Ελεγκτής: Η αύξηση εσόδων θα κρίνει την επιτυχία του λιμανιού

Στη διαπίστωση ότι το κατά πόσο η παραχώρηση των εμπορικών  δραστηριοτήτων του λιμανιού Λεμεσού στον ιδιωτικό τομέα θα αποδειχθεί συμφέρουσα για το κράτος, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την επιτυχή έκβαση του επιχειρησιακού μοντέλου των αναδόχων στο οποίο προβλέπονται σημαντικές αυξήσεις στα έσοδα του λιμανιού, καταλήγει η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Στην έκθεσή του για το λιμάνι Λεμεσού, ο Γενικός Ελεγκτής συμπεραίνει ότι, με βάση τα στοιχεία που δόθηκαν από το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, η ετήσια αύξηση στα έσοδα αναμένεται να ξεπεράσει το 6%.

Αν για παράδειγμα η πραγματική ετήσια αύξηση θα είναι 3%, τότε τα οφέλη για το κράτος θα είναι της τάξης των €666 εκατ. (καθαρή παρούσα αξία-NPV µε συντελεστή 4%), τα οποία συγκρίνονται αρνητικά µε τα αναμενόμενα οφέλη στη βάση του προηγούμενου καθεστώτος της Αρχής Λιμένων Κύπρου. 

Με βάση τα στοιχεία τα πραγματικά έσοδα, υπό το καθεστώς της ΑΛΚ ανήλθαν το 2016 στα €55,3 εκατ., ενώ τα αναμενόμενα έσοδα, υπό την προϋπόθεση ότι κάθε έτος μέχρι το 2041 καταγράφεται αύξηση 3%, φτάνουν τα €2,076 εκατ., ενώ τα πραγματικά έξοδα έφτασαν τα €17,8 εκατ. και τα αναμενόμενα εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα €668 εκατ. Το πλεόνασμα φτάνει τα €37,5 εκατ., ενώ το αναμενόμενο πλεόνασμα τα €1.408 εκατ.
 
Η Ελεγκτική Υπηρεσία λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι η ΑΛΚ θα συνεχίσει να λειτουργεί ως Εποπτική Αρχή και θα έχει ετήσιες δαπάνες της τάξης των €5,5 εκατ. ετησίως. Το αρμόδιο Υπουργείο ανέφερε στην Υπηρεσία ότι οι ενδιαφερόμενοι οικονομικοί φορείς, στην φάση του Due Diligence, είχαν στοιχεία μέχρι το 2014 τα οποία έχουν μεγάλη διαφορά από το 2016. Επιπλέον, στους υπολογισμούς για το NPV των αναδόχων περιλαμβάνονται κεφαλαιουχικές δαπάνες, πράγμα το οποίο δεν υπολογίζεται στα στοιχεία της ΑΛΚ. Μια άλλη πτυχή αφορά την ασφάλεια, ποιότητα και ταχύτητα που ο ιδιωτικός τομέας προσφέρει στην εξίσωση (το οποίο δεν μπορεί να κοστολογηθεί).

Διευκρινίζεται, ωστόσο, ότι η σύγκριση που γίνεται µε τα κέρδη της ΑΛΚ για το 2016 δεν είναι αντιπροσωπευτική αφού συμπεριλαβαίνει τα κέρδη από αχθοφορικές εργασίες, οι οποίες εξαγοράστηκαν µέσω της διαδικασίας εµπορικοποίησης και είναι αναπόσπαστο μέρος της.

 Απλώς, προσθέτει ο Γενικός Ελεγκτής, η συμφωνία που έγινε προέβλεπε ότι μέρος του τιμήματος θα πληρωνόταν µέσω των καθαρών εισπράξεων της ΑΛΚ όπως και έγινε. 

Τα κέρδη της ΑΛΚ πριν από οποιεσδήποτε επενδύσεις, αποσβέσεις και τόκους τα τελευταία πέντε χρόνια κυμάνθηκαν μεταξύ €19 εκατ. και €24 εκατ. Σε αυτά, όμως, δεν συμπεριλαμβάνεται το κέρδος από τις αχθοφορικές εργασίες οι οποίες εξαγοράστηκαν ως μέρος της διαδικασίας. 

Σημειώνεται ακόμα ότι ο λόγος αύξησης των κερδών τα τελευταία χρόνια οφείλεται κυρίως στη µμείωση των εξόδων προσωπικού και συντήρησης κατά 41% από το 2012 λόγω της µη αναπλήρωσης προσωπικού και µμείωσης της συντήρησης (µε αρνητικά αποτελέσματα όσον αφορά την κατάσταση των μηχανημάτων). 

Συνεπώς, µε λίγα λόγια, όπως αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία,  τα προσαρμοσμένα κέρδη της ΑΛΚ από τις εργασίες που παραχωρήθηκαν κυμάνθηκαν γύρω στα €20 µε €22 εκατ., ενώ αν προσαρμοστεί το αναφερόμενο έσοδο βάσει των Συµβάσεων Παραχώρησης, τότε τα έσοδα θα ξεπεράσουν τα €35 εκατ. σημειώνοντας σημαντική αύξηση χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οποιεσδήποτε επιπρόσθετες εργασίες. Ο λόγος της αύξησης σε σχέση µε σήμερα είναι οι αχθοφορικές εργασίες που θα αποφέρουν στο κράτος γύρω στα €9 εκατ. ετησίως και το µερίδιο από τις χρεώσεις για τις λιµενεργατικές εργασίες. 

Διαφορά στις χρεώσεις
Μεταξύ άλλων, ο Ελεγκτής συμπεραίνει ότι οι χρεώσεις για μικρής διάρκειας παραμονές στο λιμάνι διαφέρουν σε ορισμένες περιπτώσεις από τις προηγούμενες.

Σύμφωνα µε την απαντητική επιστολή του ΥΜΕΕ στην Ελεγκτική Υπηρεσία, για παροχή υπηρεσιών τέθηκε μέγιστο ύψος τελών, αρκετά υψηλότερο από αυτό που ίσχυε προηγουμένως, αφού αυτό θεωρήθηκε πολύ χαμηλό. 

Με τον τρόπο αυτό, προστίθεται, θα αποφεύγετο η παραμονή πλοίων στο αγκυροβόλιο για µεγάλο χρονικό διάστημα και, ως εκ τούτου, θα µμειωνόταν σηµαντικά ο κίνδυνος περιβαλλοντολογικών ρυπάνσεων κ.λπ. Για το µέγιστο ύψος των χρεώσεων είχε ενηµερωθεί το ΚΕΒΕ και έγινε παρουσίαση στα µέλη του, ενώ το ΥΜΕΕ πληροφόρησε επίσης την Ελεγκτική Υπηρεσία ότι οι χρεώσεις δεν διαφέρουν από τις προηγούμενες για παραμονή πλοίων μέχρι 24 ώρες, που είναι συνήθως το διάστημα που απαιτείται για τις περισσότερες από τις εν λόγω Υπηρεσίες µε βάση σχετικές αναφορές, ωστόσο για παραμονές µμεγαλύτερης διάρκειας (πέραν των 24 ωρών), οι χρεώσεις όντως αυξάνονται σημαντικά.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που έθεσε στη διάθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσία το ΥΜΕΕ, η αναφορά ότι για παραμονές μικρής διάρκειας οι χρεώσεις δεν διαφέρουν από τις προηγούμενες δεν ανταποκρίνεται σε όλες τις περιπτώσεις, λαμβάνοντας υπόψη ότι ανάλογα µε το ολικό μήκος (LOA) του πλοίου, αυξάνονται κατά πολύ. Σχετικοί είναι οι υπολογισμοί για το πλοίο «PENTATHLO», για το οποίο η χρέωση έχει τριπλασιαστεί (από €165,1 που ήταν προηγουμένως σε €548). Επίσης, για το πλοίο «GAS DYNAMIC» που παρέμεινε 4 ημέρες, η χρέωση έχει εξαπλασιαστεί (από €209,7 που ήταν προηγουμένως σε €1.248).