Τρ. Κύπρου: Λειτουργική κερδοφορία €566 εκατ. για το 2016

Σημαντικά ορόσημα επιτεύχθηκαν τον Ιανουάριο 2017 σύμφωνα με την ετήσια οικονομική έκθεση της Τράπεζας Κύπρου για το 2016, με κύρια σημεία την πλήρη αποπληρωμή της χρηματοδότησης από τον ELA, επιτυχής έκδοση Ομολόγου Δευτεροβάθμιου Κεφαλαίου μειωμένης εξασφάλισης ύψους €250 εκατ. και εισαγωγή των μετοχών στο Χρηματιστήριο Αξιών του Λονδίνου. Αξιοσημείωτο αποτελεί και η πλήρης αποπληρωμή της χρηματοδότησης από τον ELA ύψους €11,4 δις στις αρχές του 2017.

Παράλληλα, η έκθεση καταγράφει τη μείωση προβληματικών δανείων (σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών) κατά €3 δις ή 27% για το έτος 2016, ενώ μείωση κατά €2,9 δις ή 21% κατέγραψαν και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια για το έτος 2016. Την ίδια ώρα, αύξηση κατά €2,3 δις ή 16% σημείωσαν οι καταθέσεις το 2016, με τον δείκτη δανείων προς καταθέσεις να παρουσιάζεται σαφώς βελτιωμένος και να διαμορφώνεται στο 95%

Σε ό,τι αφορά την κερδοφορία, για το 2016 καταγράφηκε ισχυρή λειτουργική κερδοφορία προ προβλέψεων ύψους €566 εκατ., η οποία διοχετεύτηκε για μείωση του κινδύνου στον ισολογισμό, ενώ μέτρια χαρακτηρίζεται η κερδοφορία μετά τη φορολογία που ανήλθε στα €64 εκατ. 

Κεφαλαιακή Βάση
Τα ίδια κεφάλαια ιδιοκτητών της Τράπεζας διαμορφώθηκαν σε €3.071 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2016. Ο δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών Κατηγορίας 1 (CET1) ανήλθε σε 14,5% στις 31 Δεκεμβρίου 2016, σε σύγκριση με 14,6% στις 30 Σεπτεμβρίου 2016. Ο δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών Κατηγορίας 1 (CET1) χωρίς μεταβατικές διατάξεις, προσαρμοσμένος για τις Αναβαλλόμενες Φορολογικές Απαιτήσεις, ανήλθε σε 13,9% στις 31 Δεκεμβρίου 2016. Ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας ανήλθε σε 14,6% στις 31 Δεκεμβρίου 2016, υψηλότερος από τον ελάχιστο δείκτη.

Τον Ιανουάριο 2017, η Τράπεζα επέστρεψε στις κεφαλαιαγορές με την έκδοση Ομολόγου Δευτεροβάθμιου Κεφαλαίου μειωμένης εξασφάλισης (Tier 2) ύψους €250 εκατ. Το Ομόλογο εκδόθηκε στην ονομαστική αξία και φέρει επιτόκιο ύψους 9,25%. Το Ομόλογο λήγει στις 19 Ιανουαρίου 2027. Η Τράπεζα έχει το δικαίωμα πρόωρης εξόφλησης του Ομολόγου στις 19 Ιανουαρίου 2022, υπό την αίρεση λήψεως όλων των απαραίτητων εγκρίσεων. Το προϊόν της έκδοσης του Ομολόγου θα βελτιστοποιήσει το ύψος και τη σύνθεση των κεφαλαίων και των υποχρεώσεων της Τράπεζας, βελτιώνοντας τον συνολικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας σε περίπου 15,7% (pro forma).

Καταθέσεις Πελατών και Δάνεια
Οι συνολικές καταθέσεις πελατών του Συγκροτήματος ανήλθαν σε €16.510 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2016 (σε σύγκριση με €15.643 εκατ. στις 30 Σεπτεμβρίου 2016 και €14.181 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2015), και σημείωσε αύξηση ύψους 6% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και αύξηση ύψους 16% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Οι καταθέσεις πελατών στην Κύπρο αυξήθηκαν κατά €833 εκατ. κατά τη διάρκεια του τριμήνου, εκ των οποίων τα €494 εκατ. προέρχονται από εγχώριες καταθέσεις. Οι καταθέσεις στην Κύπρο ανήλθαν σε €15.043 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2016, αποτελώντας το 91% του συνόλου των καταθέσεων του Συγκροτήματος. Το μερίδιο αγοράς επί των καταθέσεων της Τράπεζας στις καταθέσεις στην Κύπρο, ανήλθε σε 30,8% στις 31 Ιανουαρίου 2017, σε σύγκριση με 30,3% στις 30 Σεπτεμβρίου 2016.

Τα δάνεια του Συγκροτήματος ανήλθαν σε €20.130 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2016, σε σύγκριση με €20.596 εκατ. στις 30 Σεπτεμβρίου 2016 και €22.592 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2015. Η μείωση των δανείων οφείλεται κυρίως στην αύξηση των αναδιαρθρώσεων, περιλαμβανομένων και συμφωνιών ανταλλαγής χρέους με ακίνητα (debt for property swaps), συμφωνιών ανταλλαγής χρέους με μετοχές (debt for equity swaps) και διαγραφών. 

Χρηματοδότηση από το Ευρωσύστημα
Η χρηματοδότηση της Τράπεζας από κεντρικές τράπεζες ανήλθε σε €850 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2016, και αποτελείται από χρηματοδότηση από τον Μηχανισμό Παροχής Έκτακτης Ρευστότητας (ELA) ύψους €200 εκατ. και χρηματοδότηση από την ΕΚΤ ύψους €650 εκατ, περιλαμβανομένης  χρηματοδότησης ύψους €600 εκατ. μέσω μιας σειράς Στοχευμένων Πράξεων πιο Μακροπρόθεσμης Αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ ΙΙ) που ανακοινώθηκε από την ΕΚΤ τον Μάρτιο 2016.  Μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2016, η χρηματοδότηση από τον ELA αποπληρώθηκε πλήρως. Τον Μάρτιο 2017, η Τράπεζα έχει αντλήσει επιπρόσθετη χρηματοδότηση ύψους €230 εκατ. μέσω των ΣΠΠΜΑ ΙΙ, την οποία αναμένεται να λάβει στις 29 Μαρτίου 2017.

Τα δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών μειώθηκαν κατά €459 εκατ. (5% τριμηνιαία μείωση) το δ’ τρίμηνο 2016. Η μείωση οφείλεται κυρίως στις αναδιαρθρώσεις, περιλαμβανομένων και συμφωνιών ανταλλαγής χρέους με ακίνητα (debt for property swaps), συμφωνιών ανταλλαγής χρέους με μετοχές (debt for equity swaps) και διαγραφών. Τα δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών ανήλθαν σε €8.309 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2016 και αντιπροσωπεύουν το 41% του συνόλου των δανείων (δείκτης δανείων σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών), σε σύγκριση με 43% το προηγούμενο τρίμηνο. Τα δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών μειώθηκαν κατά €3,0 δις ή 27% το  2016. Το ποσοστό κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών με προβλέψεις αυξήθηκε στο 54,4% στις 31 Δεκεμβρίου 2016 (53,6% στις 30 Σεπτεμβρίου 2016). Λαμβάνοντας υπόψη τις εμπράγματες εξασφαλίσεις σε εύλογη αξία, τα δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών καλύπτονται πλήρως. 

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια με βάση την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) (ΜΕΔ) μειώθηκαν κατά €867 εκατ. ή κατά 7% κατά τη διάρκεια του δ’ τριμήνου 2016 και ανήλθαν σε €11.034 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2016 και αντιπροσωπεύουν το 55% του συνόλου των δανείων, σε σύγκριση με 62% στις 31 Δεκεμβρίου 2015. Για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, η τριμηνιαία μείωση των ΜΕΔ υπερέβη τη μείωση των δανείων σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών, κυρίως λόγω της ικανοποιητικής απόδοσης των ΜΕΔ μετά την αναδιάρθρωσή τους που είχε ως αποτέλεσμα την έξοδο τους από την κατηγορία των ΜΕΔ εφόσον πληρούσαν τα κριτήρια. Αναμένεται να εξέλθουν από την κατηγορία των ΜΕΔ περαιτέρω δάνεια τα επόμενα τρίμηνα, λόγω της ικανοποιητικής απόδοσής τους μετά την αναδιάρθρωσή τους. Το ποσοστό κάλυψης των ΜΕΔ με προβλέψεις ανήλθε στο 41% στις 31 Δεκεμβρίου 2016, από 40% στις 30 Σεπτεμβρίου 2016 και 39% στις 31 Δεκεμβρίου 2015. Το ποσοστό κάλυψης των ΜΕΔ με προβλέψεις, λαμβάνοντας υπόψη τα συμβατικά υπόλοιπα των δανείων, ανέρχεται σε 54% στις 31 Δεκεμβρίου 2016, σε σύγκριση με 52% στις 30 Σεπτεμβρίου 2016 και 49% στις 31 Δεκεμβρίου 2015. 

Μονάδα Διαχείρισης Ακινήτων (Real Estate Management Unit, REMU)    
Η Διεύθυνση Διαχείρισης Ακινήτων (ΔΔΑ) συστάθηκε στις αρχές του 2016 για να αναλάβει τον έλεγχο των ακινήτων που αποκτήθηκαν μέσω συμφωνιών ανταλλαγής χρέους με ακίνητα (debt for property swaps), να διαχειριστεί αυτά τα ακίνητα (περιλαμβανομένης επιλεκτικής επένδυσης και ανάπτυξης) και να τα πωλήσει, επιτυγχάνοντας γρηγορότερη και λιγότερο δαπανηρή διαδικασία εκποίησης. Κατά τη διάρκεια του 2016, η ΔΔΑ ανέλαβε ακίνητα ύψους €1,1 δις, μέσω συμφωνιών ανταλλαγής χρέους με ακίνητα. Με την έμφαση να μετατοπίζεται στις πωλήσεις, η Τράπεζα, κατά τη διάρκεια του έτους, ολοκλήρωσε την πώληση ακινήτων ύψους €166 εκατ., από τα οποία €155 εκατ. (79 ακίνητα) αφορούσαν την Κύπρο. Στις 31 Δεκεμβρίου 2016, η ΔΔΑ διαχειριζόταν ακίνητα με λογιστική αξία ύψους €1,4 δις.

Ανάλυση Κατάστασης Λογαριασμού Αποτελεσμάτων
Τα καθαρά έσοδα από τόκους και το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο για το έτος 2016 ανήλθαν σε €686 εκατ. και 3,47% αντίστοιχα. Τα μη επιτοκιακά έσοδα για το έτος 2016 ανήλθαν σε €277 εκατ. και αποτελούνται κυρίως από καθαρά έσοδα από δικαιώματα και προμήθειες ύψους €167 εκατ. και καθαρά έσοδα από ασφαλιστικές εργασίες ύψους €44 εκατ. Τα συνολικά έσοδα για το έτος 2016 ανήλθαν σε €963 εκατ., σε σύγκριση με €1.040 εκατ. για το έτος 2015, μείωση ύψους 7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, με τη μείωση στα συνολικά έσοδα να αντικατοπτρίζει κυρίως τη μείωση στα καθαρά έσοδα από τόκους. 

Τα συνολικά έξοδα για το έτος 2016 ανήλθαν σε €397 εκατ., εκ των οποίων 56% αφορά κόστος προσωπικού (€224 εκατ.), 39% αφορούν άλλα λειτουργικά έξοδα (€153 εκατ.) και 5% αφορά ειδική εισφορά επί των καταθέσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων (€20 εκατ.) επηρεαζόμενα από την αύξηση των αποθεμάτων σε καταθέσεις στην Κύπρο.  Ο δείκτης κόστος προς έσοδα για το έτος 2016 ανήλθε σε 41%. 

Τα κέρδη πριν τις προβλέψεις και τις απομειώσεις, τα έξοδα συμβούλων, το Σχέδιο Εθελούσιας Αποχώρησης, τα άλλα έξοδα αναδιάρθρωσης και τις μη συνεχιζόμενες δραστηριότητες για το έτος 2016 ανήλθαν σε €566 εκατ., σε σύγκριση με €632 εκατ. το προηγούμενο έτος, αντικατοπτρίζοντας κυρίως τη μείωση στα καθαρά έσοδα από τόκους. Τα κέρδη πριν τις προβλέψεις και τις απομειώσεις, τα έξοδα συμβούλων, το Σχέδιο Εθελούσιας Αποχώρησης, τα άλλα έξοδα αναδιάρθρωσης και τις μη συνεχιζόμενες δραστηριότητες για το δ’ τρίμηνο 2016 ανήλθαν σε €148 εκατ., σε σύγκριση με €138 εκατ. για το γ’ τρίμηνο 2016, σημειώνοντας αύξηση ύψους 8% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ως καθαρό αποτέλεσμα της αύξησης στα καθαρά έσοδα από δικαιώματα και προμήθειες και της μείωσης στα καθαρά κέρδη από άλλα χρηματοοικονομικά μέσα.

Τα κέρδη μετά τη φορολογία που αναλογούν στους ιδιοκτήτες της Τράπεζας για το έτος 2016, ανήλθαν σε €64 εκατ. Τα κέρδη μετά τη φορολογία που αναλογούν στους ιδιοκτήτες της Τράπεζας για το δ’ τρίμηνο 2016 ανήλθαν σε €2 εκατ., σε σύγκριση με κέρδος ύψους €5 εκατ. το γ’ τρίμηνο 2016.