Κυπριακός Τουρισμός: 10 + 1 τουριστικά ‘απορρέοντα’ της χρονιάς που πέρασε

Με την πρόσφατη δημοσιοποίηση των τουριστικών αποτελεσμάτων Δεκεμβρίου 2017, έχει αισίως ολοκληρωθεί και ‘στατιστικώς’, η πλέον επιτυχημένη χρονιά στην ιστορία του κυπριακού τουρισμού με το ρεκόρ των 3.652.000 αφίξεων περιηγητών και τον τομέα να γυρίζει, με επιτάχυνση, τα γρανάζια της κυπριακής οικονομίας. Επιδίωξη, σε αυτό το πρώτο μέρος των τουριστικών ‘απορρεόντων, είναι μια σύντομη ανασκόπηση και σκιαγράφηση αξιοσημείωτων στοιχείων και διαπιστώσεων της περασμένης χρονιάς:
 
1.   Η Κύπρος συγκαταλέγεται, αναμφισβήτητα, ως μια από τις πιο ‘τουριστικές χώρες’ παγκοσμίως όσο αφορά στη σχέση πληθυσμού - τουριστών, με αναλογία αφίξεων περίπου 4,3 περιηγητές ανά κάτοικο (μέσος όρος Ευρώπης στο 1,7 για το 2016) και έχοντας ένα από τα ψηλότερα ποσοστά συνεισφοράς του τουρισμού στο ΑΕΠ, καθώς και εργοδότησης στον τομέα.
 
2.  Πέραν σειράς  μηνιαίων ρεκόρ αφίξεων τουριστών, η χώρα μας έχει καταγράψει μηνιαίες αυξήσεις, εδώ και 30 συνεχιζόμενους μήνες (2,5 χρόνια). 
 
3. Η τουριστική Κύπρος, διανύοντας τροχιά ανόδου από το 2014, έχει πετύχει εντυπωσιακά αποτελέσματα, ιδιαίτερα την τελευταία διετία. Το 2017, ο τόπος μας έχει προσελκύσει 465 χιλιάδες επιπρόσθετους περιηγητές σε σχέση με το 2016 και σχεδόν ένα  επιπρόσθετο εκατομμύριο σε σχέση με το 2015.
 
4.  Οι συντονισμένες προσπάθειες και οι στοχευμένες προωθητικές και άλλες δράσεις του ΚΟΤ (όπως π.χ. η ενίσχυση αεροπορικής προσβασιμότητας), προς ενδυνάμωση των μηνών εκτός περιόδου τουριστικής αιχμής και ενίσχυση της τουριστικής περιόδου, έχουν αποδώσει καρπούς. Σημειώνεται, ενδεικτικά, ότι για την πεντάμηνη ‘χειμερινή περίοδο’ (Νοέμβριος – Μάρτιος) καταγράφηκε μια  άνοδος της τάξης του 75% στην τετραετία  (από 300 χιλιάδες το 2013, σε 530 χιλιάδες το 2017). Οι λεγόμενοι ‘shoulder months’, όπως ο Απρίλιος και ο Οκτώβριος, έχουν επίσης καταγράψει εντυπωσιακά νούμερα, ξεπερνώντας σε αριθμό αφίξεων τουριστών, τους ιστορικά ψηλότερους καλοκαιρινούς μήνες προηγούμενων περιόδων.
 
5. Έχει τεράστια σημασία το ότι η τουριστική Κύπρος, που είχε διανύσει στάδιο ωριμότητας ως προορισμός, έχει ξεπεράσει κατά πολύ, ποσοστιαία, τις επιδόσεις άλλων ανταγωνιστικών τουριστικών χωρών, τόσο της Μεσογείου, όσο και της Ευρώπης και παγκοσμίως. Το 2016, ενώ ο παγκόσμιος τουρισμός κατέγραψε άνοδο +4% και ο τουρισμός στην Ευρώπη +2,5%, η Κύπρος έφτανε στο +20%. Το δε 2017, με τον παγκόσμιο τουρισμό στο +7% και τον ευρωπαϊκό στο +8%, η Κύπρος πέτυχε αύξηση +15%.
 
6. Τα πιο πάνω αποδεικνύουν τεκμηριωμένα και καταρρίπτουν κάποιες  απόψεις/τοποθετήσεις ότι η τουριστική επιτυχία της Κύπρου αποδίδεται στις γεωπολιτικές συγκυρίες στην περιοχή.  Δεν πρέπει, εξάλλου, να μας διαφεύγει ότι το 2017 η Τουρκία και η Αίγυπτος είχαν πλέον ανακάμψει δυναμικά. Η επίτευξη, λοιπόν, των τουριστικών επιπέδων και συγκριτικά ψηλότερων επιδόσεων για την Κύπρο, σε ένα αδυσώπητα ανταγωνιστικό τουριστικό περιβάλλον, δεν είναι καθόλου τυχαία, αλλά απόρροια μακρόχρονου στρατηγικού προγραμματισμού, μέσω νέων στοχευμένων δράσεων και προωθητικών συνεργασιών με στρατηγικούς εταίρους του εξωτερικού, που για την χώρα μας είχαν ήδη ξεκινήσει από το 2014. Υπενθυμίζεται ότι οι επιδόσεις που επιτεύχθηκαν, είχαν, προ πολλού, δηλωθεί ως στρατηγικός στόχος μας, στις συναντήσεις με την Τρόικα, εδώ και μια τετραετία. Δεν πρέπει, ακόμη, να αγνοούμε ότι η γεωγραφική θέση της Κύπρου στο χάρτη, τη θέτει στη συνείδηση (και στην οπτική) των δυνητικών επισκεπτών, σε μια έκρυθμη (και ενίοτε πολεμοχαρή) περιοχή, επηρεάζοντας πολλές φορές αρνητικά τη δυνητική επιλογή της ως προορισμού διακοπών.
 
7.   Οι προσπάθειές μας για ‘αυγά σε περισσότερα καλάθια’, με σταδιακή απεξάρτηση από τις δύο κυρίαρχες πηγές τουρισμού, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ρωσίας, έχουν φέρει καρπούς. Ενδεικτικά, το συνολικό μερίδιο των δύο αγορών έχει μειωθεί από 61% το 2016, σε 57% το 2017, με την παράλληλη άνοδο των μεριδίων άλλων σημαντικών και ανερχόμενων αγορών όπως το Ισραήλ, η Γερμανία, οι Σκανδιναβικές χώρες και πλήθος άλλων.
 
8.  Πρωταρχικό κριτήριο της τουριστικής επιτυχίας ήταν η μεθοδευμένη ανάκτηση της αξιοπιστίας της τουριστικής Κύπρου έναντι πολύτιμων στρατηγικών εταίρων του εξωτερικού, όπως Οργανωτών Ταξιδίων και Αεροπορικών Εταιριών, μέσω σοβαρά αναβαθμισμένων σχέσεων και διευρυμένων, αμοιβαίως ωφέλιμων, στρατηγικών συνεργασιών. Τα μηνύματα των συνεργατών μας δεικνύουν ότι η Κύπρος έχει, πλέον, καθιερωθεί ως ένας φερέγγυος και καταξιωμένος προορισμός.
 
9. Έχει διαπιστωθεί για ακόμη μια φορά, ότι στο σημερινό ανταγωνιστικότατο τουριστικό περιβάλλον, ένας εθνικός οργανισμός τουρισμού πρέπει να δρα με ένα σύγχρονο, ευέλικτο και ταχύ επιχειρησιακό τρόπο, έχοντας τη δυνατότητα άμεσης αξιοποίησης ευκαιριών και προοπτικών και δημιουργίας προσοδοφόρων επιχειρηματικών σχέσεων προς όφελος του προορισμού. 
 
10. Θα ήταν παράληψη να μην αποδοθεί, επίσης, μεγάλο βάρος της επιτυχίας στον επαγγελματισμό και παροχή ποιοτικών υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα, στους τομείς της διαμονής, επισιτισμού κτλ. Η συνεχιζόμενη εμπιστοσύνη του ιδιωτικού τομέα δια των συνεχιζόμενων μεγάλων επενδύσεων στη ξενοδοχειακή μας βιομηχανίας, με την ανέγερση νέων κλινών και την αναβάθμιση υφιστάμενων,  έχει παίξει καταλυτικό ρόλο στη διεύρυνση των τουριστικών μεγεθών. Την ίδια ώρα, έχει διαφανεί μια ανερχόμενη δυναμική της οικονομίας διαμοιρασμού και παρεμφερών υπηρεσιών μισθώσεων, που πρέπει να τύχουν προσεχτικής αντιμετώπισης και ρύθμισης.
 
11. Η τουριστική Κύπρος, εκτός από τα αξιοσημείωτα αποτελέσματα, έχει λάβει, βάσει των τελευταίων ερευνών ικανοποίησης επισκεπτών, ιδιαίτερα ψηλές αξιολογήσεις. Αυτό, ωστόσο, ουδόλως αναιρεί ότι υπάρχουν σοβαρά περιθώρια βελτίωσης και αναβάθμισης, σε όλους τους τομείς του τουριστικού προϊόντος μας (ιδιαίτερα δε όσον αφορά στην εμφάνιση, ευταξία και καλαισθησία των τουριστικών μας περιοχών) και, πάνω από όλα, την εδραίωση τουριστικής συνείδησης και κουλτούρας.   
 
Σημείωση: Σε επερχόμενο ‘B μέρος’ των ‘τουριστικών απορρέοντων’ θα προσεγγιστεί, με παρόμοιο τρόπο αποτύπωσης, η ‘επόμενη μέρα’, με τη συνοπτική παράθεση του τι μέλλειν και, πρωτίστως, του τι δέον γενέσθαι για την τουριστική μας οικονομία. 

Άγγελος Λοΐζου
Πρόεδρος ΔΣ ΚΟΤ