ΠΙΣ: Αμφισβητεί το κόστος του ΓεΣΥ

Κενά και σοβαρές παραλείψεις τόσο στην αναλογιστική μελέτη της Mercer όσο και σε αντίστοιχες άλλων οίκων για το πολυσυζητημένο και πολυαναμενόμενο Γενικό Σχέδιο Υγείας (ΓεΣΥ) εντοπίζει σε έκθεση που διενήργησε για λογαριασμό του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) η Deloitte.

•    Δεν αρκούν τα €1,2 δις που υπολογίζονται στην έκθεση της Mercer
•    Δεν λήφθηκαν υπόψη σημαντικοί παράγοντες για τη βιωσιμότητα του ΓεΣΥ
•    Δεν αντικατοπτρίζονται οι πραγματικές ανάγκες του κυπριακού συστήματος υγείας
•    Αιχμές και ερωτηματικά από  το Υπουργείο Υγείας

Ο οίκος συμβουλευτικών υπηρεσιών ολοκλήρωσε όπως είναι γνωστό, για λογαριασμό του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ)  μελέτη «για καθορισμό νέων αρχών και παραμέτρων που δύναται να διέπουν τον τρόπο λειτουργίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας». Η ομάδα της Deloitte μελέτησε νομοσχέδια και προηγούμενες μελέτες που διενεργήθηκαν για λογαριασμό του Υπουργείου Υγείας, ήρθε σε επαφή με εμπλεκόμενους φορείς, προέβη σε σύγκριση των δεδομένων στην Κύπρο με τα δεδομένα παρόμοιων συστημάτων υγείας σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και κατέληξε σε μια σειρά συμπερασμάτων,  με βασικότερο το ότι ο μέχρι στιγμής υπολογισμός των συνολικών δαπανών για το ΓεΣΥ δεν αντικατοπτρίζει τις πραγματικές ανάγκες του κυπριακού συστήματος παροχής υγείας. 

Αφού αναλύει τα ευρήματα της, η μελέτη που πραγματοποίησε ο συμβουλευτικός οίκος, παραθέτει σειρά εισηγήσεων για τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν, με στόχο τη διασφάλιση της επιτυχίας και της βιωσιμότητας του Συστήματος Υγείας που θα οικοδομηθεί την Κύπρο. 

Υπενθυμίζεται ότι τα δύο νομοσχέδια για το ΓεΣΥ εκκρεμούν ενώπιον της Βουλής. 

Κενά στη μελέτη της Mercer
Μεταξύ άλλων, αφήνεται να εννοηθεί ότι οι εκτιμήσεις της αναλογιστικής μελέτης της Mercer σχετικά με την εφαρμογή και την οικονομική βιωσιμότητα του Γενικού Συστήματος Υγείας στην Κύπρο, (μελέτη στα οικονομικά δεδομένα της οποίας στηρίχθηκαν οι προτάσεις της κυβέρνησης για τον καταρτισμό των νομοσχεδίων για το ΓΕΣΥ) δεν είναι αξιόπιστες, καθώς στους υπολογισμούς τους, οι αναλογιστές της Mercer παρέλειψαν σημαντικά δεδομένα.  Η ομάδα που διενήργησε τη μελέτη εστιάζει στο προτεινόμενο ύψος του προϋπολογισμού, καθώς και τις πρακτικές που ακολουθήθηκαν για υπολογισμό του.  

«Οι εμπλεκόμενοι φορείς αναφέρθηκαν στο γεγονός ότι σήμερα στην Κύπρο, δαπανάται για την υγεία περίπου το 7% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) το οποίο είναι κατά πολύ χαμηλότερο του μέσου όρου των άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν οργανωμένα Συστήματα Υγείας», σημειώνεται στην έκθεση της Deloitte.
Χαρακτηριστικά, όπως επισημαίνεται:

•    Στη μελέτη της Mercer λήφθηκαν υπόψη οικονομικά στοιχεία και δεδομένα από το 2011 και 2012 και ως εκ τούτου, η αξιολόγηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης είναι πολύ περιορισμένη καθώς και τα υποθετικά δεδομένα ίσως να μην είναι ρεαλιστικά 
•    Για υπολογισμό του ύψους του προϋπολογισμού, δεν έγινε ανεξάρτητη επιβεβαίωση των στοιχείων και δεδομένων σχετικά με την εξω-νοσοκομειακή και ενδο-νοσοκομειακή περίθαλψη στον ιδιωτικό τομέα, η οποία αποτελεί μεγάλη μερίδα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας 
•    Τα πρωτόκολλα, καθώς και η ποσοτικοποίηση των ιατρικών πράξεων δεν έχουν ακόμη συμφωνηθεί και ως εκ τούτου, ο προτεινόμενος υπολογισμός πιθανώς να μην είναι αντιπροσωπευτικός με τα πραγματικά δεδομένα 
•    Δεν αξιοποιήθηκαν πραγματικά ιστορικά δεδομένα (historical data) των διαφόρων ιατρικών πράξεων, με αποτέλεσμα οι διάφοροι υπολογισμοί να τυγχάνουν αμφισβήτησης 
•    Δεν  προσδιορίστηκαν  οι  ελάχιστες  καλύψεις  από  το  Εθνικό  Σύστημα  Υγείας,  ούτως  ώστε  να  πραγματοποιηθεί ρεαλιστικός υπολογισμός δαπανών. 

Tα δεδομένα με αριθμούς
Όπως αναφέρεται στην έκθεση του συμβουλευτικού οίκου, βάσει των εκτιμήσεων της αναλογιστικής μελέτης της Mercer, οι συνολικές δαπάνες υπολογίζονται γύρω στο €1,2 δις, κάτι το οποίο ίσως να μην αντικατοπτρίζει τα υφιστάμενα δεδομένα λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, ότι οι εργασίες των ασφαλιστικών εταιρειών και ασφαλιστικών σχεδίων στον τομέα της υγείας, που καλύπτουν περίπου το 15-20% του πληθυσμού, ανέρχονται γύρω στα €130,000,000 – €140,000,000. Ως εκ τούτου, με ένα απλό αναλογικό υπολογισμό για κάλυψη όλου του πληθυσμού, δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα κατά πόσο ο προτεινόμενος προϋπολογισμός του €1,2δις είναι επαρκής, λαμβάνοντας υπόψη και επιπρόσθετα κόστη τα οποία θα πρέπει να υπολογιστούν (π.χ. κόστος λειτουργίας των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων υπό το νέο Σύστημα Υγείας, κόστος υποστήριξης του Συστήματος Υγείας, κόστος διαχείρισης των χρόνιων παθήσεων το οποίο υπολογίζεται γύρω στα €330,000,000-€350,000,000 ετησίως, ιατρικές πράξεις που δεν καλύπτονται από ασφαλιστικές καλύψεις, πρωτοβάθμιες δαπάνες που δεν αιτούνται καλύψεων, κ.ά.). Επιπρόσθετα, ο προβληματισμός αναφορικά με το ύψος του προϋπολογισμού ενισχύεται ακόμη περισσότερο, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχουν υπολογιστεί και καθοριστεί οι ομάδες συγγενών διαγνώσεων (DRGs). 

Όπως επισημαίνεται, η Κύπρος σήμερα φαίνεται ότι κατέχει το υψηλότερο ποσοστό πληρωμών απευθείας από ασθενείς (out-of-pocket payments) σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρώπης. 

Κατά συνέπεια, οι δημόσιες δαπάνες που καταβάλλονται για τον τομέα της υγείας στην Κύπρο, είναι κατά πολύ χαμηλότερες από τον μέσο όρο της Ευρώπης 

Οι εισηγήσεις
Στην έκθεση της Deloitte παρατίθενται μια σειρά από εισηγήσεις για διασφάλιση της επιτυχίας και την οικονομικής βιωσιμότητας του Συστήματος Υγείας που θα υιοθετηθεί στην Κύπρο. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ομάδα που διεξήγαγε την έρευνα επισημαίνει ότι βάσει βέλτιστων πρακτικών «για να εφαρμοστεί ένα λειτουργικό και αποτελεσματικό Σύστημα Υγείας, η επένδυση στον τομέα της Υγείας θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 9-10% του ΑΕΠ, όπως είναι και ο μέσος όρος άλλων Ευρωπαϊκών χωρών και επιπρόσθετος προϋπολογισμός για τις αναβαθμίσεις ή/και ρυθμίσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν».

Σε ότι αφορά τις εισηγήσεις, στην έκθεση που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΠΙΣ, τονίζεται ότι θα πρέπει να καθοριστεί ένας αντιπροσωπευτικός και ρεαλιστικός προϋπολογισμός ο οποίος δύναται να καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού.

Απαραίτητη προϋπόθεση για καθορισμό του προϋπολογισμού αποτελούν, σύμφωνα με την Deloitte, οι ακόλουθες ενέργειες: 
•    Οριστικοποίηση του πλαισίου εφαρμογής και λειτουργίας του Συστήματος Υγείας 
•    Καθορισμός των ελάχιστων καλύψεων του Συστήματος Υγείας που αναμένεται να συνάδουν με διεθνώς αναγνωρισμένα ιατρικά πρωτόκολλα προσαρμοσμένα στα δεδομένα της Κύπρου 
•    Οριστικοποίηση των ιατρικών πρωτοκόλλων και ποσοτικοποίηση/κοστολόγηση των ιατρικών πράξεων 
•    Συλλογή ιστορικών δεδομένων (historical data) για περίοδο τουλάχιστον 2 ετών τόσο από το δημόσιο, όσο και τον ιδιωτικό τομέα, σχετικά με το κόστος λειτουργίας και την ποσοτικοποίηση των ιατρικών πράξεων (π.χ. λειτουργικά έξοδα, κόστος αναλωσίμων, κόστος προσωπικού, κόστος παθολογικών και χειρουργικών πράξεων, κόστος ανά ιατρική πράξη για τις ‘συνήθεις’ ασθένειες, κόστος για διαχείριση των χρόνιων, σπάνιων και εξειδικευμένων παθήσεων, κ.ά.) 
•    Ολοκλήρωση της διαδικασίας διοικητικού και οικονομικού εκσυγχρονισμού των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων 
•    Οριστικοποίηση της οργανωτικής δομής και του μοντέλου λειτουργίας των φορέων υλοποίησης
•    Στη συνέχεια, προτείνεται η διεξαγωγή νέας χρηματοοικονομικής και αναλογιστικής μελέτης για ακριβή υπολογισμό του σφαιρικού προϋπολογισμού, η οποία θα πρέπει να βασίζεται σε πραγματικούς αριθμούς και οικονομικά στοιχεία και δεδομένα, τόσο από το δημόσιο, όσο και από τον ιδιωτικό τομέα.
•    Επιπρόσθετα, για ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του Συστήματος, θα πρέπει να προϋπολογιστεί το σχετικό κόστος για ενίσχυση σημαντικών δεικτών για τον τομέα της υγείας, όπως: 

1.Αναλογία ιατρών - ασθενών 
2.Αριθμό κλινών σε σχέση με το μέσο όρο ασθενών 
3.Ενίσχυση υπηρεσιών όπως πρόληψης και αποκατάστασης

Ερωτηματικά από  το Υπ. Υγείας
Την ίδια ώρα, πηγές από το Υπουργείο Υγείας, επισημαίνουν ότι, παρά τις εδώ και μήνες διαβεβαιώσεις του ΠΙΣ, η εν λόγω μελέτη δεν έχει ακόμα παραδοθεί στους αρμόδιους κρατικούς φορείς. Παράλληλα, εκφράζονται και προβληματισμοί σε σχέση με το πώς μία μη αναλογιστική μελέτη όπως η συγκεκριμένη, έρχεται να αντικρούσει μία αναλογιστική μελέτη. Ως επιχείρημα, για το πιο πάνω καταγράφεται από πλευράς υπουργείου υγείας, το χαμηλό κόστος που είχε η εν λόγω μελέτη, σε σύγκριση με την αντίστοιχη της Mercer.  

Την ίδια ώρα, από πλευράς υπουργείου αναφέρεται πως από τη στιγμή που δεν έχουν λάβει τη μελέτη, δεν μπορούν να γνωρίζουν καν τους όρους εντολής, με βάση τους οποίους διενεργήθηκε και ποιος ακριβώς ήταν ο σκοπός της.