Πίσω οι Κύπριοι στις ηλεκτρονικές αγορές

Όλο και περισσότεροι καταναλωτές πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές και η εμπιστοσύνη τους στο ηλεκτρονικό εμπόριο όσον αφορά αγορές από άλλες χώρες της ΕΕ, έχει αυξηθεί δείχνει ο πίνακας αποτελεσμάτων του 2017 για τις καταναλωτικές συνθήκες, τον οποίον δημοσίευση η Κομισιόν και παρουσίασε η Επίτροπος Βέρα Γιούροβα.
 
Η έκθεση καταγράφει ότι η Κύπρος με 52,4% είχε την 3η χειρότερη επίδοση στην ΕΕ (μετά τη Ρουμανία 52,5% και την Μάλτα με 74,1%) σε ό,τι αφορά τα παράπονα και την επίλυση διαφορών και διενέξεων.

Βεβαίως την ίδια στιγμή οι καταναλωτικές συνθήκες γενικώς βελτιώθηκαν από το 2014 ως το 2016, αλλά η χώρα παραμένει στην "κόκκινη κατηγορία", που συνεπάγεται "ρίσκα και προβλήματα εμπιστοσύνης" τόσο στην κατηγορία "γνώση και εμπιστοσύνη", όσο και στην κατηγορία "διαφορές και επίλυση διαφορών". Βρίσκεται δε στη μεσαία (κίτρινη) κατηγορία όσον αφορά την συμμόρφωση και "επιβολή του νόμου".

Για το 2016, σε γενικές γραμμές το 40% των Κυπρίων αγόρασε προϊόντα online από προμηθευτές εντός Κύπρου και το 43% από προμηθευτές εκτός Κύπρου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία για την Κύπρο για το 2016, οι Κύπριοι καταναλωτές έχουν τη δεύτερη χαμηλότερη εμπιστοσύνη σε οργανισμούς και τη χαμηλότερη εμπιστοσύνη στους λιανοπωλητές και τους παρόχους υπηρεσιών στην ΕΕ. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην ασφάλεια των προϊόντων είναι η τρίτη χαμηλότερη, ενώ η εμπιστοσύνη στους περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς είναι η δεύτερη χαμηλότερη μεταξύ των χωρών της ΕΕ-28. Οι καταναλωτές στην Κύπρο έχουν τη δεύτερη χαμηλότερη εμπιστοσύνη στις εγχώριες αγορές στο διαδίκτυο στην ΕΕ. Οι έμποροι λιανικής στην Κύπρο έχουν την τρίτη χαμηλότερη εμπιστοσύνη στην ασφάλεια των μη εδώδιμων προϊόντων στην ΕΕ. Η Κύπρος έχει τη δεύτερη χαμηλότερη βαθμολογία της ΕΕ σχετικά με τον σύνθετο δείκτη καταγγελιών και επίλυσης διαφορών. Το ποσοστό των Κύπριων καταναλωτών που δεν υπέβαλαν καταγγελία, παρόλο που αντιμετώπισαν μη αμελητέα προβλήματα, είναι το τρίτο στην ΕΕ. Τέλος οι έμποροι λιανικής στην Κύπρο έχουν τη μικρότερη γνώση στην ΕΕ για τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών.

Η γενική γνώση των Κυπρίων για τα δικαιώματά τους ως καταναλωτές υποχώρησε κατά -10,7 μονάδες στο 38.5%.
Μόνο το 47,6% των Κυπρίων εμπιστεύεται τα on line ιδρύματα και τους οργανισμούς (μείωση -24,6%), το 47,9 τις δημόσιες αρχές (μείωση -21,3%), το 43,6% τους λιανεμπόρους (- 32,1%), το 51,2 τις ΜΚΟ (μείωση -20,5%), το 34,2 τον εξωδικαστικό συμβιβασμό (μείωση -17,9%) και 26,9% τα δικαστήρια (-14,9%).

Επιπλέον το 54,9% εμπιστεύεται την ασφάλεια των προϊόντων (μείωση - 23,2%), το 41,6 τις περιβαλλοντικές ενδείξεις των προϊόντων (μείωση 24,3%) και το 43,2% έχει γενικών εμπιστοσύνη στο εγχώριο εμπόριο (μείωση 29,2%).

Το 18% των Κυπρίων δηλώνει ότι έχει υποστεί αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (αύξηση 1,2%) και το 5,7 έπεσε θύμα άλλων παράνομων πρακτικών (μείωση -2,5%).

Στην ΕΕ, ενώ οι καταναλωτικές συνθήκες γενικότερα έχουν βελτιωθεί σε σύγκριση με τον προηγούμενο πίνακα αποτελεσμάτων, τα επίπεδα εμπιστοσύνης, γνώσεων και προστασίας εξακολουθούν να διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από χώρα σε χώρα.

Οι δε έμποροι λιανικής πώλησης διστάζουν ακόμα να επεκτείνουν τις διαδικτυακές δραστηριότητές τους και εξακολουθούν να έχουν ανησυχίες σχετικά με την πώληση μέσω διαδικτύου σε καταναλωτές από άλλες χώρες της ΕΕ.

Οι ανησυχίες αυτές συνδέονται κυρίως με τους αυξημένους κινδύνους απάτης και μη πληρωμής σε διασυνοριακές πωλήσεις και τις διαφορές στις φορολογικές ρυθμίσεις, στο εθνικό δίκαιο των συμβάσεων και στους κανόνες προστασίας των καταναλωτών.

Η έκθεση δείχνει δε ότι αυξάνεται μεν η εμπιστοσύνη στο ηλεκτρονικό εμπόριο, αλλά τα εμπόδια για τους εμπόρους λιανικής παραμένουν.

Εντός δέκα ετών, το ποσοστό των Ευρωπαίων που πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές σχεδόν διπλασιάστηκε (από 29,7 % το 2007 σε 55 % το 2017). Από τον τελευταίο πίνακα αποτελεσμάτων τα επίπεδα εμπιστοσύνης των καταναλωτών αυξήθηκαν κατά 12 εκατοστιαίες μονάδες για αγορές από εμπόρους λιανικής που είναι εγκατεστημένοι στην ίδια χώρα και κατά 21 εκατοστιαίες μονάδες για αγορές από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

Παρόλο που έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος, ο πίνακας αποτελεσμάτων δείχνει ότι οι καταναλωτές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια κατά την προσπάθειά τους να πραγματοποιήσουν διαδικτυακές αγορές από εμπόρους λιανικής σε άλλη χώρα της ΕΕ.

Για παράδειγμα, το 13 % όσων απάντησαν ανέφερε ως πρόβλημα την απόρριψη της πληρωμής και το 10 % την άρνηση παράδοσης προϊόντων στη χώρα τους.

Όσο για τους εμπόρους λιανικής, μόνο 4 στους 10 εξ όσων πραγματοποιούν επί του παρόντος διαδικτυακές πωλήσεις ανέφεραν ότι εξετάζουν το ενδεχόμενο πώλησης τόσο σε εγχώριο όσο και σε διασυνοριακό επίπεδο κατά το προσεχές έτος.

Εξακολουθούν να προβληματίζονται σχετικά με τις διαδικτυακές πωλήσεις σε άλλες χώρες, δηλαδή ανησυχούν για τους αυξημένους κινδύνους απάτης, τις διαφορές στις εθνικές φορολογικές ρυθμίσεις ή τους εθνικούς κανόνες του δικαίου των συμβάσεων καθώς και τις διαφορές μεταξύ των κανόνων για την προστασία των καταναλωτών.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για σύγχρονους κανόνες ψηφιακών συμβάσεων με σκοπό την εναρμόνιση των κανόνων που διέπουν τις συμβάσεις για τις διαδικτυακές πωλήσεις αγαθών, και την προώθηση της πρόσβασης σε ψηφιακό περιεχόμενο και διαδικτυακές πωλήσεις σε ολόκληρη την ΕΕ.

Παρόλο που η κατάσταση βελτιώνεται, τα επίπεδα γνώσης των δικαιωμάτων των καταναλωτών εξακολουθούν να είναι χαμηλά και άνισα σε όλη την ΕΕ

Σε σύγκριση με τον πίνακα αποτελεσμάτων του 2015, οι καταναλωτές έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των δικαιωμάτων τους. Κατά μέσο όρο, το 13 % των καταναλωτών έχει πλήρη επίγνωση των βασικών του δικαιωμάτων (αύξηση κατά 3,6 εκατοστιαίες μονάδες από το 2014).

Ωστόσο, οι καταναλωτικές συνθήκες είναι συνήθως ευνοϊκότερες στις βόρειες και δυτικές χώρες της ΕΕ από ό,τι στις ανατολικές και στις νότιες.

Ο πίνακας αποτελεσμάτων του 2017 δείχνει ότι οι γνώσεις των εμπόρων λιανικής σχετικά με τους κανόνες για την προστασία των καταναλωτών δεν έχουν βελτιωθεί από την προηγούμενη έκδοση του πίνακα.

Μόνο το 53,5 % των απαντήσεων σε ερωτήματα σχετικά με τα βασικά δικαιώματα των καταναλωτών ήταν ορθό. Και πάλι το επίπεδο των γνώσεων ποικίλλει από χώρα σε χώρα· μόνο το 36,2 % των Κροατών εμπόρων λιανικής γνωρίζει τα δικαιώματα αυτά, σε σύγκριση με το 62,3 % των εμπόρων λιανικής στη Γερμανία.

Επιπλέον ενώ οι καταναλωτές έχουν όλο και λιγότερους λόγους για να υποβάλουν καταγγελία, εκείνοι που το έχουν πράξει είναι περισσότερο ικανοποιημένοι από τον τρόπο διεκπεραίωσης των καταγγελιών.

Ωστόσο, περίπου το ένα τρίτο των καταναλωτών αποφάσισε να μην υποβάλει καταγγελία, καθότι έκρινε ότι τα σχετικά ποσά ήταν πολύ μικρά (34,6 %) ή ότι η διαδικασία θα μπορούσε να διαρκέσει υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα (32,5 %).

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Κομισιόν έχει βελτιώσει τη διαδικασία μικροδιαφορών (από τις 14/07/2017), η οποία επιτρέπει πλέον στους καταναλωτές να επωφελούνται από μια ταχεία διαδικτυακή διαδικασία για απαιτήσεις έως 5.000 ευρώ.

Η Κομισιόν ενθαρρύνει επίσης την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών με την πλατφόρμα ηλεκτρονικής επίλυσης διαφορών (ΗΕΔ), η οποία προσφέρει εύκολη ηλεκτρονική πρόσβαση σε φορείς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών για τις διαδικτυακές συναλλαγές.
 

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ