Κυπριακή Ναυτιλία: Προς τα που θα αρμενίζει το 2018;

Το “Σωτήριον Έτος” 2018 έχει ήδη καταφθάσει.  Σε λίγες εβδομάδες επίσης, θα πραγματοποιηθούν εκλογές για την ανάδειξη του νέου Προέδρου και Κυβέρνησης για τα επόμενα πέντε χρόνια. 
 
Το γενικό συμπέρασμα της περσινής μας ανασκόπησης τέτοιο καιρό ήταν ότι “η Κυπριακή Ναυτιλία τα πέντε προηγούμενα δύσκολα χρόνια για τη χώρα μας, παρέμεινε ένας από τους πιο σημαντικούς αιμοδότες της Κυπριακής Οικονομίας, με χειροπιαστές προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης”. 
 
Πως βρίσκει λοιπόν, την Κυπριακή Ναυτιλία το απελθών έτος και ποιες είναι οι προκλήσεις και οι προοπτικές της για το νέο έτος;
 
Στη Χρονιά που μόλις πέρασε:
 
Ο Κυπριακός Στόλος παρέμεινε ο 11ος Μεγαλύτερος Στόλος στον κόσμο και 3ος μεγαλύτερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.).  Η Κύπρος επίσης, θεωρείται το Μεγαλύτερο Κέντρο Πλοιοδιαχείρισης στην Ε.Ε. και ανάμεσα στα πρώτα τρία τέτοια κέντρα παγκοσμίως.
 
Η συνεισφορά της Κυπριακής Ναυτιλίας στην Οικονομία της Κύπρου ανέρχεται στο 7% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.  Στοιχεία του 2017, καταδεικνύουν ότι παρά τις ασταθείς Ναυλαγορές διεθνώς τα προηγούμενα χρόνια, οι εισροές στη Δημοκρατία από τις Θαλάσσιες Μεταφορές ξεπέρασαν το €1 δισεκατομμύριο για ακόμη μία συνεχή χρονιά.
 
Επιπρόσθετα, στην Κύπρο λειτουργούν πέραν των 200 πλοιοκτητριών, πλοιοδιαχειρίστριων και ναυτιλιακά συναφή εταιρειών παγκοσμίου φήμης και αναγνώρισης.  Ο ευρύτερος Τομέας της Ναυτιλίας, εργοδοτεί γύρω στους 4500 υπάλληλους και 55,000 ναυτικούς, με ψηλές απολαβές.  Η Ναυτιλιακή Βιομηχανία αποτελεί ίσως τη μόνη βιομηχανία που στηρίζει την Κυπριακή Οικονομία χωρίς κρατικές επενδύσεις και δραστηριοποιείται ταυτόχρονα τόσο επιτυχώς επί παγκόσμιας βάσης, ελέγχοντας ένα στόλο 2500 ποντοπόρων πλοίων από την Κύπρο.
 
Το Κυπριακό Νηολόγιο επίσης θεωρείται, από τα πιο ποιοτικά και ασφαλή διεθνώς.  Η έγκριση από την Ε.Ε. το 2010, του ειδικού καθεστώτος “Ανοικτού Νηολογίου”, ενίσχυσε σημαντικά την εικόνα της Κυπριακής Σημαίας και δημιουργεί προσδοκίες περαιτέρω ανάπτυξης της Κυπριακής Ναυτιλίας.
 
Η πρόσφατη δε ομόφωνη απόφαση της Βουλής τον περασμένο Ιούλιο για τη δημιουργία ανεξάρτητου “Υφυπουργείου Ναυτιλίας” από τη 1η Μαρτίου 2018, αναμένεται ότι θα βοηθήσει ουσιαστικά στην περαιτέρω ανάπτυξη της Κυπριακής Ναυτιλίας και κατ’ επέκταση, της Οικονομίας, όπως και οι αξιέπαινες προσπάθειες προώθησης της Κυπριακής Ναυτιλίας που έγιναν τα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό από τη Ναυτιλιακή Διοίκηση, με την ενεργό συμμετοχή της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας, καθώς και του Κυπριακού Οργανισμού Προσέλκυσης Επενδύσεων (CIPA), ειδικά για την περίπτωση του “Brexit”.
 
Στη Χρονιά που μόλις μπήκε, εντοπίζονται οι ακόλουθες ανάγκες και απαραίτητα ενισχυτικά μέτρα:

Άμεση Υλοποίηση Υφυπουργείου Ναυτιλίας
Όπως προαναφέρθηκε, η ομόφωνη Κοινοβουλευτική έγκριση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας, αναμένεται να λειτουργήσει ως πειστικός μοχλός παραμονής της υφιστάμενης Ναυτιλιακής Βιομηχανίας στην Κύπρο και έλξης επιπρόσθετων ποιοτικών πλοιοκτητών και ναυτιλιακών εταιρειών στην Κύπρο, δεδομένου ότι αυτή η νέα θεσμική δομή θα αποφέρει ακόμη πιο γρήγορη και αποτελεσματική επίλυση λειτουργικών προβλημάτων ναυτιλιακών εταιρειών.  Με αυτόν τον τρόπο, θα έχει αλυσιδωτά θετική επίδραση στην περαιτέρω μείωση της ανεργίας και στην ενίσχυση άλλων οικονομικών κλάδων που παρέχουν υπηρεσίες προς τη Ναυτιλιακή Βιομηχανία, καθώς επίσης, στη στενή συσχέτιση της Ναυτιλίας με τον αναδυόμενο Τομέα Ενέργειας.

Καθίσταται λοιπόν επείγον, η πλήρης αξιοποίηση του εναπομένοντα χρόνου μέχρι την έναρξη λειτουργείας του Υφυπουργείου τον Μάρτιο του 2018, καθώς και της σχετικής Μελέτης η οποία έχει ειδικά εκπονηθεί από το Υπουργείο Μεταφορών, για την υλοποίηση όλων των απαραίτητων λειτουργικών προϋποθέσεων έτσι ώστε το “Υφυπουργείο Ναυτιλίας” να είναι σε είναι σε θέση να λειτουργήσει αποτελεσματικά από την πρώτη μέρα εφαρμογής του νέου αυτού υποσχόμενου θεσμού, ειδικά σε σχέση με την Αναδιάρθρωση του Τμήματος Ναυτιλίας και να καταστεί έτσι λειτουργικά, πιο ευέλικτο και ακόμη πιο αποδοτικό και εκσυγχρονισμένο σε εξειδικευμένα θέματα όπως πλήρης μηχανογράφηση και ψηφιοποιήση των εν λόγω υπηρεσιών προς ναυτιλιακές εταιρείες.

Προώθηση – Επέκταση Κυπριακού Ναυτιλιακού Φορολογικού Συστήματος
Η έγκριση του πλήρους αναβαθμισμένου Κυπριακού Ναυτιλιακού Φορολογικού Συστήματος από την Ε.Ε. το 2010, αποτελεί ίσως, την πιο σημαντική επιτυχία της Κυπριακής Ναυτιλίας, καθώς διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του Κυπριακού Νηολογίου και της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας και με αυτόν τον τρόπο, την απρόσκοπτη συνέχιση της ουσιαστικής συνεισφοράς της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας στην Κυπριακή Οικονομία, όπως αυτό επιβεβαιώθηκε εμπράκτως και κατά τη διάρκεια της πρόσφατης οικονομικής κρίσης που πέρασε η Κύπρος όπου, παρά τα υψηλά επίπεδα “κουρέματος” που δέχθηκαν ναυτιλιακές εταιρείες, αυτές παρέμειναν στην Κύπρο και στηρίζουν αδιάκοπα την Οικονομία.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι τα τελευταία πέντε χρόνια έχει παρουσιαστεί αύξηση πέραν του 65% σε ναυτιλιακές εταιρείες που έχουν ενταχθεί στο εξειδικευμένο και ανταγωνιστικό ναυτιλιακό φορολογικό σύστημα της Κύπρου και τα έσοδα από τη Ναυτιλία έχουν αυξηθεί κατά 25%.

Θα πρέπει λοιπόν να συνεχιστεί και ενταθεί η Προώθηση του νέου Συστήματος σε άλλες χώρες στο εξωτερικό για την προσέλκυση περισσότερων πλοίων στο Κυπριακό Νηολόγιο και Ναυτιλιακών Εταιρειών στην Κύπρο, καθώς και η Επέκταση του Συστήματος, με τη συμπερίληψη επιπρόσθετων ναυτιλιακά συναφή δραστηριοτήτων ή/και επιπρόσθετων φορολογικών κινήτρων προς τη Ναυτιλία, με στόχο την ανάπτυξη από την Κύπρο εξειδικευμένων συσχετιζόμενων υπηρεσιών όπως, για παράδειγμα, χρηματοδότησης αγοράς πλοίων, διαχείρισης πρώτων υλών και ναυπηγικών μονάδων.

Άρση Τουρκικού Εμπάργκο σε Κυπριακά πλοία
Από το 1987, το Τουρκικό Εμπάργκο σε Κυπριακά πλοία αποτελεί την “Αχίλλειο Πτέρνα” της Κυπριακής Σημαίας, παρεμποδίζοντας την περεταίρω ανάπτυξη του Κυπριακού Νηολογίου.  Καθίσταται λοιπόν επάναγκες, να ακολουθηθεί μία πολυεπίπεδη διεκδικητική εκστρατεία από την Κυπριακή Πολιτεία τόσον στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και διεθνώς, για την άσκηση μέγιστης πίεσης στην Τουρκία να άρει άμεσα αυτή την παράνομη απαγόρευση (πχ., μέσω της επικειμένης αναθεώρησης της Τελωνειακής Ένωσης Τουρκίας / Ε.Ε., ή/και σαν “Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης” σε ένα νέο κύκλο διαπραγματεύσεων του Κυπριακού Προβλήματος).

Κρατική Στήριξη Ναυτικής Εκπαίδευσης και “Γαλάζιας Ανάπτυξης”
Συνέχιση της κρατικής / πολιτειακής στήριξης κρατικών και ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Ναυτικών Σχολών στην Κύπρο, για την προσέλκυση νέων στο ναυτιλιακό και ναυτικό επάγγελμα και με τον τρόπο αυτό, τη διασφάλιση βιώσιμης στελέχωσης και ανάπτυξης της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας.  Ταυτόχρονα, ανάγκη προώθησης της “Γαλάζιας Ανάπτυξης” μέσω στήριξης του υπό σύσταση, “Κυπριακού Ιδρύματος Θάλασσας”.

Καταληκτικό Σχόλιο:

Το 2017, βρήκε τη Ναυτιλία διεθνώς να απολαμβάνει βελτιωμένα ναύλα μετά από μία πολυετή περίοδο “θαλασσοταραχής” χαμηλών εσοδών λόγω της αντίστοιχης κατάστασης της Διεθνούς Οικονομίας.  Κατά την ίδια χρονιά, η Κυπριακή Οικονομία παρουσίασε σημαντική θετική ανάπτυξη.  Η δε πορεία της Κυπριακής Ναυτιλίας το 2017, απόρροια των αξιέπαινων ενεργειών που είχαν αναληφθεί από την Κυβέρνηση και τη Ναυτιλιακή Βιομηχανία τον περασμένο χρόνο, ήταν σωστά “χαρτογραφημένη”.  Αποκορύφωμα των ενεργειών αυτών αποτέλεσε, η θεσμική αναβάθμιση της Κυπριακής Ναυτιλιακής Διοίκησης, με την ομόφωνη  έγκριση από τη Βουλή τον Ιούλιο 2017, σε ανεξάρτητο Υφυπουργείο Ναυτιλίας και τη δημιουργία θέσης Υφυπουργού Ναυτιλίας παρά τω Προέδρω, γράφοντας ουσιαστικά μία νέα σελίδα Ναυτιλιακής Ιστορίας για την Κύπρο.

Αρμενίζοντας ήδη στο Νέο Έτος, για να καταστεί το 2018, ως πραγματικά “Σωτήριον Έτος” για την Κυπριακή Ναυτιλία, θα πρέπει το Υφυπουργείο Ναυτιλίας να λειτουργήσει με ευελιξία και αποτελεσματικότητα.  Ο/Η δε Υφυπουργός Ναυτιλίας θα πρέπει να θέσει σαν κύριους στόχους τον άμεσο σχεδιασμό και υλοποίηση “Κρατικής Ναυτιλιακής Πολιτικής” τόσο σε βραχυπρόθεσμη αλλά περισσότερο, σε μακροπρόθεσμη βάση καθώς και την περαιτέρω αναβάθμιση των υπηρεσιών εξυπηρέτησης ναυτιλιακών εταιρειών.  Με αυτόν τον τρόπο, η Κυπριακή Πολιτεία θα καταστεί έτοιμη να ανταποκριθεί γρήγορα και αποτελεσματικά στις χειροπιαστές προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας, η οποία όχι μόνο συνεισφέρει ουσιωδώς στην Οικονομία και την Κοινωνία, αλλά επίσης ενισχύει έμπρακτα την πολιτική οντότητα της χώρας μας.

Θωμάς Α. Καζάκος
Γενικός Διευθυντής
Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο