ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑΣ
15:44 - 28 Νοεμβρίου 2017

Δύο χρόνια έχουν περάσει από την ψήφιση του πλαισίου αφερεγγυότητας και η υπηρεσία αφερεγγυότητας/κλάδου πτωχεύσεων και εκκαθαρίσεων εταιρειών έχει πετυχει να θέσει σε λειτουργία τις διαδικασίες εφαρμογής του. Τώρα περνά στο επόμενο στάδιο για περαιτερω προωθηση, αλλά και βελτιωση του. «Με κύρια πολιτική τη διάσωση επιχείρησεων και δανειοληπτών εστιάζει στην εξεύρεση βιώσιμων λύσεων κι όχι στην παροχή βοήθειας σε αυτούς που αποφεύγουν να αποπληρώσουν τα δάνεια τους», εξηγεί ο προϊστάμενος της υπηρεσίας, Γεωργιος Καρροτσάκης.
Στόχος της υπηρεσίας αφερεγγυότητας/κλάδου πτωχεύσεων και εκκαθαρίσεων εταιρειών, που υπάγεται στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού, είναι η απρόσκοπτη και αποδοτική εφαρμογή των διαδικασιών που απορρέουν από τα νομοθετήματα, τα οποία απαρτίζουν το πλαίσιο αφερεγγυότητας, συμβάλλοντας έτσι στην επίλυση των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν πολίτες και επιχειρήσεις.
Στόχος της υπηρεσίας αφερεγγυότητας/κλάδου πτωχεύσεων και εκκαθαρίσεων εταιρειών, που υπάγεται στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού, είναι η απρόσκοπτη και αποδοτική εφαρμογή των διαδικασιών που απορρέουν από τα νομοθετήματα, τα οποία απαρτίζουν το πλαίσιο αφερεγγυότητας, συμβάλλοντας έτσι στην επίλυση των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν πολίτες και επιχειρήσεις.
Απώτερος σκοπός είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η ενθάρρυνση της οικονομικής ανάπτυξης και των ξένων επενδύσεων, η διατήρηση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής.
Παρά το σύντομο της λειτουργίας της, η υπηρεσία κατάφερε να αδειοδοτήσει και να εκπαιδεύσει σύμβουλους αφερεγγυότητας, ενώ διοργάνωσε και σχετικές εξετάσεις. Παράλληλα έθεσε σε λειτουργία μηχανισμούς, που είναι υπό την ευθύνη της, καθορίζοντας τις διαδικασίες εφαρμογής τους, όπως διατάγματα απαλλαγής οφειλών (ΔΑΟ), προσωπικά σχέδια αποπληρωμής (ΠΣΑ), τρόπους αναδιάρθρωσης επιχειρηματικών δανείων, διορισμό διευθυντή/παραλήπτη και εκκαθαρίσεις/πτωχεύσεις.
Η ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΔΡΑΣΗ
Σε ποιο βαθμό χρησιμοποιούνται, κύριε Καρροτσάκη, τα εργαλεία της υπηρεσίας σας;
Σε σχέση με διατάγματα απαλλαγής οφειλών για δανειολήπτες μέχρι €25.000 έχουν γίνει μέχρι σήμερα 1.218 αιτήσεις και εξασφαλίστηκαν περί τα 241, εφόσον πληρούσαν τα κριτήρια, ενώ άλλα βρίσκονται ενώπιον δικαστηρίων.
Όσον αφορά τα προσωπικά σχέδια αποπληρωμής (ΠΣΑ), δυστυχώς, το ενδιαφέρον των πολιτών δεν ανταποκρίνεται στον πραγματικό αριθμό αυτών που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Έχουν καταχωρηθεί μόλις 76 αιτήσεις, ενώ αυξάνονται συνεχώς τους τελευταίους πέντε με έξι μήνες. Σχετικά εξασφαλίστηκαν 25 προστατευτικά διατάγματα. Ο μηχανισμός αναδιάρθρωσης επιχειρηματικών δανείων, όπου διορίζεται εξεταστής, δεν έχει επίσης αξιοποιηθεί μέχρι στιγμής όσο θα έπρεπε, αφού υπάρχουν μόνο τέσσερις υποθέσεις ενώπιόν του. Αναφορικά με τον διορισμό διευθυντή/παραλήπτη από την υπηρεσία καταγράφεται μείωση, καθώς οι περιπτώσεις έφθασαν στις 75 το 2016, σε σχέση με 58 που ήταν το 2015.
Παρά το σύντομο της λειτουργίας της, η υπηρεσία κατάφερε να αδειοδοτήσει και να εκπαιδεύσει σύμβουλους αφερεγγυότητας, ενώ διοργάνωσε και σχετικές εξετάσεις. Παράλληλα έθεσε σε λειτουργία μηχανισμούς, που είναι υπό την ευθύνη της, καθορίζοντας τις διαδικασίες εφαρμογής τους, όπως διατάγματα απαλλαγής οφειλών (ΔΑΟ), προσωπικά σχέδια αποπληρωμής (ΠΣΑ), τρόπους αναδιάρθρωσης επιχειρηματικών δανείων, διορισμό διευθυντή/παραλήπτη και εκκαθαρίσεις/πτωχεύσεις.
Η ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΔΡΑΣΗ
Σε ποιο βαθμό χρησιμοποιούνται, κύριε Καρροτσάκη, τα εργαλεία της υπηρεσίας σας;
Σε σχέση με διατάγματα απαλλαγής οφειλών για δανειολήπτες μέχρι €25.000 έχουν γίνει μέχρι σήμερα 1.218 αιτήσεις και εξασφαλίστηκαν περί τα 241, εφόσον πληρούσαν τα κριτήρια, ενώ άλλα βρίσκονται ενώπιον δικαστηρίων.
Όσον αφορά τα προσωπικά σχέδια αποπληρωμής (ΠΣΑ), δυστυχώς, το ενδιαφέρον των πολιτών δεν ανταποκρίνεται στον πραγματικό αριθμό αυτών που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Έχουν καταχωρηθεί μόλις 76 αιτήσεις, ενώ αυξάνονται συνεχώς τους τελευταίους πέντε με έξι μήνες. Σχετικά εξασφαλίστηκαν 25 προστατευτικά διατάγματα. Ο μηχανισμός αναδιάρθρωσης επιχειρηματικών δανείων, όπου διορίζεται εξεταστής, δεν έχει επίσης αξιοποιηθεί μέχρι στιγμής όσο θα έπρεπε, αφού υπάρχουν μόνο τέσσερις υποθέσεις ενώπιόν του. Αναφορικά με τον διορισμό διευθυντή/παραλήπτη από την υπηρεσία καταγράφεται μείωση, καθώς οι περιπτώσεις έφθασαν στις 75 το 2016, σε σχέση με 58 που ήταν το 2015.
Πού βρισκόμαστε στο κεφάλαιο των εκκαθαρίσεων;
Οι εκκαθαρίσεις επιχειρήσεων σημειώνουν ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια. Οι εκούσιες εκκαθαρίσεις, από 1.011 που ήταν το πρώτο εξάμηνο του 2016, έφτασαν τις 1.267, το 2017, σημειώνοντας άνοδο, περίπου, 20%. Βέβαια, σύμφωνα με πληροφόρηση που υπάρχει, πολλές δραστηριοποιούνται ξανά κι αυτό αποτελεί μια θετική εξέλιξη. Η δυνατότητα δεύτερης ευκαιρίας είναι κάτι που εντάσσεται στην πολιτική της ΕΕ κι εμείς ως υπηρεσία το προωθούμε. Είναι σημαντικό να επανενταχθούν όλοι στην οικονομία, καθώς αποδεδειγμένα μελέτες έχουν καταδείξει ότι όσοι έχουν αποτύχει στην πρώτη φάση, στη δεύτερη ήταν πιο επιτυχημένοι.
Οι εκκαθαρίσεις επιχειρήσεων σημειώνουν ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια. Οι εκούσιες εκκαθαρίσεις, από 1.011 που ήταν το πρώτο εξάμηνο του 2016, έφτασαν τις 1.267, το 2017, σημειώνοντας άνοδο, περίπου, 20%. Βέβαια, σύμφωνα με πληροφόρηση που υπάρχει, πολλές δραστηριοποιούνται ξανά κι αυτό αποτελεί μια θετική εξέλιξη. Η δυνατότητα δεύτερης ευκαιρίας είναι κάτι που εντάσσεται στην πολιτική της ΕΕ κι εμείς ως υπηρεσία το προωθούμε. Είναι σημαντικό να επανενταχθούν όλοι στην οικονομία, καθώς αποδεδειγμένα μελέτες έχουν καταδείξει ότι όσοι έχουν αποτύχει στην πρώτη φάση, στη δεύτερη ήταν πιο επιτυχημένοι.
Άνοδο σημειώνουν και οι πτωχεύσεις φυσικών προσώπων;
Όχι, τα διατάγματα πτωχεύσεων κινήθηκαν πτωτικά τα τελευταία δύο με τρία χρόνια. Το πρώτο εξάμηνο του 2015 ήταν 29, το 2016, 26 και μέχρι τον Ιούνιο του 2017,17. Καθώς στις πτωχεύσεις υπάρχει ανάλογο σχέδιο με σκοπό την επανένταξη στην οικονομία, απαλλάγηκαν πάνω από 9.000 πτωχεύσαντες μέχρι στιγμής, οι οποίοι έχουν αποκατασταθεί.
Ταυτόχρονα, το σχέδιο κρατικής στήριξης της κύριας κατοικίας του Υπουργείου Εσωτερικών, μέσω του κυπριακού οργανισμού ανάπτυξης γης (ΚΟΑΓ) ή της υπηρεσίας αφερεγγυότητας, που έχει τεθεί σε εφαρμογή τέλος του 2016, δεν έχει αξιοποιηθεί σχεδόν καθόλου.
Γενικά απαιτείται περαιτέρω προώθηση του μηχανισμού, έτσι ώστε οι πολίτες που τους αφορά να κάνουν αίτηση τώρα που ισχύει και έτσι να επωφεληθούν από την κρατική στήριξη που ανέρχεται μέχρι το 60% των μηνιαίων δόσεων του δανείου για τρία χρόνια, με μέγιστο ποσό τις 10.000 ευρώ ετησίως.
ΤΟΝΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
Σε ποιες ενέργειες προβαίνει η υπηρεσία σας, ώστε να ενισχύσει το έργο της;
Γενικά προβαίνουμε σε σειρά ενεργειών, όπως, διοργάνωση διαλέξεων, σεμιναρίων και δράσεων πληροφόρησης, έτσι ώστε τα εργαλεία που έχουμε ως υπηρεσία να αξιοποιούνται καθώς πρέπει. Ιδιαίτερης σημασίας για τις επιχειρήσεις είναι η συνεργασία με την Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) και το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ), για σκοπούς προώθησης του μηχανισμού αναδιάρθρωσης επιχειρηματικών δανείων, με στόχο να πειστούν οι επιχειρήσεις για τη σημαντικότητα διάσωσής τους. Ετοιμάστηκαν εγχειρίδια και επίσης γίνονται σεμινάρια και ευελπιστούμε πώς με αυτή συνεργασία θα αξιοποιηθεί ο θεσμός στο μέγιστο δυνατό. Χρειάζεται περαιτέρω προσπάθεια και εξειδίκευση όλων των εμπλεκόμενων μερών, αλλά και εισαγωγή της ανάλογης τεχνολογίας.
Όχι, τα διατάγματα πτωχεύσεων κινήθηκαν πτωτικά τα τελευταία δύο με τρία χρόνια. Το πρώτο εξάμηνο του 2015 ήταν 29, το 2016, 26 και μέχρι τον Ιούνιο του 2017,17. Καθώς στις πτωχεύσεις υπάρχει ανάλογο σχέδιο με σκοπό την επανένταξη στην οικονομία, απαλλάγηκαν πάνω από 9.000 πτωχεύσαντες μέχρι στιγμής, οι οποίοι έχουν αποκατασταθεί.
Ταυτόχρονα, το σχέδιο κρατικής στήριξης της κύριας κατοικίας του Υπουργείου Εσωτερικών, μέσω του κυπριακού οργανισμού ανάπτυξης γης (ΚΟΑΓ) ή της υπηρεσίας αφερεγγυότητας, που έχει τεθεί σε εφαρμογή τέλος του 2016, δεν έχει αξιοποιηθεί σχεδόν καθόλου.
Γενικά απαιτείται περαιτέρω προώθηση του μηχανισμού, έτσι ώστε οι πολίτες που τους αφορά να κάνουν αίτηση τώρα που ισχύει και έτσι να επωφεληθούν από την κρατική στήριξη που ανέρχεται μέχρι το 60% των μηνιαίων δόσεων του δανείου για τρία χρόνια, με μέγιστο ποσό τις 10.000 ευρώ ετησίως.
ΤΟΝΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
Σε ποιες ενέργειες προβαίνει η υπηρεσία σας, ώστε να ενισχύσει το έργο της;
Γενικά προβαίνουμε σε σειρά ενεργειών, όπως, διοργάνωση διαλέξεων, σεμιναρίων και δράσεων πληροφόρησης, έτσι ώστε τα εργαλεία που έχουμε ως υπηρεσία να αξιοποιούνται καθώς πρέπει. Ιδιαίτερης σημασίας για τις επιχειρήσεις είναι η συνεργασία με την Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) και το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ), για σκοπούς προώθησης του μηχανισμού αναδιάρθρωσης επιχειρηματικών δανείων, με στόχο να πειστούν οι επιχειρήσεις για τη σημαντικότητα διάσωσής τους. Ετοιμάστηκαν εγχειρίδια και επίσης γίνονται σεμινάρια και ευελπιστούμε πώς με αυτή συνεργασία θα αξιοποιηθεί ο θεσμός στο μέγιστο δυνατό. Χρειάζεται περαιτέρω προσπάθεια και εξειδίκευση όλων των εμπλεκόμενων μερών, αλλά και εισαγωγή της ανάλογης τεχνολογίας.
Πόσο αποτελεσματικό βρίσκετε το πλαίσιο αφερεγγυότητας;
Το πλαίσιο λειτουργεί παρ’ όλες τις δυσκολίες. Θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, άλλα απαιτείται χρόνος τέτοια εργαλεία να τεθούν σε εφαρμογή, να γίνει η κατάλληλη εκπαίδευση και ενημέρωση, ώστε να προωθηθούν σωστά.
Ήδη έχει συσταθεί ομάδα αξιολόγησης αποτελούμενη από άτομα της υπηρεσίας αφερεγγυότητας, της Κεντρικής Τράπεζας, των Υπουργείων Οικονομικών και Εσωτερικών. Στόχος είναι να εντοπιστούν πρόνοιες στις νομοθεσίες, με απώτερο σκοπό την εξεύρεση λύσεων για να καταστούν περισσότερο αποτελεσματικά τα υφιστάμενα εργαλεία, ως επίσης και να αξιολογηθούν οι διαδικασίες καταναγκαστικών πωλήσεων, συμφώνα με τον Περί Διαβιβάσεων και Υποθηκεύσεων Νόμο.
Παράλληλα, αναφορικά με το πλαίσιο προληπτικής αναδιάρθρωσης, βρίσκεται ήδη σε μορφή πρότασης οδηγία, η οποία είναι ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών αναδιάρθρωσης. Η υπηρεσία μας, εκ μέρους του Κράτους, συμμετέχει ενεργά για τον καθορισμό της τελικής μορφής της οδηγίας. Συνεπώς, η οποιαδήποτε αναδιαμόρφωση του πλαισίου αφερεγγυότητας θα εξαρτηθεί από το τελικό αποτέλεσμα.
Το πλαίσιο λειτουργεί παρ’ όλες τις δυσκολίες. Θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, άλλα απαιτείται χρόνος τέτοια εργαλεία να τεθούν σε εφαρμογή, να γίνει η κατάλληλη εκπαίδευση και ενημέρωση, ώστε να προωθηθούν σωστά.
Ήδη έχει συσταθεί ομάδα αξιολόγησης αποτελούμενη από άτομα της υπηρεσίας αφερεγγυότητας, της Κεντρικής Τράπεζας, των Υπουργείων Οικονομικών και Εσωτερικών. Στόχος είναι να εντοπιστούν πρόνοιες στις νομοθεσίες, με απώτερο σκοπό την εξεύρεση λύσεων για να καταστούν περισσότερο αποτελεσματικά τα υφιστάμενα εργαλεία, ως επίσης και να αξιολογηθούν οι διαδικασίες καταναγκαστικών πωλήσεων, συμφώνα με τον Περί Διαβιβάσεων και Υποθηκεύσεων Νόμο.
Παράλληλα, αναφορικά με το πλαίσιο προληπτικής αναδιάρθρωσης, βρίσκεται ήδη σε μορφή πρότασης οδηγία, η οποία είναι ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών αναδιάρθρωσης. Η υπηρεσία μας, εκ μέρους του Κράτους, συμμετέχει ενεργά για τον καθορισμό της τελικής μορφής της οδηγίας. Συνεπώς, η οποιαδήποτε αναδιαμόρφωση του πλαισίου αφερεγγυότητας θα εξαρτηθεί από το τελικό αποτέλεσμα.
Πώς αξιολογείτε το επίπεδο υπηρεσιών των συμβούλων αφερεγγυότητας στην Κύπρο;
Οι αδειοδοτημένοι σύμβουλοι αφερεγγυότητας αυτή τη στιγμή είναι 283. Αρμόδιες Αρχές αδειοδότησης είναι η υπηρεσία αφερεγγυότητας, ο παγκύπριος δικηγορικός σύλλογος και ο σύνδεσμος εγκεκριμένων λογιστών κύπρου (ΣΕΛΚ). Εμείς, ως εποπτική Αρχή, θεωρούμε ότι σε γενικές γραμμές το επίπεδο της ικανότητάς τους χρήζει περαιτέρω βελτίωσης, παρόλο που αρκετοί κατέχουν όλα τα εχέγγυα, γνώσεις και εμπειρίες για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε μεγαλύτερο βαθμό ικανότητας από ό,τι προηγουμένως.
Οι αδειοδοτημένοι σύμβουλοι αφερεγγυότητας αυτή τη στιγμή είναι 283. Αρμόδιες Αρχές αδειοδότησης είναι η υπηρεσία αφερεγγυότητας, ο παγκύπριος δικηγορικός σύλλογος και ο σύνδεσμος εγκεκριμένων λογιστών κύπρου (ΣΕΛΚ). Εμείς, ως εποπτική Αρχή, θεωρούμε ότι σε γενικές γραμμές το επίπεδο της ικανότητάς τους χρήζει περαιτέρω βελτίωσης, παρόλο που αρκετοί κατέχουν όλα τα εχέγγυα, γνώσεις και εμπειρίες για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε μεγαλύτερο βαθμό ικανότητας από ό,τι προηγουμένως.
Ποιοι είναι οι στόχοι της υπηρεσίας σας για το επόμενο διάστημα;
Ένας στόχος είναι η υλοποίηση του έργου για περαιτέρω κατάρτιση των συμβούλων αφερεγγυότητας, καθώς και η ενίσχυση της εποπτείας και της ρύθμισης του επαγγέλματος. Σχετικά έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και παροχή τεχνικής στήριξης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD). Ακόμη μια στόχευση αφορά στην υλοποίηση έργου που βρίσκεται σε εξέλιξη, πάλι με την τεχνική στήριξη της EBRD και τη συμβολή εξειδικευμένου οίκου. Σημαντικός στόχος είναι η συνεχής ενημέρωση πολιτών και επιχειρήσεων, η αναβάθμιση της τρέχουσας λειτουργικότητας της υπηρεσίας και η ολοκλήρωση της ετοιμασίας ενός σημαντικού εργαλείου που αφορά στην αξιολόγηση της ικανότητας εξυπηρέτησης πιστωτικών διευκολύνσεων των πολιτών, το οποίο ετοιμάζεται από την υπηρεσία αφερεγγυότητας σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα και βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.
Ένας στόχος είναι η υλοποίηση του έργου για περαιτέρω κατάρτιση των συμβούλων αφερεγγυότητας, καθώς και η ενίσχυση της εποπτείας και της ρύθμισης του επαγγέλματος. Σχετικά έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και παροχή τεχνικής στήριξης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD). Ακόμη μια στόχευση αφορά στην υλοποίηση έργου που βρίσκεται σε εξέλιξη, πάλι με την τεχνική στήριξη της EBRD και τη συμβολή εξειδικευμένου οίκου. Σημαντικός στόχος είναι η συνεχής ενημέρωση πολιτών και επιχειρήσεων, η αναβάθμιση της τρέχουσας λειτουργικότητας της υπηρεσίας και η ολοκλήρωση της ετοιμασίας ενός σημαντικού εργαλείου που αφορά στην αξιολόγηση της ικανότητας εξυπηρέτησης πιστωτικών διευκολύνσεων των πολιτών, το οποίο ετοιμάζεται από την υπηρεσία αφερεγγυότητας σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα και βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.