Αλλάζει ο ρόλος της Αρχής Λιμένων

Μπορεί η Αρχή Λιμένων (ΑΛΚ) να εκχωρεί πλέον στους ιδιώτες τα δικαιώματα διαχείρισης του Λιμανιού Λεμεσού, ωστόσο θα εξακολουθήσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ορθή λειτουργία του λιμανιού.

Το διάταγμα Περί  Αρχής Λιμένων Κύπρου (Λειτουργία περιοχών Λιμένων) του 2016  ΚΔΠ/373/2016, που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Υπουργικό Συμβούλιο και τέθηκε σε ισχύ στις 21 Δεκεμβρίου, αποτελεί τον οδηγό για τις εξουσίες και αρμοδιότητες της Αρχής από τις  29 Ιανουαρίου και μετά, ημερομηνία κατά την οποία οι ιδιώτες αναλαμβάνουν επίσημα την εμπορική διαχείριση του λιμανιού.

Υπενθυμίζεται ότι βάσει της συμφωνίας εμπορικοποίησης που υπογράφηκε στις 25 Απριλίου 2016, παραχωρείται η διαχείριση του Λιμανιού Λεμεσού στις EUROGATE, DP World  και P&O Maritime Ltd και η Αρχή από διαχειριστής μετατρέπεται πλέον σε ρυθμιστή.

Ο ρόλος της Αρχής σε μια σειρά από σημαντικά θέματα όπως πλοήγηση, ρυμούλκηση, ελλιμενισμός σκαφών, διαχείριση επικίνδυνων αγαθών, επιβολή προστίμων σε περιπτώσεις παρατυπιών, είναι μόνο μερικές από τις διατάξεις, τις οποίες ρυθμίζει το νέο κανονιστικό πλαίσιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο μέρος των εδώ και χρόνια ισχυόντων κανονισμών της Αρχής Λιμένων επικαιροποιήθηκε, ώστε να ανταποκρίνεται στη σύγχρονη λειτουργία των λιμανιών, σε συνάρτηση με την  αποκρατικοποίηση του. Μέσα από τις νέες αυτές διατάξεις, επί της ουσίας καθορίζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των ιδιωτών διαχειριστών του Λιμανιού Λεμεσού καθώς επίσης και οι διαδικασίες, τις οποίες θα πρέπει η Αρχή Λιμένων να ακολουθεί, έτσι ώστε να υποχρεώνει τους διαχειριστές να συμμορφώνονται με τους συγκεκριμένους κανονισμούς.  

Οι τρεις βασικοί πυλώνες, στους οποίους βασίζονται οι νέοι κανονισμοί αφορούν θέματα ασφάλειας, προστασίας και περιβάλλοντος. «Τα συγκεκριμένα σημεία αποτελούν τη ραχοκοκαλιά, πάνω στην οποία η ΑΛΚ δικαιούται να παρεμβαίνει στις περιοχές παραχώρησης και να ελέγχει κατά πόσον οι διαχειριστές συμμορφώνονται με το νόμο», δήλωσε στο InBusinessNews  εκπρόσωπος της Αρχής Λιμένων. Όπως αναφέρθηκε, το νέο κανονιστικό πλαίσιο βασίστηκε στα πρότυπα λειτουργίας λιμανιών του εξωτερικού που έχουν αποκρατικοποιηθεί, ενώ αξιοποιήθηκε η γνώση διεθνών εμπειρογνωμόνων, με μεγάλη εμπειρία σε τέτοιου είδους εμπορικοποιήσεις. 

Το InBusinessNews παρουσιάζει τις βασικές πρόνοιες του νέου κανονιστικού πλαισίου για την εμπορικοποίηση του λιμανιού Λεμεσού.

Αρμοδιότητες και δικαιώματα της ΑΛΚ
•    Έκδοση Δελτίων εισόδου. Για να εισέλθει κάποιος σε οποιαδήποτε περιοχή του λιμανιού, περιλαμβανομένων και των περιοχών παραχώρησης, πρέπει να λάβει από την Αρχή, το απαραίτητο Δελτίο εισόδου.  

•    Εξουσία εισόδου και επιθεωρήσεων των περιοχών παραχώρησης για εξακρίβωση  των προαναφερόμενων ζητημάτων

•    Αδειοδότηση των πλοηγών που θα πραγματοποιούν πλοηγήσεις. Η ΑΛΚ έχει επίσης την εξουσία ακύρωσης, αναστολής και εξέτασης των εν λόγω αδειών.

•    Παραχώρηση αδειών ασκουμένων πλοηγών

•    Έλεγχος της σωστής διαδικασίας πλοήγησης

•    Διερεύνηση ατυχημάτων/ πειθαρχική διαδικασία σε ότι αφορά την πλοήγηση  

•    Έλεγχος, εποπτεία και ρύθμιση των υπηρεσιών ρυμούλκησης σκαφών

•    Εποπτεία και έλεγχος ελλιμενισμού σκαφών

•    Έλεγχος και επιθεώρηση σε ότι αφορά επικίνδυνα αγαθά

•    Έλεγχος και επιθεώρηση σε ότι αφορά μολυσματικά αγαθά

•    Έλεγχος για ύπαρξη προνοιών εκ μέρους των διαχειριστών για  ασφάλεια και υγεία στις λιμενικές εγκαταστάσεις

•    Ειδικές εξουσίες σε σχέση με τα επικίνδυνα αγαθά. Πιο αναλυτικά, η ΑΛΚ πρέπει να γνωρίζει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για το  αν υπάρχουν εμπορευματοκιβώτια με επικίνδυνα αγαθά κτλ

•    Σε ότι αφορά την προμήθεια καυσίμων, η ΑΛΚ διατηρεί την εξουσία έκδοσης αδειών διαχειριστή πετρέλευσης (bunkering) με συγκεκριμένες προδιαγραφές και τέλη .

Τα πρόστιμα
Τροποποίηση έγινε επίσης και στο νόμο της ΑΛΚ για την επιβολή ποινών. Σε περίπτωση που κάποιος παραβιάσει το διάταγμα που αναφέρθηκε,  η ΑΛΚ, δικαιούται να επιβάλει χρηματικές ποινές μέχρι €80 χιλιάδες και διοικητικά πρόστιμα μέχρι €40 χιλιάδες ανά περίπτωση, από €3 χιλιάδες που ίσχυαν μέχρι σήμερα, νοουμένου ότι η παραβίαση δεν εμπίπτει στις πρόνοιες της Συμφωνίας Παραχώρησης. 

Αν γίνει παραβίαση της Συμφωνίας Παραχώρησης από κάποιον από τους διαχειριστές, τότε θα παρεμβαίνει το κράτος.

Τι εκχωρήθηκε στους ιδιώτες
Βάσει της συμφωνίας, στους ιδιώτες εκχωρείται η λειτουργία των χώρων, τους οποίους θα αναλάβουν ως διαχειριστές. Πιο αναλυτικά:

•    Η κοινοπραξία εταιρειών αποτελούμενη από τις EUROGATE International GmbH (κατέχουσα την πλειοψηφία), Interorient Navigation Company Ltd και East Med Holdings S.A. αναλαμβάνει τον Τερματικό Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων. Στη Eurogate παραχωρήθηκε το δικαίωμα να διεξαγάγει όλες τις διεργασίες διαχείρισης εμπορευμάτων σε εμπορευματοκιβώτια, δηλαδή λιμενικές εργασίες που έχουν να κάνουν με την φορτοεκφόρτωση και τη διαχείριση ενός container.

•    Η κοινοπραξία εταιρειών αποτελούμενη από τις DP World Limassol Limited (κατέχουσα την πλειοψηφία) και G.A.P. Vassilopoulos Public Ltd αναλαμβάνει το κομμάτι των Θαλάσσιων Υπηρεσιών. Στο κομμάτι αυτό συμμετέχει και η P&O Maritime, η οποία είναι θυγατρική εταιρεία της DP World Limited. Η συγκεκριμένη κοινοπραξία αναλαμβάνει τη διενέργεια ρυμουλκήσεων, πλοηγήσεων, καβοδεσίας, καθώς επίσης και τη διαχείριση του αγκυροβολίου του λιμανιού Λεμεσού. 

•    Τέλος, η κοινοπραξία εταιρειών αποτελούμενη από τις DP World Limassol Limited (κατέχουσα την πλειοψηφία) και G.A.P. Vassilopoulos Public Ltd θα αναλάβει και τον Τερματικό Σταθμό Γενικού Εμπορίου. Η συγκεκριμένη κοινοπραξία αναλαμβάνει τις εργασίες γενικού φορτίου, δηλαδή τα φορτία που δεν βρίσκονται σε container, πχ ξύλα, σίδερο, κ.α. Αναλαμβάνει επίσης τη διαχείριση των κρουαζιερόπλοιων και τη νέα αίθουσα επιβατών.

Η συμφωνία 
Για όσο θα κρατήσει η σύμβαση, τα αναμενόμενα έσοδα για την Κύπρο υπολογίζονται στο €1.9 δισ., με το κράτος να λαμβάνει το 63% των ακαθάριστων εσόδων του τερματικού εμπορευματοκιβωτίων και το 52,1% των ακαθάριστων εσόδων του τερματικού πολλαπλών χρήσεων. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι πάνω από τα μισά λεφτά, που θα εισπράττονται από τους δύο διαχειριστές, θα καταλήγουν στο κράτος.  

Η διάρκεια της σύμβασης τόσο για το τερματικό εμπορευματοκιβωτίων όσο και για το τερματικό πολλαπλών χρήσεων είναι 25ετής. Παράλληλα, το τρίτο συμβόλαιο διάρκειας 15 ετών, που υπέγραψε η Κυβέρνηση, αφορά στις θαλάσσιες υπηρεσίες, με τα έσοδα που θα λαμβάνει το κράτος να ανέρχονται στο 10% των ακαθάριστων εσόδων των διαχειριστών. Από πλευράς Κυβέρνησης επισημαίνεται ότι τα έσοδα, που θα φτάνουν στο κράτος από τις θαλάσσιες υπηρεσίες, δεν θα είναι ιδιαίτερα σημαντικά, κάτι που αναγνωρίζουν και οι ίδιοι οι διαχειριστές. 

Βάσει των συμφωνιών, η ιδιοκτησία του λιμανιού και των εγκαταστάσεων παραμένει στην Αρχή Λιμένων, ενώ οι δραστηριότητες μεταφέρονται στις τρεις εταιρείες. Επίσης, ο μηχανικός εξοπλισμός παραχωρείται με την ιδιοκτησία του στους διαχειριστές, οι οποίοι με τη λήξη της ισχύος του συμβολαίου τους, είναι υποχρεωμένοι να δώσουν αντίστοιχο εξοπλισμό στο κράτος. 

Πρόνοια και για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης
Αξίζει να αναφερθεί ότι βάσει των συμφωνιών παραχώρησης,  σε περίπτωση που εγείρονται ζητήματα εθνικής ασφάλειας και δημοσίου συμφέροντος , το Κράτος έχει τη δυνατότητα να επανακτήσει τη διαχείριση του λιμανιού για να επιληφθεί της κατάστασης. 

Νέα εποχή για το λιμάνι Λεμεσού
Σε δηλώσεις του στο InBusinessNews, o Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, Αλέκος Μιχαηλίδης τόνισε ότι η εμπορικοποίησή του Λιμανιού Λεμεσού αποτελεί την απαρχή μίας νέας εποχής, τόσο για το λιμάνι όσο και για την Κύπρο γενικότερα.

Όπως είπε, αναμένεται ότι με τη συμβολή των νέων διαχειριστών θα προκύψει μεγάλη ανάπτυξη τα προσεχή χρονιά, η οποία θα παρασύρει μαζί της θετικά την κυπριακή οικονομία. «Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι πρόκειται για διαχειριστές μεγάλης εμβέλειας, οι οποίοι διαχειρίζονται μεγάλα λιμάνια του εξωτερικού, ενώ είναι συνδεδεμένοι με πολλές εταιρείες που διακινούν φορτία ανά τον κόσμο», πρόσθεσε.