EBRD: Πεδίο επενδύσεων οι ιδιωτικοποιήσεις

Προοπτικές ανάπτυξης στους τομείς του τουρισμού, της ναυτιλίας και των επαγγελματικών υπηρεσιών στην Κύπρο διαβλέπει ο Γενικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), Enzo Quattrociocche. Σε συνέντευξη του στο InBusinessNews, o κ. Quattrociocche επισημαίνει πως το κράτος δεν είναι πάντοτε ο καλύτερος επιχειρηματίας, υπογραμμίζοντας πως οι ιδιωτικοποιήσεις ορισμένες φορές επιβάλλονται προς όφελος τόσο των πελατών όσο και των επιχειρήσεων, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον τομέα των τηλεπικοινωνιών, αφήνοντας να νοηθεί το ενδιαφέρον της EBRD για συμμετοχή σε μια ενδεχόμενη ιδιωτικοποίηση της Cyta. 

Παράλληλα, ο ΓΓ της EBRD επισημαίνει πως η Κύπρος χρειάζεται περαιτέρω στήριξη ώστε να αντιμετωπιστεί ο μεγάλος όγκος των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και η αναδιάρθρωση των δανείων αρκετών τοπικών εταιρειών οι οποίες στερούν, όπως είπε, την πρόσβαση σε χρηματοδότηση αρκετών υγειών επιχειρήσεων. 

Σε ό,τι αφορά την παρουσία της EBRD στην Κύπρο, o κ. Quattrociocche την χαρακτηρίζει ως επιβεβλημένη και θέμα αλληλεγγύης προς την χώρα μας η οποία υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της Τράπεζας το 1991. Σε περίπτωση επανένωσης της Κύπρου ο κ. Quattrociocche δηλώνει έτοιμος να επεκτείνει τις δραστηριότητες της EBRD στην χώρα μας. 

Πόσο σημαντική είναι κατά την άποψη σας η παρουσία της EBRD στην Κύπρο;
Η Κύπρος υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της EBRD το 1991 και έχει στηρίξει την Τράπεζα και τις χώρες στις οποίες επενδύουμε καθ 'όλη τη διάρκεια της ύπαρξής μας. Έτσι για εμάς ήταν θέμα αλληλεγγύης όταν η Κύπρος χρειάστηκε στήριξη μετά τη σοβαρή οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση μετά την παγκόσμια κάμψη στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Οι μέτοχοί μας αποφάσισαν τον Μάιο του 2014 να δώσουν στην Τράπεζα προσωρινή εντολή να επενδύσουν στην Κύπρο έως το τέλος του 2020 για να υποστηρίξουν την αποκατάσταση της νήσου. Κινητοποιηθήκαμε πολύ γρήγορα και μέσα σε λίγους μήνες η EBRD έγινε μέτοχος στην Τράπεζα Κύπρου, συμβάλλοντας έτσι στη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Από εδώ εγκαθιδρύουμε μια ισχυρή παρουσία για υποστήριξη της εμπορικής χρηματοδότησης αναγνωρίζοντας την κρίσιμη σημασία του εμπορίου για το νησί. Αναγνωρίζοντας μια άλλη βασική πρόκληση για την Κύπρο, έχουμε γίνει πρωτοπόροι στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Παράλληλα, διαβλέπουμε σημαντική δυναμική στην ηλιακή ενέργεια η οποία μπορεί να συμβάλει στην απεξάρτηση του νησιού από εξωτερικές πηγές ενέργειας και μια τέτοια η στροφή σε αυτή την τάση θα είναι εξαιρετικά επωφελής για το περιβάλλον καθώς και για το ισοζύγιο πληρωμών.

Πως αξιολογείτε τις επενδύσεις που πραγματοποίησε μέχρι στιγμής η EBRD στην Κύπρο; Πιστεύετε ότι οι επενδύσεις αυτές είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία της χώρας;
Πιστεύω ότι το ισοζύγιο μας είναι εντυπωσιακό: έχουμε συνολικές επενδύσεις ύψους 223 εκατ. ευρώ μέσα σε δύο χρόνια, σε μια οικονομία με συνολικό ΑΕΠ ύψους 17 δισ. ευρώ. Όλα τα έργα μας βρίσκονται στον ιδιωτικό τομέα και περιλαμβάνουν την απόκτηση σημαντικού μεριδίου μετοχών στις δύο μεγαλύτερες ιδιωτικές τράπεζες της Κύπρου, τη χρηματοδότηση του ναυτιλιακού τομέα, τη χρηματοδότηση της παραγωγής ηλιακής ενέργειας, ενώ διαθέτουμε ένα ιδιαίτερα ενεργό πρόγραμμα χρηματοδότησης του εμπορίου. Αξιολογούμε την επιτυχία των επενδύσεών με αυστηρότητα μέσω παρακολούθησης και για το σκοπό αυτό διαθέτουμε ανεξάρτητο Τμήμα Αξιολόγησης στην Τράπεζα, το οποίο αξιολογεί τις δραστηριότητες και δημοσιεύει τα ευρήματα του. Επίσης, υπάρχει ακόμη μια λειτουργία που είναι ο πραγματικός έλεγχος από την αγορά: Η EBRD δραστηριοποιείται σε ένα περιβάλλον αγοράς, όπως και ο κάθε εμπορικός ανταγωνιστής και οι εμπειρίες μέσα σε αυτό το περιβάλλον μας αφήνει να αντιληφθούμε με σαφήνεια που μπορούν οι επενδύσεις μας να έχουν την μεγαλύτερη επίδραση.

Υπάρχουν σχέδια για περαιτέρω επενδύσεις στην Κύπρο και ποια είναι τα σχέδιά σας για τα επόμενα 3-5 χρόνια;
Ευελπιστούμε να υπάρξει κινητικότητα σε ένα σημαντικό τομέα ο οποίος είναι οι ιδιωτικοποιήσεις και όπου απαιτείται να γίνει αρκετή δουλειά. Η EBRD δεν προωθεί ιδιωτικοποιήσεις για χάρη των ιδιωτικοποιήσεων, αλλά τουναντίον: Ένα από τα διδάγματα της χρηματοπιστωτικής κρίσης είναι ότι χρειαζόμαστε καλύτερο κράτος και όχι την κατάργηση του κράτους. Υπάρχουν αρκετά απτά παραδείγματα ανά το παγκόσμιο όπου αποδείχθηκε ότι το κράτος δεν είναι πάντοτε ο καλύτερος επιχειρηματίας και ότι ορισμένοι κλάδοι ευδοκιμούν καλύτερα υπό ιδιωτική ιδιοκτησία, ενώ εξασθενούσαν όταν βρίσκονταν υπό κρατικό έλεγχο. Ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών αποτελεί το πιο τρανό παράδειγμα. Το ζήτημα δεν είναι ιδεολογικό, αλλά η εύρεση ρεαλιστικών και πρακτικών λύσεων οι οποίες είναι πιο αποτελεσματικές και αποδοτικές τόσο για τους πελάτες όσο και για τις επιχειρήσεις. Άλλοι βασικοί τομείς στους οποίους απαιτείται ακόμη περισσότερη στήριξη είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η επιστροφή του κυπριακού ιδιωτικού τομέα στις κεφαλαιαγορές. 

Η κυπριακή οικονομία σημείωσε έντονη ανάκαμψη τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η πρόσβαση των εταιρειών σε χρηματοδότηση είναι περιορισμένη, λόγω της μη ύπαρξης προόδου στην αναδιάρθρωση του δανεισμού που έχουν συνάψει αρκετές τοπικές επιχειρήσεις. Αυτό θα επιτρέψει στους τοπικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς να αυξήσουν το δανεισμό σε υγιείς, αναπτυσσόμενες εταιρείες και όχι να επικεντρωθούν στην ανάκτηση των μη καταβληθέντων δανείων. Αυτό απαιτεί όχι μόνο βαθιά αναδιάρθρωση και αλλαγή στον εταιρικό έλεγχο, αλλά και εισαγωγή νέων μορφών χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών κεφαλαίων, των εταιρικών ομολόγων και άλλων χρηματοπιστωτικών μέσων τα οποία επί του παρόντος δεν χρησιμοποιούνται στην Κύπρο.

Με ποια κριτήρια κάνετε την επιλογή σας για μία νέα επένδυση;
Έχουμε πολύ σαφή κριτήρια. Κάθε επένδυση της EBRD πρέπει να έχει οικονομικό νόημα, η χρηματοδότησή μας δεν πρέπει να ανταγωνίζεται ή να καταργεί τον ιδιωτικό τομέα και με τα έργα μας στοχεύουμε στην προώθηση του μετασχηματισμούς της Οικονομίας. Μόνο φέτος καθορίσαμε νέο concept και ορίσαμε την ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα, την ολοκλήρωση, την πράσινη, την ένταξη και τη διακυβέρνηση ως τα βασικά στοιχεία των επιτυχημένων και βιώσιμων οικονομιών. Ακούγεται περίπλοκο, αλλά λειτουργεί: Η EBRD είναι μια ισχυρή και επιτυχημένη τράπεζα και αρκεί να αναφέρω πως μόνο πέρυσι επενδύσαμε 9,4 εκατομμύρια ευρώ για 378 έργα σε 36 χώρες.

Σε ποιο τομέα ή τομείς στην Κύπρο πιστεύετε ότι υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης και θα επένδυε η EBRD;
Σαφείς προτεραιότητές μας είναι η στήριξη του ιδιωτικού τομέα και η ενίσχυση της τοπικής οικονομίας, όπως για παράδειγμα με τη χρηματοδότηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ενθαρρύνουμε έντονα την επιστροφή της Κύπρου στην ανάπτυξη και είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε έμπρακτα ώστε η πράσινη ανάπτυξη να καταστεί μακροπρόθεσμα βιώσιμη. Η Κύπρος έχει μια μικρή, ανοιχτή και δυναμική οικονομία και αναμένεται ότι οι περισσότερες ευκαιρίες θα συνεχίσουν να προκύπτουν στον τομέα του τουρισμού, της ναυτιλίας και των επαγγελματικών υπηρεσιών. Οι ΜμΕ αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας και θα συνεχίσουμε να τις υποστηρίζουμε μέσα από τις συμβουλευτικές υπηρεσίες που διαθέτουμε, καθώς και με τη χρηματοδότηση του εμπορίου ώστε να ενθαρρυνθούν οι εξαγωγές τους σε ευρύτερες περιφερειακές αγορές.

Ποιος αναμένεται να είναι ο ρόλος της EBRD μετά από ενδεχόμενη επανένωση της Κύπρου;
Σύμφωνα με την ισχύουσα συμφωνία των μετόχων μας, η εντολή μας στην Κύπρο λήγει το τέλος του 2020. Σε περίπτωση που οι συνθήκες αλλάξουν δραματικά, όπως για παράδειγμα σε περίπτωση επανένωσης, είμαστε έτοιμοι να επεκτείνουμε τις δραστηριότητές μας. Ωστόσο, οποιαδήποτε αλλαγή τελεί υπό την αίρεση των μετόχων μας.