θησαυρό των υδρογονανθράκων μας, sky will be the limit.

Ο ξένος επιχειρηματίας που θαυμάζω είναι ο Μπιλ Γκέιτς, ο οποίος πλούτισε με την ξεχωριστή ευφυΐα του».
 
Συμβουλές στη νέα γενιά επιχειρηματιών
«Να είναι περήφανοι, διότι επέλεξαν το καλύτερο επάγγελμα. Η επιχείρηση διευρύνει το πνεύμα, πολλαπλασιάζει τις γνώσεις και ο καλός επιχειρηματίας απολαμβάνει την ικανοποίηση της δημιουργίας. Για την επιτυχία του, φυσικά, χρειάζονται πολλά. Όλα εκείνα στα οποία υποβάλλεται αυτόβουλα ένας αθλητής, που αποφασίζει να κάνει πρωταθλητισμό: Αφοσίωση, σκληρή δουλειά χωρίς ρολόι, πειθαρχία, προγραμματισμό, πάθος, εντιμότητα και ικανότητα να κερδίζει την εμπιστοσύνη των πελατών και των συνεργατών αλλά και των τραπεζών του».

Η συνταγή της επιτυχίας
«Πάνω από το κέρδος είναι η μεγάλη ικανοποίηση της δημιουργίας, η οποία γίνεται ακόμη μεγαλύτερη όταν ο επιχειρηματίας κάνει συνανθρώπους του ευτυχείς με το να επιστρέφει στο κοινωνικό σύνολο όσο γίνεται περισσότερα από όσα η στήριξη και η αγάπη της κοινωνίας τον καταξιώνει».

ΠΡΟΦΙΛ
Αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας το 1939 και στη συνέχεια εργάστηκε ως καθηγητής γυμνασίου. Η προσπάθεια του Φώτου Φωτιάδη για προσωπική επιμόρφωση συνεχίστηκε σε όλη του τη ζωή. Χαρακτηριστικό είναι ότι πήρε το διδακτορικό (Ph.D) του σε ηλικία 69 ετών. Διέπρεψε με την ίδρυση ή εξαγορά επιχειρήσεων σε διάφορους τομείς στην Κύπρο και το εξωτερικό. Ίδρυσε την πρώτη του εταιρεία το 1942. Το 1966 εξασφάλισε την πρώτη άδεια για παραγωγή της μπύρας Carlsberg εκτός Δανίας και λειτούργησε την επώνυμη ζυθοποιία στην Κύπρο το 1968. Δραστηριοποιήθηκε έντονα στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Κύπρου με αποκορύφωμα τη δημιουργία του Ιδρύματος Φώτος Φωτιάδης το 1992, με στόχο την προσφορά προς το κοινωνικό σύνολο. Πολύ σημαντική ήταν η μελέτη του - που παρέδωσε τέλος του 1960 στον Μακάριο - και απετέλεσε τη βάση για την ίδρυση του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού. Επίσης, η εισήγησή του για το θεσμό του ΦΠΑ, σε συνδυασμό με την κατάργηση του φόρου εισοδήματος, για την προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης του τόπου. Η Κυβέρνηση επέλεξε, τελικά, μόνο τον ΦΠΑ. Επισημαίνεται, ακόμα, πως από το 1974 είχε εισηγηθεί την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ - ΕΟΚ τότε - με στόχο τη διευκόλυνση της λύσης του Κυπριακού.

Η δράση του πλούσια: Επίτιμος Πρόξενος της Δομινικανής Δημοκρατίας στην Κύπρο. Διετέλεσε επί μακρόν μέλος των διοικητικών συμβουλίων του ΚΕΒΕ και της ΟΕΒ. Διετέλεσε μέλος του ΔΣ του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτυξιακών Έργων του οποίου υπήρξε πρωτεργάτης.

Το προφίλ του πολυσχιδές: Ιδρυτής και πρόεδρος του Παγκυπρίου Συνδέσμου Διαφημιζόντων αλλά και πρόεδρος του Παγκυπρίου Συνδέσμου Βιομηχάνων Ποτοποιίας και του Εκδρομικού Συνδέσμου Λευκωσίας. Επίσης, μέλος του Executive Committee του Harvard School of Public Health – Cyprus International Institute for the Environment and Public Health, αλλά και του ΔΣ του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου.

Το επιχειρηματικό του έργο λαμπρό: Ίδρυσε τον Όμιλο Εταιρειών «Φώτος Φωτιάδης», ο οποίος περιλαμβάνει πάνω από 40 εταιρείες στην Κύπρο και το εξωτερικό, όπως η Carlsberg Κύπρου, η Universal Life Insurance και η Φώτος Φωτιάδης Διανομείς. Οι επιχειρήσεις του ομίλου ασχολούνται με ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, που περιλαμβάνει διεθνές εμπόριο και βιομηχανία με προϊόντα, όπως, οι μπύρες Carlsberg και Λέων, το επιτραπέζιο νερό Αγρός, οι χυμοί Ένα και τα κρασιά Κυπερούντας. Ο όμιλος δραστηριοποιείται, ακόμα, με εισαγωγές, εξαγωγές και διανομή προϊόντων. Είναι, επίσης, αποκλειστικός αντιπρόσωπος στην Κύπρο, τη Ρουμανία, την Κροατία και τη Σλοβενία του φημισμένου οργανισμού παραγωγής οινοπνευματωδών ποτών Diageo και αποκλειστικός διανομέας στην Κύπρο των καπνικών της ΒΑΤ. Συνάμα, ο όμιλος ασχολείται με την ανάπτυξη γης στην Κύπρο και το εξωτερικό.