Η δημιουργία και αυτοκαταστροφή (;) της εμπορίας του χαλλουμιού

Πριν 20 τόσα χρόνια, 5 -6 Κύπριοι έμποροι του εξωτερικού, με τη συνεργασία άλλων τόσων  τυροκόμων, άρχισαν την εισαγωγή Κυπριακών χαλλουμιών στις χώρες τους.
 
Οι Κύπριοι έμποροι πρόσφεραν τα χαλλούμια τους στα καταστήματα των χωρών τους, οργάνωσαν εκατοντάδες γευστικές δοκιμές και προωθήσεις και το χαλλούμι, με τη συνδρομή του τουρισμού, έγινε ένα επιτυχημένο προϊόν.
 
Οι τυροκόμοι παρουσίαζαν τα χαλλούμια τους στις διεθνείς εκθέσεις τροφίμων, το Κυπριακό κράτος επιχορηγούσε τόσο τους τυροκόμους στις εκθέσεις όσο και εμπόρους σε προωθήσεις χαλλουμιών στα καταστήματα.

Όλα περνούσαν ομαλά, όλοι έβλεπαν τις προσπάθειες τους να ευοδώνονται, έμποροι, τυροκόμοι και Κυπριακό κράτος. Οι εξαγωγές χαλλουμιού από 2,96 χιλιάδες  τόνους το 2000 υπερεξαπλασιάστηκαν σε 16 χρόνια. (Βλέπετε πίνακα 1 του Υπουργείου).  Υπερέβησαν τους 19  χιλ. τόνους το 2016. Στις αγορές του εξωτερικού εισήχθησαν από την Κύπρο πολλών ειδών χαλλούμια, πολύ περισσότερα από ότι υπάρχουν στην Κύπρο: με ελεύθερη πρόσμιξη, 100% πρόβειο ή αιγοπρόβειο, με λίγα λιπαρά, με λίγη λακτόζη , 500γρ., 750γρ., διπλωμένα,  αδίπλωτα, στρογγυλά, φέτες, με γεύσεις κτλ. Για να πάρετε μια ιδέα, η εταιρεία μας που αντιπροσωπεύει μόνο το 2% των συνολικών εξαγωγών της Κύπρου, διακινεί 15 κωδικούς χαλλούμια.

Μια μέρα όμως, το Κυπριακό κράτος αποφάσισε ότι το χαλλούμι πρέπει να κατοχυρωθεί και να προστατευτεί και για να γίνει αυτό όλα πρέπει να αλλάξουν. Απεφάνθη ότι τα προϊόντα που κατασκευάζονταν και πωλούνταν ως χαλλούμια μέχρι τότε, δεν ήταν χαλλούμια, κακώς ονομάζονταν χαλλούμια. Ήταν μαϊμούδες, όπως τα ονόμασε. Η κατασκευή και το εμπόριο τους πρέπει να σταματήσει. Κακώς το Κράτος ανέχθηκε τέτοια προϊόντα μέχρι τότε.
 
Μάταια, τυροκόμοι και έμποροι διαμαρτυρήθηκαν: Οι ξένοι ξέρουν το χαλλούμι ως Κυπριακό τυρί, ασχέτως σχήματος, μεγέθους ή πρόσμιξης που δεν λιώνει  στο  τηγάνι ή στη σχάρα. Αρκεί να κατοχυρωθεί η Κυπριακότητα τού χαλλουμιού, δηλαδή ότι το χαλλούμι παράγεται μόνο στην Κύπρο. Το Κράτος ήταν ανένδοτο: Εμείς είμαστε το κράτος, εμείς αποφασίζουμε τι είναι χαλλούμι, με τι προδιαγραφές κατασκευάζεται και πως να πωλείται. 
 
Το Κράτος προχώρησε στη δημιουργία νέου προτύπου, συμπεριλαμβανομένων και νέων κανόνων πρόσμιξης, και το υπέβαλε στην ΕΕ για έγκριση. Βάσει του προτύπου τα περισσότερα Κυπριακά χαλλούμια που μέχρι τώρα είναι γνωστά ως Κυπριακά χαλλούμια στο εξωτερικό, παύουν να λέγονται χαλλούμια. 

Τις θέσεις του αυτές, το Κράτος μας τις διακηρύττει παντού και φτάνουν και στα αυτιά τους ξένους: Τα χαλλούμια που ξέρατε μέχρι σήμερα ως χαλλούμια δεν είναι χαλλούμια. Ακυρώνονται όλα. Χαλλούμια είναι μόνο όσα θα γίνουν με το νέο πρότυπο. Δυστυχώς δεν αντιλαμβάνεται το Κράτος μας τι αναστάτωση δημιουργεί  στην αγορά.

Και πώς είναι το πρότυπο όπως το υπόβαλε το Κυπριακό Κράτος; Φαίνεται ότι η επιτροπή που της ανετέθη η δημιουργία τού προτύπου έκαμε το παν για να δυσχεράνει την παραγωγή και την εμπορία του χαλλουμιού. Χειρίστηκαν το θέμα όχι ως Κύπριοι που θέλουν τα προϊόντα τους να πουληθούν αλλά σαν ξένοι ανταγωνιστές που θέλουν να εμποδίσουν το Κυπριακό εμπόριο.
 
Βάσει της εισήγησης του Κυπριακού Κράτους, παύουν να λέγονται χαλλούμια, τα πιο πολλά είδη που είναι στην αγορά, όσα χαλλούμια είναι πάνω από 350 γρ. ή λιγότερα από 150, όσα είναι αδίπλωτα, τα στρογγυλά, αυτά που είναι με λίγα λιπαρά ή με λίγη λακτόζη, με γεύσεις.
 
Εκτός όλων αυτών των περιορισμών, το νέο πρότυπο απαιτεί ότι το χαλλούμι πρέπει να παράγεται με νέους κανόνες πρόσμιξης: Σήμερα πρέπει να περιέχει 20% αιγοπρόβειο γάλα και σε 7,5 χρόνια τουλάχιστον 50%.
 
Η επιτροπή που πρότεινε το πρότυπο έκανε και εδώ ένα τεράστιο λάθος: Δεν έλαβε υπόψη της ότι η κατανάλωση των χαλλουμιών (μαϊμούδων ή μη), συνεχίζει να αυξάνεται με φρενήρη ρυθμό , πέρσι, το 2016, η αύξηση σε όγκο ήταν περίπου 30% από το 2015 και το αιγοπρόβειο γάλα δεν φθάνει για να ικανοποιήσει τη ζήτηση αν χρησιμοποιηθεί το νέο πρότυπο. Βάσει των στοιχείων του Υπουργείου, η ποσότητα του αιγοπρόβειου γάλακτος που είχαμε το 2015 ήταν αρκετή για να παραχθεί χαλλούμι: 
21.225 τόνοι με ποσοστό 80% αγελαδινό /20% αιγοπρόβειο και 
9. 872 τόνοι με ποσοστό 50% αγελαδινό/50% αιγοπρόβειο που είναι και το νέο πρότυπο. (Βλέπετε πίνακα 2 του Υπουργείου).

Το 2016, κατασκευάσαμε χαλλούμι 19.000 περίπου τονους για εξαγωγη και 4.000 τόνους για εγχωρια καταναλωση, σύνολο 23.000 τόνοι.

Υποθέτοντας ότι οι ποσότητες του αιγοπρόβειου γάλακτος το 2016, ήταν οι ίδιες με το 2015, δεν υπήρχε αρκετό γάλα για να καλύψει τη συνολική παραγωγή χαλλουμιού το 2016 με ποσοστό 80/20.

Αν ακολουθείτο το τελικό πρότυπο 50/50, τότε πέρσι θα κατασκευάζαμε μόνο 43% από ότι κατασκευάσαμε.

Και σε 7,5 χρόνια, που πρέπει πια να κατασκευάζουμε το χαλλούμι με το τελικό πρότυπο, και οι εξαγωγές, που όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι θα διπλασιαστούν, θα μπορούμε να ικανοποιήσουμε μόνο το 22% της ζήτησης, αν η παραγωγή αιγοπρόβειου είναι η σημερινή.
 
Το όλο θέμα, το Κράτος το χειρίζεται ανάποδα: Αντί να προστατεύσει επιτυχημένα υφιστάμενα προϊόντα, τα ακυρώνει όλα. Δημιουργεί καινούργια προϊόντα με νέα πρότυπα κατασκευής και αγωνίζεται να κατορθώσει να τα κατασκευάσει βάσει των περιορισμών που το ίδιο θέτει στον εαυτό του.

 Και ανακοινώνονται μεγαλεπήβολα σχέδια:
•    Το αιγοπρόβειο γάλα θα πολλαπλασιαστεί.
•    Θα έχουμε αιγοπρόβειο γάλα γύρω γύρω του χρόνου
•    Κάθε ζώο θα δίνει σχεδόν δυο φορές περισσότερο γάλα από ότι δίνει σήμερα.
•    Σε λίγους μήνες, η ΕΕ θα κατοχυρώσει το χαλλούμι. Όλα τα προβλήματα λύνονται. Θα έχουμε (ακόμη) περισσότερες πωλήσεις, πανηγυρίζει το αρμόδιο υπουργείο.

Είναι ρεαλιστικοί στόχοι ή όνειρα θερινής νυκτός;

Θα καταστραφεί το εμπόριο, δηλώνουν τυροκόμοι και έμποροι

Η συζήτηση οξύνεται και περιορίζεται μόνο σε δηλώσεις στον τύπο.

Είναι όμως φανερό, ότι τέτοιες σοβαρές διαφορές απόψεων δεν μπορούν να λυθούν μόνο με δηλώσεις στον τύπο. Όλοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να συσκεφθούν ήρεμα, και να εξετάσουν τα θέματα με τα σημερινά δεδομένα, με λογική και χωρίς πείσματα, με γνώμονα τα συμφέροντα της Κυπριακής οικονομίας.

Οι ανώτατες αρχές του Κράτους οφείλουν να επέμβουν και να μεριμνήσουν για να πραγματοποιηθεί αυτή η σύσκεψη. Να μελετηθούν όλες οι απόψεις και να ληφθούν οι αναγκαίες αποφάσεις, όσον οδυνηρές κι αν είναι. 

Όπως λένε οι Φινλανδοί: ”Η αποδοχή της πραγματικότητας είναι η αρχή της σοφίας”.

Είμαι στη διάθεση των αρμοδίων αρχών αν μπορώ να βοηθήσω με τις γνώσεις μου.