Οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν μπορούν να λύσουν μόνοι τους τα ΜΕΔ

Στη συνέχιση των θετικών ρυθμών ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας με βελτιωμένες προβλέψεις μέχρι και το 2019, αναφέρθηκαν οι ομιλητές σε συζήτηση πάνελ, την Τετάρτη, για την κυπριακή οικονομία με τίτλο «Μεσοπρόθεσμες προοπτικές, βιώσιμη ανάπτυξη και οικονομική σταθερότητα» του Cyprus Economic Society.

Σημείωσαν παράλληλα ότι οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης δεν μπορούν από μόνοι τους να επιλύσουν δομικά προβλήματα της οικονομίας όπως τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ), το υψηλό ιδιωτικό και δημόσιο χρέος και την ανεργία σε συγκεκριμένες κατηγορίες.

Ομιλητές από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου (ΚΤΚ), το Υπουργείο Οικονομικών και το Τμήμα Οικονομικών Μελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου, σημείωσαν ότι παρόλο που προβλέπεται μια καλή ανάπτυξη τόσο το 2018 όσο και το 2019, υπάρχουν ρίσκα που μπορεί να υπονομεύσουν την θετική προοπτική της οικονομίας όπως ο μεγάλος όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), οι ημιτελείς μεταρρυθμίσεις και η επιστροφή σε κακές οικονομικές πρακτικές που δημιούργησαν στο παρελθόν προβλήματα στην οικονομία.  

Ο διευθυντής τομέας Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας της Κεντρικής Τράπεζας Γιώργος Κυριάκου, αναφέρθηκε στις προβλέψεις της ΚΤΚ για οικονομική ανάπτυξη 3,8% το 2017, 3,4% το 2018 και 3,2% το 2019, αναφέροντας ωστόσο ότι παραμένουν σημαντικές προκλήσεις.
Το σχετικά ευνοϊκό εξωγενές οικονομικό περιβάλλον, η επιστροφή της εμπιστοσύνης στην οικονομία, η ανάκαμψη των ιδιωτικών επενδύσεων και η αύξηση της ζήτησης για νέα δάνεια υποστηρίζουν, όπως είπε ο κ. Κυριάκου, τη θετική προοπτική της οικονομίας.

Ωστόσο, το υψηλό επίπεδο ΜΕΔ και ιδιωτικού χρέους, το υψηλό επίπεδο ανεργίας, το υψηλό δημόσιο χρέος και η αναβολή των μεταρρυθμίσεων παρεμποδίζουν την οικονομική ανάπτυξη.

Με βάση δεδομένα που παρουσίασε, ανέφερε ότι η αύξηση του εισοδήματος από μόνη της δεν μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα των ΜΕΔ, ενώ σημείωσε ότι χαρακτηριστικό πολλών δανειοληπτών που έχουν δάνεια σε καθυστέρηση είναι ότι έχουν στην κατοχή τους ακίνητα υψηλότερης αξίας.

Όσον αφορά το ιδιωτικό χρέος, ανέφερε ότι αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω λόγω της συνέχισης της ανταλλαγής ακινήτων έναντι χρέους, τη βελτίωση στον πληθωρισμό, και την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης.

Αναφορικά με το υψηλό επίπεδο του δημοσίου χρέους και την προοπτική μείωσής του, είπε ότι αυτό θα εξαρτηθεί από τη συνέχιση της συνέπειας της κυβερνητικής πολιτικής σε αυτό το θέμα.

Αναφορικά με την ανεργία, σημείωσε ότι παρά τη μείωση με αργούς ρυθμούς που παρατηρείται μετά την κρίση, η ανεργία στους εργαζόμενους στις υπηρεσίες και τις πωλήσεις, που αποτελεί το 1/3 της ανεργίας, παραμένει υψηλή, στα ίδια επίπεδα με το 2013, κάτι που όπως είπε θα πρέπει να προβληματίσει.

Καταλήγοντας, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι παρά το γεγονός ότι ο «ασθενής» βγήκε από το νοσοκομείο και τώρα είναι σε θέση να τρέχει και να παίρνει ρίσκα, οι παλιές συνήθειες επιστρέφουν. Διερωτήθηκε, τέλος, κατά πόσο τα μαθήματα από την κρίση πήγαν χαμένα, λόγω του εφησυχασμού.

Ο Οικονομικός Διευθυντής στη Διεύθυνση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας του ΥΠΟΙΚ Ανδρέας Χαραλάμπους από το Υπουργείο Οικονομικών, αφού σημείωσε την ευρεία ανάπτυξη που επιτεύχθηκε στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια, είπε ότι θα πρέπει να αξιοποιηθεί αυτή η οικονομική συγκυρία ώστε να διευρυνθεί η βάση ανάπτυξης, επενδύοντας, μεταξύ άλλων, στον ποιοτικό τουρισμό, την τεχνολογία, την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την υγεία, μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και ενός φιλόδοξου επενδυτικού προγράμματος, που θα χρηματοδοτείται μέσω εξυγίανσης των δαπανών.

Τόνισε, επίσης, την αναγκαιότητα παρακολούθησης των εξελίξεων σε θέματα αποφυγής ξεπλύματος μαύρου χρήματος και προσαρμογής στη διεθνή φορολόγηση, ακόμα και αν υπάρχει βραχυπρόθεσμο κόστος.

Όσον αφορά την εξάρτηση της οικονομίας από το σχέδιο παροχής βίζας έναντι επενδύσεων, ανέφερε ότι πολλά από τα έργα στον τομέα των ακινήτων χρηματοδοτούνται από τον ιδιωτικό τομέα και όχι από τις τράπεζες, άρα η έκθεση του τραπεζικού τομέα είναι ακόμα μικρή. Σημείωσε ωστόσο ότι θα πρέπει να εξεταστούν οι επιπτώσεις στον τομέα των ακινήτων αν αλλάξουν τα δεδομένα, παρόλο που όπως είπε αυτή τη στιγμή δεν επηρεάζεται γενικότερα ο τομέας των ακινήτων με μεγάλες αυξήσεις τιμών.

Παράλληλα έκανε λόγο για ανάγκη περισσότερων διαρθρωτικών δημοσιονομικών μέτρων και μεταρρυθμίσεων, μεταξύ άλλων σε θέματα μισθών, κοινωνικών παροχών και δημόσιας υγείας, καθώς και στην αναβάθμιση του συστήματος διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών.

Αναφορικά με την αντιμετώπιση των ΜΕΔ, ο κ. Χαραλάμπους, ανέφερε ότι αναμένεται να είναι μια μακρά διαδικασία και θα πρέπει να επιτευχθεί μια συναίνεση όσον αφορά την κατανομή των βαρών. Όπως είπε, τόσο οι τράπεζες θα πρέπει να συμβάλουν με την προσφορά λύσεων αναδιάρθρωσης που να είναι βιώσιμες, χρησιμοποιώντας τις προβλέψεις τους και άλλα εργαλεία, όσο και οι δανειολήπτες θα πρέπει να είναι συνεπείς με τη συμφωνία αναδιάρθρωσης.

Εξέφρασε την άποψη ότι η συζήτηση πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο στο διαμοιρασμό των βαρών ανάμεσα σε όλους τους εμπλεκόμενους παρά στη μετακύλισή τους σε κάποια οντότητα που θα διαχειριστεί τα ΜΕΔ.

Στη δική της παρουσίαση η Διευθύντρια του Κέντρου Οικονομικών Μελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου Έλενα Αντρέου, ανέφερε ότι σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία του Πανεπιστημίου με ημερομηνία αναφοράς τις 9/1/2018, η ανάπτυξη του ΑΕΠ της Κύπρου αναμένεται να ανέλθει στο 3,6% το 2018 και στο 3,2% το πρώτο εξάμηνο 2019. Οι εκτιμήσεις αυτές όπως ανέφερε είναι πιο αισιόδοξες από αυτές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2,9% το 2018 και 2,7% το 2019) αλλά και από αυτές του ΔΝΤ, το οποίο παρόλο που προβλέπει και αυτό ανάπτυξη 3,6% το 2018, προβλέπει ανάπτυξη μόλις 2,9% το 2019.

Όπως είπε, στη βελτίωση των προβλέψεων συμβάλλουν μεταξύ άλλων η βελτίωση στο οικονομικό κλίμα, η μείωση της ανεργίας την ώρα που ο πληθωρισμός παραμένει σε μέτρια επίπεδα, οι καλύτερες δημοσιονομικές επιδόσεις σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, οι βελτιωμένες εγχώριες χρηματοοικονομικές συνθήκες και το θετικό εξωγενές οικονομικό περιβάλλον.

Οι κίνδυνοι για την οικονομία, όπως είπε, είναι ο υψηλός δείκτης δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, το υψηλό ιδιωτικό χρέος και ο όγκος προβληματικών δανείων και η υποτίμηση της αγγλικής λίρας έναντι του ευρώ που επηρεάζει και την Κύπρο κυρίως λόγω τουρισμού.

Αντίθετα θετική επίδραση αναμένεται να έχουν δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές και ιδιωτικές επενδύσεις σε έργα στον τουρισμό, την ενέργεια και τα ακίνητα, καθώς μια βελτιωμένη οικονομική ανάπτυξη σε Ευρώπη και Ρωσία.

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ