Φώτος Ια. Φωτιάδης: Γητευτής του επιχειρείν

Γόνος πολυμελούς οικογένειας από την Αγκαστίνα ο Φώτος Φωτιάδης γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1920. Μεγάλωσε με τα επτά αδέρφια του με πολύ αυστηρές ηθικές αρχές ενώ έλαβε τα πρώτα του μαθήματα στο επιχειρείν από τον πατέρα του Ιάκωβο (Κουμή) και αργότερα Χατζηκουμή Φωτίου Φωτιάδη. Ο αυτοδημιούργητος και πολυμήχανος πατέρας του αποτέλεσε για αυτόν τον σοφότερο μέντορα. 

Χάνοντας τον πατέρα του σε ηλικία πέντε ετών και με μια φιλάσθενη μητέρα ο μικρός Κουμής κατάφερε όχι απλά να επιβιώσει αλλά και να διαπρέψει στον χώρο του εμπορίου. Όταν ήταν έξι ετών άρχισε να βοηθά ένα θείο του βοσκό για λίγο φαγητό, ενώ στην ηλικία των 10 ετών βγήκε από το σχολείο όταν ένας συγχωριανός θαυμάζοντας την προκοπή του, τού παραχώρησε το στιάδιν του σπιτιού του για να φτιάξει το πρώτο καφενείο του χωριού. Με 100 δράμια καφέ, μια οκά ζάχαρη και την αμέριστη στήριξη των χωριανών το καφενείο εξελίχθηκε σιγά σιγά και σε μπακάλικο, προστέθηκε ταβέρνα, ξενώνας και οι δουλειές συνεχώς μεγάλωναν. Άνοιξε φούρνο, εργοστάσιο με πλιθάρι και τούβλα, κρεοπωλείο, υφασματοπωλείο, πουλούσε σίδερο, ξυλεία, τσιμέντο, λιπάσματα και αμάξια, ανέπτυξε γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες, εξαπλώνοντας τις επιχειρηματικές του κινήσεις σε όλη την περιοχή. 

Με μέντορα τον πατέρα 
Ο πατέρας του μικρού Φώτου ήταν γνωστός σε όλους ως ο «Χατζηκουμής με το νάμιν» χάρη στην αξιοσύνη του ενώ όλοι είχαν να πουν για τον καλό του τρόπο που σκλάβωνε τους πάντες. Ο μικρός Φώτος ήταν σχεδόν σε όλα μέσα… Δίπλα στον πατέρα του, ακούραστος μαθητής, απορροφούσε σαν σφουγγάρι κάθε λέξη ενώ συνέλεγε με ευλάβεια γνώσεις και εμπειρίες από την πολυδιάσταση επιχείρηση. Όταν ένα καλοκαίρι ο πατέρας του για λόγους υγείας έπρεπε να απουσιάσει σε ιαματικά λουτρά τα ηνία ανέλαβε ο ίδιος  κι ας ήταν μόλις 16 ετών. Έχοντας την μεγάλη ευθύνη της είσπραξης εργάστηκε με μεγάλο ζήλο, ώστε να αποδειχθεί άξιος της εμπιστοσύνης του πατέρα του. 

Το μόνο που ήξερε από νωρίς ήταν πως ήθελε να γίνει αυτοδημιούργητος ακολουθώντας τα αχνάρια του πατέρα του αλλά όχι κατά ανάγκη επιχειρηματίας, εξού και ετοιμάστηκε να εγγραφεί στη Σχολή Ευελπίδων. Ένα όνειρο όμως που βρήκε κάθετα αντίθετη τη μητέρα του η οποία τον απείλησε ότι θα αυτοκτονούσε. Έτσι το όνειρο εγκαταλείφθηκε. 

Ο πατέρας του μετά την άρνηση του Φώτου να τον διαδεχθεί στις επιχειρήσεις του, τού πρότεινε να τον σπουδάσει γιατρό, κάτι το οποίο όμως δεν έβρισκε σύμφωνο τον ίδιο μιας και ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητος στον ανθρώπινο πόνο. Η δεύτερή του επιλογή ήταν να σπουδάσει ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Βέλγιο. Όμως ούτε αυτό ήταν η μοίρα του σπουδαίου Κύπριου επιχειρηματία. Η αναχώρησή του είχε προγραμματιστεί για τις 15 Σεπτεμβρίου 1939, όμως στις 3 του μήνα κηρύχθηκε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και έκλεισαν τα πάντα. 

Σύντομα ο διευθυντής του English High School Αμμοχώστου του πρότεινε διορισμό για να διδάξει Αρχαία και Νέα Ελληνικά, Ιστορία και Γυμναστική μιας και ήταν αθλητής. Αποδέχθηκε την πρόταση. Παράλληλα, διάβαζε αγγλικά και πέρασε όλες τις κυβερνητικές εξετάσεις, αλλά και γαλλικά μιας και στόχος του ήταν να σπουδάσει στο Βέλγιο και πέρασε το Baccalaureate. 

Δύο χρόνια αργότερα ανοίγεται μια θέση Base Engineer Officer στο Ναυαρχείο της Αμμοχώστου. Ο Φώτος θέλει τη θέση και τη διεκδικεί. 
 
Η αρχή της Φώτος Φωτιάδης & Σία 
Το πρώτο επιχειρηματικό βήμα έγινε το 1942 όταν δέχθηκε μέσω ενός φίλου μια πρόταση να δημιουργήσει έναν συνεταιρισμό διανομής τροφίμων μαζί με κάποιον πεπειραμένο πλασιέ. Το κεφάλαιο που του ζητήθηκε ήταν £100 και θα είχε μερίδιο 50%. Έτσι και έγινε. Ως το μεσημέρι εργαζόταν στο Ναυαρχείο και μετά επισκεπτόταν πελάτες στο Βαρώσι και τα γύρω χωριά. Η επιτυχία ήταν ανέλπιστη και σε έξι μήνες πέτυχε πέντε φορές πιο μεγάλα κέρδη από τον πεπειραμένο συνέταιρό του που κάλυπτε όλη την Κύπρο. 

Το επιχειρηματικό DNA του και το ταλέντο του στο εμπόριο είχε ανασυρθεί στην επιφάνεια. Ακολουθώντας το ένστικτό του παραιτήθηκε από το Ναυαρχείο και πήγε στη Λευκωσία να ενισχύσει τον συνέταιρό του. Ο τελευταίος όμως εθίγη βλέποντας έναν άπειρο να τον ξεπερνά και ζήτησε να χωρίσουν οι δρόμοι τους. Η ώρα για τα πρώτα του ανεξάρτητα επιχειρηματικά βήματα είχε φτάσει και η ίδρυση της Εταιρείας Φώτος Φωτιάδης &Σία ήταν γεγονός. 
 
Η ώρα της βιομηχανίας 
Η αγγλική αποικιοκρατία δεν κατάφερε όλα αυτά τα χρόνια να μπει εμπόδιο στο επιχειρηματικό ταμπεραμέντο του κ. Φωτιάδη, ωστόσο η αποχώρηση των Εγγλέζων του άνοιξε νέες πόρτες, αυτές προς το βασίλειο της βιομηχανίας. Για πολλά χρόνια ήταν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας μπισκότων στη Κύπρο και έτσι το 1955 ζήτησε άδεια εργοστασίου μπισκότων. Οι Άγγλοι καθυστέρησαν να του απαντήσουν όμως ο ίδιος βέβαιος πως δεν μπορούσαν να του αρνηθούν επ’ άπειρον αγόρασε ένα κατάλληλο κτήμα, στο οποίο πραγματοποίησε και τα επόμενα βιομηχανικά του σχέδια.

Το 1958 όταν ο διορατικός Φώτος προέβλεψε ότι οι Άγγλοι θα έδιναν κάποιας μορφής ανεξαρτησία, άρχισε να μελετά τις βιομηχανικές ανάγκες της νήσου. Κατέληξε στις τρεις βιομηχανίες, ζυθοποιείο, τσιμεντοποιείο και εργοστάσιο μπισκότων, προχώρησε στις σχετικές μελέτες και τη δεύτερη μέρα Ανακήρυξης της Δημοκρατίας κατάθεσε πρώτος τις μοναδικές αιτήσεις. Αιτήσεις που δεν είχε ποτέ φανταστεί σε τι περιπέτειες θα τον έμπλεκαν καθώς θα ερχόταν σε σύγκρουση με την Εκκλησία.

Η αίτηση για το ζυθοποιείο απορρίφθηκε αμέσως, καθώς όπως εξηγεί και ο ίδιος, θα ανταγωνιζόταν το μονοπώλιο που είχε ως τότε το ζυθοποιείο εκκλησιαστικών συμφερόντων. 

Το καλό το παλικάρι όμως ξέρει και άλλο μονοπάτι. Έτσι, μετά από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες αποφάσισε να μπει στο χώρο της ζυθοποιίας χρησιμοποιώντας άλλη οδό και αγόρασε το αρχαιότερο ζυθοποιείο «ΛΕΟΝΤΟΣ» του 1937 αποκτώντας την άδειά του. Για πέντε χρόνια έδωσε σκληρό αγώνα ώστε να κλείσει η συμφωνία με την Carlsberg και να αποκτήσει τόσο την τεχνογνωσία όσο και το όνομα. Ο επιμένον νικά και η συμφωνία υπεγράφη, ως η πρώτη παγκοσμίως για την παραγωγή της μπύρας Carlsberg εκτός Δανίας. 

Ένα γεμάτο ταξίδι 
Σήμερα ο όμιλος του οποίου προεδρεύει αποτελείται από 42 εταιρείες σε Κύπρο, Ελλάδα και άλλες χώρες. Στις δραστηριότητες του ομίλου ανήκουν η ζυθοβιομηχανία Carlsberg, το Οινοποιείο Κυπερούντα, οι χυμοί ΕΝΑ και το νερό ΑΓΡΟΣ. Επίσης, είναι αποκλειστικός αντιπρόσωπος σε Κύπρο, Ρουμανία, Κροατία και Σλοβενία της Diageo με πάνω από 150 ηγετικά οινοπνευματώδη ποτά όπως Johnnie Walker, J&B, Gordon’s Gin, Smirnoff Vodka κ.α.. Ο όμιλος επεκτάθηκε στον κλάδο τον ασφαλειών με την Universal Life αλλά και στην ανάπτυξη γης με μεγάλες εκτάσεις στην Κύπρο και το εξωτερικό προετοιμάζοντας σημαντικά οικιστικά και ξενοδοχειακά έργα. 

Η διαδρομή του φαίνεται σαν να είναι βγαλμένη από ταινία. Εξάλλου, όπως λέει και ο ίδιος, το εμπόριο είναι το πιο όμορφο επάγγελμα. 

Ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Φωτιάδη περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Ηγέτες του κυπριακού επιχειρείν»