Δέσμευση καταθέσεων στο εξωτερικό για αστικές και εμπορικές οφειλές

Στις 18 Ιανουαρίου 2017 τίθεται σε ισχύ ο ευρωπαϊκός κανονισμός 655/2014 για τη διαδικασία ευρωπαϊκής διαταγής δέσμευσης λογαριασμού προς διευκόλυνση της διασυνοριακής είσπραξης οφειλών σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Ο εν λόγω Ευρωπαϊκός Κανονισμός θεσπίστηκε στις 15 Μαΐου 2014 με σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της δέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών. 

Το InBusinessNews επικοινώνησε με την Δικηγορική Εταιρεία Χρίστος Πατσαλίδης Δ.Ε.Π.Ε. η οποία διά του Συνεταίρου της, Αυγουστίνου Τσάρκατζιη, επεξηγεί τις πρόνοιες του κανονισμούς καθώς και υπό ποιες περιπτώσεις μπορεί να τύχει εφαρμογής.

Συγκεκριμένα, ο ευρωπαϊκός κανονισμός τυγχάνει εφαρμογής σε χρηματικές απαιτήσεις αστικής και εμπορικής φύσης. Οι κύριες εξαιρέσεις στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού είναι τα φορολογικά, τελωνειακά ή διοικητικά ζητήματα. Επίσης δεν καλύπτει περιουσιακά δικαιώματα που απορρέουν από έγγαμη σχέση ή σχέση με τα ίδια έννομα αποτελέσματα, ούτε διαθήκες και κληρονομική διαδοχή. Επίσης δεν καλύπτει απαιτήσεις κατά οφειλέτη έναντι του οποίου έχουν κινηθεί διαδικασίες πτώχευσης (φυσικό πρόσωπο) ή διαδικασίες εκκαθάρισης  (νομικό πρόσωπο), δικαστικοί συμβιβασμοί, πτωχευτικοί συμβιβασμοί ή ανάλογες διαδικασίες.

Ο πιστωτής μπορεί να αιτηθεί δέσμευση καταθέσεων
Σε περίπτωση που η φύση της απαίτησης εμπίπτει εντός των πλαισίων του Κανονισμού, ο πιστωτής έχει τη δυνατότητα να αποταθεί στο Δικαστήριο του κράτους μέλους που έχει δικαιοδοσία να αποφασίσει επί της απαίτησης έναντι του οφειλέτη και να ζητήσει την έκδοση διαταγής δέσμευσης λογαριασμού ο οποίος βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος.

Παρέχεται στον πιστωτή η δυνατότητα, υπό προϋποθέσεις να αποταθεί στο Δικαστήριο για διαταγή δέσμευσης λογαριασμού ακόμη και στο στάδιο πριν την καταχώρηση Αγωγής εναντίον του οφειλέτη ή ακόμη και εκκρεμούσης της Αγωγής και πριν την έκδοση Δικαστικής Απόφασης σε σχέση με την απαίτηση.

Παράλληλα, σε περίπτωση που ο πιστωτής έχει ήδη εξασφαλίσει Δικαστική απόφαση εναντίον του οφειλέτη και πληρούνται όλες οι προϋποθέσεως για έκδοση διαταγής δέσμευσης αλλά δεν γνωρίζει τα στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού του οφειλέτη που τηρείται σε άλλο κράτος μέλος, παρέχεται η δυνατότητα εξασφάλισης των στοιχείων μέσω της αρμόδιας αρχής ενημέρωσης του εν λόγω κράτους μέλους όπου βρίσκεται ο λογαριασμός.  

Κατ’ εξαίρεση και υπό αυστηρές προϋποθέσεις, η δυνατότητα εξασφάλισης στοιχείων παρέχεται και σε πιστωτές που δεν έχουν ακόμη εξασφαλίσει Δικαστική απόφαση. Για να διασφαλιστεί η προστασία των προσωπικών δεδομένων του οφειλέτη, η αρμόδια αρχή ενημέρωσης δεν παρέχει στον δανειστή τα στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού του οφειλέτη αλλά τα αποστέλλει στο  Δικαστήριο ενώπιον του οποίου καταχωρήθηκε η αίτηση για διαταγή δέσμευσης.

Ο οφειλέτης ενημερώνεται μετά τη δέσμευση 
Με σκοπό τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας του μέτρου, ο Κανονισμός προβλέπει ότι η αίτηση για έκδοση της διαταγής δέσμευσης γίνεται μονομερώς και σε περίπτωση που εκδοθεί διαταγή δέσμευσης ο οφειλέτης ειδοποιείται μόνο αφότου το τραπεζικό ίδρυμα εφαρμόσει τη δέσμευση επί του λογαριασμού.

Προς εξισορρόπηση των δικαιωμάτων των πιστωτών και των οφειλετών, παρέχεται η δυνατότητα σε ένα οφειλέτη να αποταθεί στο Δικαστήριο που εξέδωσε τη διαταγή δέσμευσης και να ζητήσει αναθεώρηση ή ακύρωση της εάν δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις του κανονισμού ή όταν οι συνθήκες που οδήγησαν στην έκδοση της διαταγής έχουν αλλάξει κατά τέτοιο τρόπο ώστε η έκδοση της διαταγής να μην είναι πλέον δικαιολογημένη.

Αξίζει να σημειωθεί πως, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Δανία δεν συμμετείχαν στην έκδοση του παρόντος κανονισμού, δεν δεσμεύονται από αυτόν και ούτε υπόκεινται στην εφαρμογή του. 

Παραδείγματα εφαρμογής 
1. Φυσικό πρόσωπο Κύπριος υπήκοος έχει εξασφαλίσει Δικαστική απόφαση για απαίτηση αστικής ή εμπορικής φύσεως εναντίον νομικού προσώπου με έδρα την Ελλάδα  και το οποίο είναι κάτοχος τραπεζικού λογαριασμού στην Ελλάδα.

2. Νομικό πρόσωπο με έδρα τη Γαλλία έχει καταχωρήσει στη Γαλλία αγωγή για απαίτηση αστικής ή εμπορικής φύσεως εναντίον νομικού προσώπου με έδρα τη Κύπρο και το οποίο είναι κάτοχος τραπεζικού λογαριασμού στη Κύπρο.