THE BUSINESS OF COFFEE IN CYPRUS

Καφεδάκι με το ξύπνημα, μετά στη δουλειά και το απόγευμα με φίλους. Τον τιμάμε δεόντως, εξού και διανύει πολλά χιλιόμετρα μέχρι να φτάσει σε μας και μάλιστα σε όλες του τις μορφές. Σήμερα, 70 είναι οι βασικές χώρες παραγωγής καφέ, με τη Βραζιλία να κατέχει το 40% διεθνώς, δίνοντας δουλειά σε 5 εκατ. άτομα. Δεύτερο στη λίστα είναι το Βιετνάμ, με ποσοστό 16% και πάνω από ένα εκατομμύριο εργαζόμενους στον τομέα. Η Κολομβία είναι η δεύτερη χώρα σε παραγωγή καφέ arabica μετά τη Βραζιλία, που πάει να πει πως 2.4 εκατ. Κολομβιανοί εξαρτώνται οικονομικά από τον κλάδο. Την ίδια ώρα την πρωτιά στον robusta καφέ κατέχει η Ινδονησία, ενώ η Αιθιοπία είναι η κυριότερη χώρα παραγωγής καφέ στην Αφρική. Κύρια αγορά καφέ παραμένει πάντοτε η Ευρώπη, με πωλήσεις που φτάνουν το 60%. Σύμφωνα με έρευνες, στη Γηραιά Ήπειρο καταναλώνονται καθημερινά 725 εκατ. φλιτζάνια του αγαπημένου ροφήματος - 2.5 εκατ. τόνοι ετησίως - που αντιστοιχούν σε 4 κιλά καβουρδισμένου καφέ για κάθε Ευρωπαίο πολίτη.  

Η Κύπρος αγαπά τον καφέ 
Η αγορά του καφέ στην Κύπρο αναβαθμίζεται και μεγαλώνει συνεχώς με την άφιξη νέων καφετεριών και αλυσίδων καφέ. Κύριοι παίκτες στον χώρο είναι τα Costa Coffee, τα Gloria Jean’s Coffees, τα Starbucks Coffee και τα Café Nero. Σεβαστό μερίδιο της αγοράς έχουν, ακόμα, τα franchise μαγαζιά, που μπαίνουν κάτω από την ομπρέλα των Coffee Brands και Coffee Island, ενώ αξιοσημείωτες είναι νέες αλλά και παλαιότερες αφίξεις, από τις οποίες ξεχωρίζουν τα Coffee House TasteHabitat και Second Cup. 
Μπορεί οι τάσεις στον καφέ ν’ αλλάζουν με ταχύτερους ρυθμούς στο εξωτερικό παρά στην Κύπρο, τα τελευταία χρόνια, όμως, εντοπίζονται διάφορες αλλαγές στις προτιμήσεις του κοινού.  Παράλληλα με τον κυπριακό καφέ και το φραπέ τώρα προτιμείται έντονα κι ο εσπρέσο, στο πλαίσιο μιας κουλτούρας που εξελίσσεται συνεχώς με νέες μεθόδους και προϊόντα. Στο πέρασμα των χρόνων οι Κύπριοι εμφανίζονται όλο και πιο ψαγμένοι γύρω από τον καφέ, ενώ γίνονται προσπάθειες εκπαίδευσης του κοινού, κυρίως, από τις γνωστές αλυσίδες. Την ίδια ώρα την εμφάνισή τους έκαναν στην αγορά της χώρας μας και τα espresso bars, τα οποία ο χρόνος θα δείξει κατά πόσο θα καθιερωθούν. 
Παράλληλα, μία από τις τάσεις που εντοπίζεται, σε μικρό ακόμη βαθμό, είναι το home brewing, με τους καταναλωτές να φτιάχνουν τον αγαπημένο τους espresso στο σπίτι. Συνήθεια αρκετών άρχισαν, επίσης, να αποτελούν και οι έτοιμες κάψουλες καφέ. 
Την ίδια ώρα το μενού των καφετεριών μεγαλώνει με επιλογές, όπως, cold brew και flat white, ενώ αισθητή πλέον κάνουν την παρουσία τους και τα πιο υγιεινά ροφήματα, με την τάση του healthy living να εμφανίζεται και στον καφέ. Σιρόπια και powders με χαμηλές θερμίδες, detox ροφήματα και παγωμένο τσάι ανεβαίνουν ψηλά στις προτιμήσεις των καταναλωτών που επιθυμούν πιο υγιεινές επιλογές. 
Στην περίπτωση των έτοιμων καφέδων και συγκεκριμένα των παγωμένων, έρευνα της RetailZoom έδειξε πως η συνολική αξία της κατηγορίας ανέρχεται στα €24 εκατ. Όσον αφορά τον κυπριακό παραδοσιακό καφέ η αξία του φτάνει τα €8.6 εκατ., ενώ του φίλτρου αγγίζει το €1.2 εκατ.,  του στιγμιαίου τα €13 εκατ. και τέλος του εσπρέσο ανέρχεται στις €492 χιλιάδες.

Η ιστορία του καφέ 

Η ανακάλυψή του πάει χιλιάδες χρόνια πίσω, με τα πρώτα δέντρα καφέ να εντοπίζονται στην περιοχή Kaffa της Αβησσυνίας στην Αφρική, μια επαρχία της σημερινής Αιθιοπίας. 
Οι πρώτοι που όχι μόνο καλλιέργησαν καφεόδεντρα, αλλά άρχισαν και να εμπορεύονται τον καφέ, ήταν οι Άραβες. Από τον 15ο αιώνα συστηματική καλλιέργεια καφέ γινόταν στην Υεμένη της Αραβίας και από το 16ο αιώνα ήταν γνωστός σε Περσία, Αίγυπτο, Συρία και Τουρκία. Οι Βενετοί έμποροι ήταν εκείνοι που για πρώτη φορά τον έφεραν στην Ευρώπη, ενώ οι Ιταλοί σήμερα θεωρούνται ως οι ειδήμονες του espresso παγκοσμίως. 
Κατά το τέλος του 17ου αιώνα οι Ολλανδοί πήραν καφεόδεντρο από τη Mocha της Αραβίας και το μεταφύτευσαν στις τότε αποικίες τους, Κεϋλάνη και Ιάβα, ενώ στις αρχές του 18ου αιώνα χάρισαν ένα τέτοιο στον Λουδοβίκο τον 14ο της Γαλλίας, που με την σειρά του φρόντισε για την αναπαραγωγή του. Το 1720 ήταν η σειρά του Γάλλου αξιωματικού, Gabriel Mathieu de Clieu, να μεταφέρει και να φυτέψει στον νέο κόσμο και συγκεκριμένα στη Μαρτινίκα ένα καφεόδεντρο. Στην πορεία η καλλιέργεια εξαπλώθηκε σε ολόκληρο το νησί, για να περάσει στη συνέχεια στη Γουαδελούπη και τον Άγιο Δομίνικο. Λίγο αργότερα το δέντρο του καφέ έφτασε στην Βραζιλία και δημιουργήθηκαν φυτείες σε όλες τις τροπικές χώρες όπου μπορεί να ευδοκιμήσει.