Η προστασία αγοραστών και πωλητών ακινήτων και οι κτηματομεσίτες

Για να γίνει κάποιος κτηματομεσίτης χρειάζεται πτυχίο πανεπιστημίου, πείρα σε αδειούχο κτηματομεσίτη και σχετικές εξετάσεις. Αυτά  για να διασφαλίσουμε την κατάρτιση και τις γνώσεις που απαιτούνται για να προστατευτεί ο αγοραστής και ο πωλητής σε μια συναλλαγή. Δυστυχώς όμως δεν χρησιμοποιούνται στο βαθμό που θα έπρεπε οι υπηρεσίες των κτηματομεσιτών και έτσι αφήνονται οι συμπολίτες μας απροστάτευτοι. 

Ο περί κτηματομεσιτών νόμος, ξεκάθαρα απαιτεί από τους κτηματομεσίτες να παρέχουν στους αγοραστές όλα τα αναγκαία νομικά και άλλα χαρακτηριστικά του ακινήτου για να τους προστατεύσει και για να μπορέσουν να πάρουν την σωστή απόφαση για την αγορά ή μη του ακινήτου που τους ενδιαφέρει. Οι κώδικες δεοντολογίας που εφαρμόζονται από τους κτηματομεσίτες, απαιτούν την προστασία των συμφερόντων τόσο των αγοραστών όσο και των πωλητών, παρέχοντας τους πλήρη πληροφόρηση για να πάρουν την απόφαση τους με βάση τα σωστά δεδομένα.   

Τι προσφέρει ο κτηματομεσίτης σε μια συναλλαγή; Πρώτα απ’ όλα  γνωρίζει καλά την αγορά και παντρεύει τις ανάγκες του αγοραστή με το ακίνητο του πωλητή. Δίνει πλήρη πληροφόρηση στα δυο μέρη και επιβλέπει την ετοιμασία όλων των συμφωνιών και εγγράφων που χρειάζονται από τις αρχές (Τμήμα Φορολογίας, Κτηματολογίου κλπ.).  Παράλληλα, συμβουλεύει στην υιοθέτηση της αποδοτικότερης μεθόδου για την ολοκλήρωση της συναλλαγής και ελέγχει όλη την διαδικασία μέχρι το τέλος. Πολύ σημαντικό επίσης είναι ότι ελέγχει τις πληρωμές που αποτελούν το τίμημα της πώλησης έτσι ώστε να δίνονται στο σωστό χρονικό σημείο και να προστατεύονται και τα δύο μέρη.

Η ερώτηση είναι όμως από τις 7.000 πωλήσεις που έγιναν το 2016, σε πόσες από αυτές μεσολάβησε κτηματομεσίτης; Πως προστατεύτηκαν τα συμφέροντα των αγοραστών και των πωλητών στις υπόλοιπες πωλήσεις που δεν είχαν ανάμιξη κτηματομεσίτες;  Χωρίς να υπάρχουν στοιχεία, η εκτίμηση μας είναι ότι οι κτηματομεσίτες είχαν συμμετοχή σε ποσοστό μικρότερο του 50% του συνόλου των συναλλαγών. 

Η πολιτεία πρέπει να προστατεύσει τόσο τους αγοραστές όσο και τους  πωλητές. Πως επιτυγχάνεται αυτό όμως όταν για πάνω από τις μισές συναλλαγές δεν μεσολαβεί κτηματομεσίτης; Πόσον καλός γνώστης των διαδικασιών και της νομοθεσίας είναι ο μέσος αγοραστής;  Πόσον εύκολο είναι για ένα πωλητή να παραπληροφορήσει ένα αγοραστή και να τον ξεγελάσει και αντίστροφα; Ως απλό παράδειγμα αναφέρω τις πολλές περιπτώσεις που μετά από την είσπραξη της προκαταβολής από τον αγοραστή, ο πωλητής δεν μπορούσε να προχωρήσει στην μεταβίβαση του ακινήτου επειδή το τμήμα φορολογίας ή άλλος πιστωτής του καταχώρησε (memo) στο ακίνητο για καθυστερημένους φόρους, οφειλές  κλπ. Φυσικά ο πωλητής δεν ήταν σε θέση να επιστρέψει την προκαταβολή γεγονός που άφησε τον αγοραστή εκτεθειμένο.

Η πολιτεία πρέπει να νομοθετήσει έτσι ώστε κάθε συναλλαγή να ελέγχεται από ένα κτηματομεσίτη. Δηλαδή, πριν να προχωρήσουν στην υπογραφή οποιωνδήποτε συμφωνιών, ο αγοραστής και ο πωλητής  να ζητούν τις υπηρεσίες ενός κτηματομεσίτη, ο οποίος  θα ενεργεί ως εγγυητής της διαδικασίας. Θα καθοριστεί μια μικρή αμοιβή ως ποσοστό  του ύψους της συναλλαγής, π.χ. 0,5% στην τιμή πώλησης με ένα ελάχιστο και μέγιστο ποσό. 

Θα ήταν επίσης επιβεβλημένο οι κτηματομεσίτες που θα ασχολούνται με την πιο πάνω εργασία να ανοίγουν λογαριασμό πελατών πιστοποιημένο από την Κεντρική Τράπεζα, στον οποίον να καταθέτουν τα λεφτά μέχρι την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Παρεμπίπτοντος, μια παραλλαγή της πιο πάνω εισήγησης  ήταν και εισήγηση ευρωπαϊκής οδηγίας. 

Καταλήγοντας κύρια μέριμνα του κράτους πρέπει να είναι η προστασία των πολιτών του, στην περίπτωση μας των αγοραστών και των πωλητών ακινήτων. Με την νομοθεσία που ισχύει σήμερα, πέραν των μισών συναλλαγών φέρουν σημαντικό ποσοστό ρίσκου, αφού καλείται ο αγοραστής και ο πωλητής να διεκπεραιώσουν μια συναλλαγή, για την οποία δεν είναι καταρτισμένοι αφού σε ολόκληρη τους την ζωή θα κάνουν μια τέτοια συναλλαγή μια ή δυο φορές. Μα μια μικρή αμοιβή, θα μπορούσε ο κτηματομεσίτης της αρεσκείας των μερών να διασφαλίσει τόσο την διαδρομή των λεφτών όσο και της επιτυχούς ολοκλήρωσης της κτηματικής συναλλαγής.