Τα λόγια τα ωραία, τα μεγάλα

Μάιος 2013. Οι καταστροφικές για την οικονομία μας συνέπειες του Μαρτίου του ιδίου χρόνου και όλων των αρνητικών εξελίξεων που ακολούθησαν την περίοδο εκείνη, επίσπευσαν την αντικατάσταση ενός ασαφούς, αδιαφανούς, χρονοβόρου και αναποτελεσματικού προγράμματος πολιτογράφησης που προϋπήρχε με πενιχρά αποτελέσματα και μηδαμινή προσφορά στη πραγματική οικονομία της Κύπρου, με ένα σύγχρονο και κατά γενική ομολογία άκρως επιτυχημένο σχέδιο για την κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση επενδυτών στη Κύπρο στη βάση οικονομικών κριτηρίων. 

Το σχέδιο πολιτογράφησης εξυπηρέτησε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την δημοσιονομική πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας από την πρώτη στιγμή, αφενός επειδή το σχέδιο αυτό αποτέλεσε την κύρια και μοναδική πηγή δανεισμού (σε μια περίοδο όπου η επιλογή δανεισμού από τις αγορές ήταν εκτός συζήτησης) προσφέροντας έτσι βαθιές ανάσες στα κρατικά ταμεία και επενεργώντας θετικά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών και στην προσπάθεια επανεκκίνησης της οικονομίας και αφετέρου επειδή πέτυχε σε χαλεπούς καιρούς την εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων και φρέσκου χρήματος, που τόσο απελπισμένα χρειαζόταν η κυπριακή οικονομία.  

Το σχέδιο πολιτογράφησης πέραν των άμεσων και μετρήσιμων αποτελεσμάτων που προκύπτουν όπως ανακοινώθηκαν και πρόσφατα από τον ίδιο τον Υπουργό Εσωτερικών, αποσκοπεί εξ ‘ίσου και στην προσέλκυση φυσικών προσώπων υψηλής εισοδηματικής τάξης για εγκατάσταση και επιχειρηματική δραστηριοποίηση τους στην Κύπρο. Προς αυτή τη κατεύθυνση έχουν υιοθετηθεί τα τελευταία χρόνια πλειάδα φορολογικών μέτρων, με σκοπό την οικογενειακή και επαγγελματική εγκατάσταση των κυπροποιημένων επενδυτών και όχι μόνο.  Ενδεικτικά αναφέρω το κίνητρο για την έκπτωση του 50% από τη φορολογία ατόμων με εισοδήματα πέραν των €100,000 ετησίως που επιλέγουν την Κύπρο και την κατάργηση της έκτακτης αμυντικής εισφοράς και την κατ’ επέκταση εξαίρεση από φορολογία σε τόκους, μερίσματα και ενοίκια για άτομα που δεν έχουν την μόνιμη κατοικία (domicile) τους στην Κύπρο.  

Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από μια τέτοια εξέλιξη, με όλα τα θετικά συνεπακόλουθα και σε συναφείς τομείς της οικονομίας, εξυπηρετούν μια μεγάλη μερίδα του κοινωνικού ιστού περιλαμβανομένου του τομέα των υπηρεσιών και του τουρισμού, καθώς επίσης και αυτόν του εμπορίου.

Αξιοσημείωτη είναι η ενίσχυση των δεικτών που αφορούν την κατανάλωση, την χρήση πιστωτικών καρτών αλλά και τις εγγραφές νέων μηχανοκίνητων οχημάτων και μαθητών σε ιδιωτικά σχολεία, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην παρουσία των συγκεκριμένων επενδυτών. 

Είναι γεγονός ότι μια μεγάλη μερίδα από τους κυπροποιημένους επενδυτές, συνεχίζουν να επενδύουν στην οικονομία της Κύπρου ακόμα και μετά την απόκτηση της κυπριακής υπηκοότητας, αφού νιώθουν την Κύπρο σαν την δεύτερη τους πατρίδα και την χώρα εντός Ευρώπης που τους έδωσε την ευκαιρία να ζήσουν και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους σε ένα φιλόξενο και ειρηνικό περιβάλλον σταθερότητας και ασφάλειας.

Για να φτάσει στη σημερινή του μορφή το σχέδιο πολιτογράφησης, έχει ήδη επικαιροποιηθεί τέσσερις φορές από τον Μάιο του 2013, ακριβώς για να αποτρέπεται η κατάχρηση (μιας και στην Κύπρο ζούμε) και να καταργούνται πρόνοιες που πιθανόν να έχουν κλείσει τον κύκλο τους (πχ απόκτηση κρατικών ομολόγων για όλο το ποσόν της επένδυσης) καθώς και για να εισαχθούν νέες επενδυτικές κατηγορίες προς στήριξη και περαιτέρω στοχευμένη προώθηση τους (πχ επενδύσεις σε οργανισμούς εναλλακτικών επενδύσεων και καινοτόμες επιχειρήσεις). 

Ο μύθος που συντηρείται ότι το σχέδιο κατευθύνει τις επενδύσεις μόνο σε ακίνητα καταρρίπτεται, αφού το σχέδιο επιτρέπει ρητώς τις επενδύσεις σε αναπτύξεις και έργα υποδομής στην Κύπρο, την αγορά, σύσταση ή συμμετοχή σε κυπριακές επιχειρήσεις και εταιρείες, τις επενδύσεις σε οργανισμούς εναλλακτικών επενδύσεων, σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία κυπριακών επιχειρήσεων και οργανισμών που είναι αδειοδοτημένοι από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή και οποιονδήποτε συνδυασμό των πιο πάνω. Περαιτέρω ανάλυση των  προκρινόμενων επενδύσεων δεν αποτελεί σκοπό του παρόντος άρθρου, αφού βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών  (www.moi.gov.cy). 

Επί του προκειμένου, αν οι επενδυτές επιλέγουν για τους δικούς τους προσωπικούς λόγους να επενδύουν στη κατηγορία των  ακινήτων σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι στις υπόλοιπες κατηγορίες που προσφέρονται, τότε σίγουρα αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα ή στρέβλωση του σχεδίου που να χρήζει διόρθωσης. 

Αντιπαρέρχομαι το επιχείρημα επίσης, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία «πουλά» διαβατήρια. Το πρόγραμμα πολιτογράφησης δια των επενδύσεων είναι ευρέως γνωστό ότι δεν αποτελεί κυπριακή επινόηση και το ελάχιστο ποσό επένδυσης που έχει θέσει η Κύπρος είναι κατά πολύ υψηλότερο από τις υπόλοιπες χώρες. Παρόμοια προγράμματα εντός ΕΕ υπάρχουν στη Βουλγαρία, στην Ουγγαρία, στην Αυστρία, στην Πορτογαλία, στην Ελλάδα και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Μάλτα δεν αναφέρεται πιο πάνω, αφού το πρόγραμμα πολιτογράφησης που υιοθέτησε προνοεί για απόκτηση διαβατηρίου δια συγκεκριμένης  χρηματικής δωρεάς στον κρατικό κορβανά, κάτι με το οποίο διαφωνώ κάθετα και το οποίο σωστά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως «πώληση» διαβατηρίου, χωρίς πειστικά επιχειρήματα περί του αντιθέτου.  

Κανένας δεν ισχυρίζεται ότι το υφιστάμενο πρόγραμμα είναι αλάνθαστο ή ότι δεν χρήζει περαιτέρω βελτίωσης όταν οι εξελίξεις ή οι οικονομικές συνθήκες το επιβάλλουν. Είναι όμως ένα σχέδιο καλύτερο από αυτό που δεν υπάρχει ή από αυτό που καταργείται χωρίς να υιοθετηθούν αντισταθμιστικά μέτρα προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, σε ένα νησί το οποίο στερείται βαριάς βιομηχανίας ή την υποδομή που διαθέτει μια αναπτυγμένη οικονομικά χώρα που είναι ικανή να προσελκύσει επενδύσεις και μόνο δια του μεγέθους της και της καταναλωτικής δύναμης των αγορών της.

Αντί λοιπόν να  πυροβολούμε ενα σχέδιο που «δουλεύει» και να ζητάμε ακόμα και την κατάργηση του χτες, θα ήταν προτιμότερο να γίνουν εισηγήσεις που έχουν πρακτική εφαρμογή και μετρήσιμο αποτέλεσμα και όχι ανέξοδη κριτική σε ένα πρόγραμμα που τεκμηριωμένα έχει βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό την ως μόλις πρόσφατα παραπαίουσα οικονομία μας. 

Του Κώστα Μαρκίδη
Επαγγελματίας του Κλάδου Υπηρεσιών