Τουρισμός: Γιατί η ύπαιθρος παραμένει ο φτωχός συγγενής

Παλιές ξενοδοχειακές μονάδες, μειωμένα τουριστικά καταλύματα, μειωμένη ή και καθόλου ύπαρξη σημαντικών υποδομών, γερασμένος πληθυσμός είναι μερικά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η κυπριακή ύπαιθρος, η οποία αν και τα τελευταία χρόνια καταγράφει σχετική βελτίωση στην προσέλκυση τουρισμού, εντούτοις χρήζει σημαντικής αναβάθμισης. Δεν είναι, άλλωστε, καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι το φετινό καλοκαίρι, ενώ στις παράλιες περιοχές του νησιού δεν υπήρχε ίχνος διαθέσιμων τουριστικών κλινών, στα ορεινά η κίνηση από ξένους και ντόπιους τουρίστες ήταν για άλλη μια χρονιά μειωμένη, αν εξαιρέσει κανείς τις ημέρες του Δεκαπενταύγουστου

Το θέμα απασχολεί έντονα τουριστικούς φορείς. Αν και η εικόνα ορισμένων χωριών έχει βελτιωθεί, παρέχοντας στοιχειώδεις υπηρεσίες και υποδομές, εντούτοις όλοι παραδέχονται ότι χρειάζονται να γίνουν ακόμα πολλά, προκειμένου η κυπριακή ύπαιθρος να αναβαθμιστεί και να διεκδικήσει αξιοπρεπώς το μερίδιο που της αναλογεί στην πίτα των τουριστικών εσόδων. 

Διαβάστε ακόμα: Κύπρος: Αυξάνει το μερίδιο της στον παγκόσμιο τουρισμό

Σε συνέντευξη του στο InBusinessNews, o Διευθυντής της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λεμεσού, Ράκης Πιερίδης, παραθέτει τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα της υπαίθρου, καθώς και των εκεί τουριστικών μονάδων, ενώ μεταφέρει εισηγήσεις για βελτίωση της σημερινής εικόνας. Εστιάζει στην ανάγκη υιοθέτησης ολοκληρωμένης στρατηγικής για όλη της περιοχή, ενώ υποδεικνύει πως εξαιρετικά σημαντική προς αυτή την κατεύθυνση είναι η συνεργασία τοπικών αρχών και κράτους

Τα ...μείον της κυπριακής υπαίθρου
• Ο τουρισμός παρουσιάζει εποχικότητα, κάτι το οποίο αντικατοπτρίζεται στις κρατήσεις του κάθε ξενοδοχείου ξεχωριστά.
• Οι περισσότερες ξενοδοχειακές μονάδες δεν έχουν αναβαθμιστεί ούτε ανακαινιστεί εδώ και αρκετά χρόνια, πράγμα το οποίο οδηγεί σε υποβάθμιση των υποδομών αλλά και το υπηρεσιών.
• Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες είναι μεγάλης ηλικίας, γεγονός που οδηγεί σε ερήμωση των περιοχών.
• Η αδυναμία συγκράτησης των νέων στην ύπαιθρο.
• Μικρός αριθμός αδειούχων τουριστικών καταλυμάτων σε σχέση με την έκταση των ορεινών περιοχών
• Μεγάλο μέρος του φυσικού και πολιτισμικού κεφαλαίου της ευρύτερης περιοχής παραμένει αναξιοποίητο και κατ’ επέκταση να παρακωλύεται η τουριστική της ανάπτυξη.
• Υπάρχουν αλλοιώσεις στη φυσιογνωμία του παραδοσιακού χαρακτήρα των χωριών.
• Χωρική συγκέντρωση της τουριστικής κίνησης και υποδομών σε κοινότητες με αυξημένο πληθυσμό και σχετικά υψηλή τουριστική ζήτηση.
• Δυσκολία διάχυσης της τουριστικής κινητικότητας από χωριά με υψηλή τουριστική ζήτηση σε αντίστοιχα με χαμηλή.
• Κοινότητες με πλούσια πολιτιστική-αγροτική κληρονομιά δεν διαθέτουν κάποιες ειδικές/εμπλουτισμένες τουριστικές υποδομές σε σημεία προσέλκυσης επισκεπτών, παρόλο τις συντονισμένες προσπάθειες της τοπικής κοινωνίας.
• Η εξασθένιση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού (δημογραφική βάση) η οποία είναι αποτρεπτικός παράγοντας για την ανάπτυξη του τουρισμού ειδικού ενδιαφέροντος (οικοτουρισμός, πολιτισμικός τουρισμός, τουρισμός της περιπέτειας κλπ).

Τα πλεονεκτήματα
Υποδεικνύοντας ότι το προφίλ του τουρίστα που θα επισκεφθεί την ύπαιθρο είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό του τουρίστα των παράλιων περιοχών, ο κ. Πιερίδης παραθέτει τα πλεονεκτήματα της κυπριακής υπαίθρου, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν στη προσπάθεια αναβάθμισης των υπηρεσιών των εν λόγω περιοχών. 

• Ποικιλόμορφη γεωμορφολογία (φυσικό περιβάλλον με εναλλαγές τοπίου). 
• Προστατευόμενες περιοχές και προστατευόμενα τοπία με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. 
• Ευνοϊκό κλίμα για την περαιτέρω ανάπτυξη του χειμερινού τουρισμού αλλά και γιατί χαρακτηρίζεται από τις ήπιες καιρικές συνθήκες το καλοκαίρι. 
• Η ύπαρξη και διατήρηση αξιόλογων φυσικών και πολιτισμικών πόρων. 
• Περιορισμένο μέγεθος συμβατικού/μαζικού τουρισμού στην περιοχή. 
• Η διατήρηση –σε μεγάλο βαθμό- του παραδοσιακού χαρακτήρα των οικισμών. 
• Η πληθώρα εκκλησιών, μουσείων και θεματικών χώρων που συνδέονται με τις παραδοσιακές ασχολίες των κατοίκων και την εξέλιξη, όπως αυτή συντελέστηκε στην κυπριακή ύπαιθρο. 
• Σημαντικές δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού ειδικού ενδιαφέροντος (οικοτουρισμός, αγροτουρισμός, θρησκευτικός τουρισμός, αρχαιολογικός, κλπ). 
• Τοπικά προϊόντα με καλή φήμη. 
• Τοπική γαστρονομία (γαστρονομικός τουρισμός). 
• Ισχυρή αμπελουργία/οινολογία με έμφαση τα επισκέψιμα αμπέλια και οινοποιία.
• Σχετικά αναπτυσσόμενη ελαιοκομία.
• Αναπτυσσόμενο δίκτυο ειδικών/εμπλουτισμένων τουριστικών υποδομών (μονοπάτια μελέτης της φύσης, μουσεία, θεματικές διαδρομές, ανάπτυξη θεματικών/ειδικών ενδιαφερόντων).
• Η πλούσια υποδομή και τεχνογνωσία που σχετίζονται με τις υπηρεσίες και τη μεταποίηση μπορούν να αποτελέσουν τα κριτήρια διαμόρφωσης ενός ολοκληρωμένου μοντέλου διασύνδεσης μεταξύ της γεωργίας, της βιομηχανίας και της τουριστικής δραστηριότητας.

Πρώτα η στρατηγική για την αναβάθμιση 
Ερωτηθείς για τους τρόπους με τους οποίους τα ορεινά θέρετρα θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ποιότητα των υποδομών και υπηρεσιών που προσφέρουν, ο κ. Πιερίδης εστίασε στην ανάγκη δημιουργίας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την περιοχή.

«Δεν μπορεί να γίνεται αποσπασματικά η ανάπτυξη στην περιοχή. Θα πρέπει η κάθε περιοχή να διαθέτει δραστηριότητες, οι οποίες θα μπορούν να απασχολήσουν τον τουρίστα. Ουσιαστικά θα πρέπει να γίνονται ολοκληρωμένες παρεμβάσεις με την συμμετοχή όλων των οργανωμένων φορέων της περιοχής», ανέφερε χαρακτηριστικά. Εισηγείται, παράλληλα, την απλοποίηση της νομοθεσίας σε θέματα οικιστικής ανάπτυξης και βελτίωσης του οδικού δικτύου, ενώ εστιάζει στην ανάγκη να δοθούν τα σωστά κίνητρα προς εν δυνάμει επενδυτές.

Ο ρόλος τοπικών αρχών και κράτους
Οι τοπικές αρχές και η εκτελεστική εξουσία, υπέδειξε ο κ. Πιερίδης, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο τομέα του τουρισμού της υπαίθρου. Ο συνδυασμός των τοπικών αρχών και των ιδιωτικών πρωτοβουλιών πρέπει να είναι στενά συνδεδεμένος, πρόσθεσε.

Η τοπική αρχή θα προσφέρει τις συμπληρωματικές υποδομές και συνέργειες με την ανάπτυξη των κλινών αλλά και των χώρων εστίασης. Μια τοπική αρχή θα δημιουργήσει επισκέψιμες μονάδες π.χ Μουσεία, Μονοπάτια Μελέτης της Φύσης, Κέντρα Πληροφόρησης, δημιουργία θεματικών διαδρομών (κρασί, χαρούπι, Κουμανταρία, κ.α.) αλλά και υποδομές υγείας ώστε ο επισκέπτης να νιώθει ασφάλεια στην περιοχή. Η εκτελεστική εξουσία θα πρέπει να απλοποιήσει την νομοθεσία όσον αφορά την οικοδομική ανάπτυξη των ξενοδοχειακών μονάδων αλλά και την λειτουργία τους. 

Διαβάστε ακόμα: Τουρισμός: Χοντρά τα "ακούμπησαν" οι Ελβετοί