Αφερεγγυότητα: Ρυθμίσεις σε νέο πλαίσιο

Σειρά τροποποιήσεων έρχεται για να συμπληρώσει τα κενά και να αναβαθμίσει τη λειτουργικότητα του πλαισίου αφερεγγυότητας. Πρόσθετες ρυθμίσεις σε ένα εκσυγχρονισμένο περιβάλλον, με απώτερο στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των σχετικών διαδικασιών, σύμφωνα με τον επικεφαλής της υπηρεσίας αφερεγγυότητας, Γεώργιο Καρροτσάκη.
Αναλύοντας τις αλλαγές του πλαισίου και πώς αυτές θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή περισσότερων δανειοληπτών, ο κ. Καρροτσάκης εξηγεί πως σε ό,τι αφορά τη διεύρυνση των κριτηρίων για τα διατάγματα απαλλαγής οφειλών υπήρξαν μόνο τροποποιήσεις σε συγκεκριμένα άρθρα της νομοθεσίας, τα οποία επιτρέπουν σε περισσότερους δανειολήπτες να απαλλάσσονται από δάνεια μέχρι €25.000, με τις ίδιες πρόνοιες να ισχύουν και για εγγυητές.

Αλλαγές σχεδίων αποπληρωμής
«Τα προσωπικά σχέδια αποπληρωμής (ΠΣΑ) έχουν διευρυνθεί με την εισαγωγή συγκεκριμένων προνοιών στη νομοθεσία, ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν περισσότεροι δανειολήπτες. Επίσης, το κράτος δεν θα τυγχάνει προνομιακής μεταχείρισης, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα, ενώ θα υποχρεούται να συμμετέχει στα σχέδια αναδιάρθρωσης», αναφέρει. Και προσθέτει: «Αναμφισβήτητα, η πρακτική εφαρμογή των νομοθεσιών αποδεικνύει την αποτελεσματικότητά τους, όπως αυτή προκύπτει μέσα από τις διαδικασίες. Η υπηρεσία αφερεγγυότητας ανέκαθεν εντοπίζει θέματα που τυχόν υπάρχουν στις υφιστάμενες διαδικασίες της και προσπαθεί να τα επιλύει, στοχεύοντας στη διευκόλυνση του πολίτη, ο οποίος επιθυμεί να χρησιμοποιήσει τους μηχανισμούς της. Είναι γεγονός ότι στο σύντομο χρονικό διάστημα δημιουργίας της υπηρεσίας καταφέραμε πολλά, βελτιώσαμε περισσότερα, αλλά έχουμε κι άλλα να κάνουμε. Πρόσφατα, μάλιστα, εγκρίθηκε το νέο σχέδιο δράσης της υπηρεσίας από το Υπουργικό Συμβούλιο, αναδεικνύοντας τη σημασία της».
 
Διαδικασίες σε ταχύτερους ρυθμούς
Η αποτελεσματική εφαρμογή των εργαλείων, που παρέχονται στο πλαίσιο αφερεγγυότητας, εξαρτάται και από τη λειτουργικότητα των δικαστηρίων. «Ανέκαθεν οι σχέσεις μεταξύ υπηρεσίας αφερεγγυότητας και δικαστηρίων ήταν άριστες. Χαιρετίζουμε τις πρόσφατες αποφάσεις του Πρόεδρου της Δημοκρατίας, του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και του Προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου για την ενίσχυση των δικαστηρίων με 25 δικαστές ως και τη δημιουργία,  κατά κάποιο τρόπο, ειδικών ομάδων δικαστών για την αντιμετώπιση θεμάτων αφερεγγυότητας», επισημαίνει.
Υπογραμμίζει τέλος ότι μετά από συνεννόηση με τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, τα θέματα που θα προωθούνται για εξέταση σε ταχείς ρυθμούς, δεν θα αφορούν μόνο εκποιήσεις, αλλά θα περιλαμβάνουν και ζητήματα διορισμού εξεταστή (examinership), διαταγμάτων απαλλαγής οφειλών (ΔΑΟ) και προσωπικών σχεδίων αποπληρωμής (ΠΣΑ).
 
Τι ίσχυε και τι αλλάζει
• Μέχρι σήμερα, δεν μπορούσε κάποιος να πάρει απαλλαγή οφειλών, εάν το δάνειο δεν τερματιζόταν από το πιστωτικό ίδρυμα. Η συγκεκριμένη ερμηνεία έχει αλλάξει με τρόπο ώστε, ανεξάρτητα αν ένα δάνειο τερματίζεται από το πιστωτικό ίδρυμα ή όχι, ο δανειολήπτης θα είναι δικαιούχος νοουμένου ότι πληροί τα υπόλοιπα κριτήρια επιλεξιμότητας. Αυτό σημαίνει ότι οι δανειολήπτες δεν θα εγκλωβίζονται σε περίπτωση που τα πιστωτικά ιδρύματα εσκεμμένα δεν τερματίζουν το δάνειο.
• Από την ημέρα που η αίτηση για απαλλαγή οφειλών υποβάλλεται στην υπηρεσία αφερεγγυότητας, όταν και εφόσον εξασφαλιστεί το σχετικό διάταγμα, ο δανειολήπτης θα έχει το δικαίωμα απαλλαγής οφειλών εκτός του ποσού που υπήρχε κατά την ημέρα υποβολής της αίτησης, αλλά και οποιωνδήποτε τόκων μέχρι την ημερομηνία έκδοσης του διατάγματος.
• Οι αλλαγές σε γενικές πρόνοιες για τα σχέδια αναδιαρθρώσεων και τα προσωπικά σχέδια αποπληρωμής είναι τώρα πιο κατανοητές. Παράλληλα ενισχύθηκαν και τα κριτήρια επιλεξιμότητας, με βάση τα οποία ένας δανειολήπτης μπορεί να ενταχθεί στα μη συναινετικά σχέδια.
• Για το προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής, το πρώτο στάδιο αφορά στην εξασφάλιση προστατευτικού διατάγματος, μέσω της υποβολής αίτησης στην υπηρεσία αφερεγγυότητας, η οποία με τη σειρά της εξασφαλίζει το διάταγμα με ισχύ τις 95 ημέρες. Στο διάστημα αυτό ο σύμβουλος αφερεγγυότητας ετοιμάζει πρόταση προς τους πιστωτές. Αν αυτή εγκριθεί, τότε επικυρώνεται από το δικαστήριο και ολοκληρώνεται η διαδικασία.
 
Νέα κριτήρια μη συναινετικών σχεδίων 
Για την έκδοση μη συναινετικού σχεδίου αποπληρωμής θα ισχύουν τα ακόλουθα κριτήρια:
• Το όριο της αγοραίας αξίας της πρώτης κατοικίας αυξάνεται από €300.000 σε €350.000.
• Μέχρι τώρα το ύψος του δανείου, με υποθηκευμένη την πρώτη κατοικία, ήταν μέχρι €350.000, ενώ με βάση τις τροποποιήσεις δεν υπάρχει πια όριο.
• Μέχρι τώρα, για να ενταχθεί κάποιος στο σχέδιο, τα λοιπά περιουσιακά του στοιχεία θα έπρεπε να ήταν μέχρι €250.000, ενώ σήμερα το κριτήριο αυξήθηκε στις €500.000.
Όταν ο δανειολήπτης κάνει αίτηση για μη συναινετικό σχέδιο, το δικαστήριο αναμένεται να κρίνει κατά πόσο είναι βιώσιμο το σχέδιο που θα επιβληθεί στους πιστωτές, νοουμένου ότι δεν θα τους φέρει σε χειρότερη μοίρα απ’ ότι αν κήρυσσε ο δανειολήπτης πτώχευση. Επιπλέον, η αξία κινητής περιουσίας που μπορεί να κρατήσει ο δανειολήπτης αυξάνεται στις €50.000 αντί στις €35.000 που ίσχυε μέχρι τώρα. Με το βελτιωμένο πλαίσιο παύει, επίσης, να ισχύει η διακριτική μεταχείριση μεταξύ ιδιωτών και κράτους.                                          
Σε ό,τι αφορά το θέμα της ρύθμισης των τελών που καταβάλλονται στους συμβούλους αφερεγγυότητας, σημειώνεται πως ισχύει κλιμακωτό ποσοστό - με μέγιστο το 20%, το οποίο αυξάνεται τώρα στο 30% - με το σκεπτικό ότι πρέπει να υπάρχει κίνητρο για τον σύμβουλο να αναλαμβάνει υποθέσεις και να τις ολοκληρώνει με επιτυχία.
 
Δικηγόροι: Αναμένουμε βελτιώσεις                                                             
 «Οι πρόσφατες νομοθετικές διατάξεις, οι οποίες έχουν ψηφιστεί από την ολομέλεια της Βουλής, σίγουρα μπορούν να βοηθήσουν στο να βελτιωθεί το πλαίσιο αφερεγγυότητας και να καταστεί πιο λειτουργικό», αναφέρει ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Δώρος Ιωαννίδης. Για να προσθέσει, όμως, ότι «μόνο μέσα από τις πρακτικές διαδικασίες και στην πορεία θα αποδειχθεί εάν θα βοηθήσει τον όλο μηχανισμό του πλαισίου αφερεγγυότητας να είναι πιο αποτελεσματικός».   
 
Λογιστές: Ωφέλιμες οι αλλαγές
Ωφέλιμες χαρακτηρίζει τις αλλαγές στο πλαίσιο αφερεγγυότητας ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ), Μάριος Σκανδάλης. «Ειδικά για τις εκποιήσεις, καθώς θα συμβάλουν στο να ολοκληρώνονται πιο γρήγορα», σημειώνει. Και προσθέτει: «Τα θετικά σχέδια αποπληρωμών ίσως χρήζουν περαιτέρω βελτίωσης. Εκείνο που παραμένει αγκάθι, η ρίζα του κακού, είναι οι εταιρείες που εργοδοτούν το προσωπικό χωρίς να δίδουν τα ανάλογα εργαλεία στους επαγγελματίες συμβούλους αφερεγγυότητας για να εξυγιάνουν περιπτώσεις όταν και όπου πρέπει».