Χρ. Μιχαηλίδης: Τι θέλουμε από την Κυβέρνηση

Η προώθηση επενδύσεων για μεγάλα έργα, η δημιουργία φιλικού κλίματος για τις επιχειρήσεις, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, η μείωση της γραφειοκρατίας και του κόστους λειτουργίας της κρατικής μηχανής, καθώς και άλλες στρατηγικές κινήσεις θα δώσουν νέα πνοή στην κυπριακή οικονομία, επισημαίνει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) Χρήστος Μιχαηλίδης.

Η προώθησή τους απαιτεί πρόσθετες μεταρρυθμίσεις, μέτρα και κίνητρα, τονίζει, ώστε να επιτευχθεί ουσιαστική αναθέρμανση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.  Παρά τη σταδιακή σταθεροποίηση της οικονομίας και τη βελτίωση των οικονομικών δεικτών, η κατάσταση παραμένει εύθραυστη, πράγμα που σημαίνει ότι πολλοί ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά όσα με κόπους και θυσίες έχουμε επιτύχει, παρατηρεί ο κ. Μιχαηλίδης, εξηγώντας ότι «τα προβλήματα της οικονομίας είναι σύνθετα και δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με μεμονωμένες προσεγγίσεις, αλλά μέσα από ολοκληρωμένες πολιτικές. Ως εκ τούτου οφείλουμε να χειριστούμε τόσο τα αίτια όσο και τις συνέπειες των στρεβλώσεων και των προκλήσεων».

Πρωταρχικοί στόχοι παραμένουν, αναφέρει, η συνέχιση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας, η διατήρηση της εργατικής ειρήνης, ο περαιτέρω εξορθολογισμός των δημόσιων οικονομικών, η αντιμετώπιση της ανεργίας, η τόνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσω πρακτικών μέτρων και κινήτρων, η προσέλκυση επενδύσεων και η εφαρμογή του ΓεΣΥ.                      

Προκλήσεις και λύσεις  
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση σήμερα για τον επιχειρηματικό κόσμο;
Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις και κάθε τομέας οικονομικής δραστηριότητας έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες. Επομένως, θα ήταν δύσκολο να γίνω συγκεκριμένος προσδιορίζοντας μια και μόνο πρόκληση ως τη μεγαλύτερη. Σίγουρα όμως, ανάμεσα στις σημαντικότερες προκλήσεις συγκαταλέγονται το πολύ υψηλό κόστος δανεισμού, ο μειωμένος κύκλος εργασιών, οι συνέπειες της αναγκαστικής συμμετοχής επιχειρήσεων και ιδιωτών στη διάσωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, η επιβράδυνση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας, η υψηλή ανεργία και η γραφειοκρατία.  

Πώς βλέπετε να εξελίσσεται το θέμα των ωραρίων των καταστημάτων; 
Πάγια θέση της ΟΕΒ είναι η πλήρης ελευθεροποίηση των ωραρίων λειτουργίας των καταστημάτων, νοουμένου ότι οι όροι απασχόλησης των υπαλλήλων τυγχάνουν σεβασμού. Ο επιχειρηματίας γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε νομοθέτη και οποιαδήποτε κυβέρνηση πότε τον συμφέρει να ανοίξει το κατάστημά του και πότε όχι.  

Επιχειρηματολογήσαμε πως με τη διεύρυνση των ωραρίων θα διευκολυνθούν οι καταναλωτές και θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Σήμερα αισθανόμαστε πλήρως δικαιωμένοι, αφού τα διευρυμένα ωράρια έχουν αγκαλιαστεί από τους καταναλωτές, ενώ τα επίσημα στοιχεία καταδεικνύουν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. 

Η ΟΕΒ είναι έτοιμη να εργαστεί για την οριστική επίλυση αυτού του προβλήματος με νηφαλιότητα και σοβαρότητα, ώστε να παύσει η αναστάτωση στη λειτουργία του λιανικού εμπορίου, να ενθαρρυνθεί η επιχειρηματική δραστηριότητα, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να εξυπηρετείται καλύτερα ο καταναλωτής. 

Το κόστος χρηματοδότησης και δανεισμού είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο για τον επιχειρηματικό κόσμο. Πώς το βιώνετε σήμερα, τρία χρόνια μετά τον Μάρτιο του 2013;
Μετά τις επώδυνες αποφάσεις του Eurogroup το 2013 και τις συνέπειές τους, τα κεφάλαια κίνησης μεγάλου αριθμού εταιρειών επηρεάστηκαν σε ανεπανόρθωτο βαθμό, οδηγώντας πολλές από αυτές είτε σε μαρασμό είτε σε ακραίες αναδιαρθρώσεις στον οικονομικό τομέα και την οργανωτική τους δομή.  

Σήμερα, τα χρηματοπιστωτικά μας ιδρύματα κατάφεραν να βελτιώσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα και να ανακτήσουν τη χαμένη εμπιστοσύνη του επιχειρηματικού κόσμου στην Κύπρο, αλλά και το εξωτερικό, με αυξήσεις των μετοχικών τους κεφαλαίων. Η ΟΕΒ έχει απευθύνει έκκληση στους τραπεζικούς οργανισμούς και τον συνεργατισμό να παρέχουν τις απαραίτητες χρηματοδοτικές διευκολύνσεις στους επιχειρηματίες και να προχωρήσουν σε αναδιαρθρώσεις δανείων έτσι που να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και βεβαίως η ικανότητά τους να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους προς τους δανειστές. 

Πώς κρίνετε τα επιτόκια που προσφέρονται σήμερα στην αγορά για τις επιχειρήσεις; 
Σ΄ ότι αφορά τα δανειστικά επιτόκια εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για τη σημαντική μείωση που σημείωσαν τους τελευταίους μήνες. Σύμφωνα με  στοιχεία που δημοσίευσε πολύ πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα,  το μέσο επιτόκιο νέων επιχειρηματικών δανείων στην Κύπρο μειώθηκε τον Μάρτιο του 2016 στο 4,60% από 4,71% τον Φεβρουάριο και 5,24% τον Μάρτιο του 2015. Ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη για τον Μάρτιο του 2016 είναι 2,24%. 

Το νέο ιστορικό χαμηλό των επιτοκίων οδήγησε σε αύξηση στα νέα επιχειρηματικά δάνεια - που περιλαμβάνουν και αναδιαρθρώσεις - κατά 24% το τρίμηνο του 2016, φθάνοντας στα €520 εκατ. από €418 εκατ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Παρόλα αυτά, τόσο από έρευνες που κατά καιρούς πραγματοποιούμε μεταξύ των μελών μας όσο και από την καθημερινή μας επικοινωνία, αυτό που προκύπτει είναι ότι τα επιτόκια επιβάλλεται να μειωθούν ακόμη περισσότερο και να γίνουν πιο ανταγωνιστικά. Τα μέλη μας κατανοούν τα προβλήματα των τραπεζών από τη μια, από την άλλη όμως, σχολιάζουν πως η τεράστια διαφορά μεταξύ καταθετικών και δανειστικών επιτοκίων δικαιολογεί περαιτέρω μείωση των δανειστικών.  

Ποια η θέση σας για την ανεργία και τις μειώσεις μισθών;  
Όπως ανέφερα και προηγουμένως, η αντιμετώπιση της ανεργίας αποτελεί προτεραιότητα για την ΟΕΒ. Το παλιό μοντέλο συγκράτησης της ανεργίας, μέσα από τη διόγκωση του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, έχει αποτύχει και η προσοχή μας πρέπει να στραφεί στην στήριξη του ιδιωτικού τομέα. Θα ήμουν πολύ ευτυχής εάν σήμερα είχαμε ξεπεράσει όλους τους κινδύνους και επιστρέφαμε στους ρυθμούς ανάπτυξης της εποχής πριν από την κρίση. Δυστυχώς, όμως, απέχουμε παρά πολύ από εκείνα τα δεδομένα και δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση η υιοθέτηση των πρακτικών του παρελθόντος. 

Επομένως, η όποια παραχώρηση αυξήσεων θα πρέπει να γίνει λελογισμένα, εκεί όπου τα οικονομικά δεδομένα τη δικαιολογούν και χωρίς να υποσκάπτεται η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Η ΟΕΒ έχει υποβάλει αριθμό υλοποιήσιμων εισηγήσεων για ενίσχυση της απασχόλησης, όπως για παράδειγμα, την ανάθεση εργασιών από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα και την παροχή κινήτρων για την απασχόληση νέων. Εναπόκειται στην πολιτεία να λάβει τις αποφάσεις της. Όσο πιο γρήγορα στηριχθεί έμπρακτα ο ιδιωτικός τομέας τόσο πιο νωρίς θα δημιουργηθούν νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας.  

Καθημερινός αγώνας επιβίωσης
Πώς θα περιγράφατε την εικόνα που παρουσιάζουν σήμερα οι επιχειρήσεις της Κύπρου;
Οι επιχειρήσεις μας εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας, αφού ο αγώνας για επιβίωση είναι καθημερινός, ενώ μόνο μικρός αριθμός από αυτές άρχισαν να αυξάνουν τους ρυθμούς λειτουργίας και τις επιδόσεις τους. Μεσοπρόθεσμος στόχος είναι η ανάκτηση μέρους του απολεσθέντος κύκλου εργασιών και η επιστροφή σε συνθήκες βιώσιμης κερδοφορίας, για να επιταχυνθεί η απομόχλευση και να επιστρέψει η ευχέρεια επανεπένδυσης. 

Η αναδιάρθρωση των δανείων, η ομαλοποίηση του ρυθμού αποπληρωμής δανείων εντός των δυνατοτήτων κάθε επιχείρησης χωριστά, η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων των επιχειρηματικών δανείων, η καθήλωση του κόστους της ενέργειας στα σημερινά επίπεδα και η διατήρηση της υπεύθυνης στάσης των εργαζομένων και των συντεχνιών είναι το ιδανικό σενάριο για τον δύσκολο χρόνο που ήδη διανύουμε.  

Προσφέρουν ανάσα ελπίδας οι προβλέψεις για θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας;
Ελπίζουμε ότι για φέτος θα επαληθευτούν, κάτι που θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να επιλύσουν κάποια από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και να επιτύχουν τους στόχους τους. Υπενθυμίζουμε για μια ακόμη φορά ότι η έξοδος από το Μνημόνιο δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας εφησυχάσει. Αντιθέτως, οι προσπάθειες θα πρέπει να συνεχιστούν με συνέπεια και υπευθυνότητα, ώστε να ξαναχτίσουμε την οικονομία μας σε υγιείς βάσεις.  

Πολλά πρέπει να γίνουν
Πώς κρίνετε τα μέτρα που λαμβάνει η Κυβέρνηση για τη στήριξη των επιχειρήσεων και ποιες οι δικές σας εισηγήσεις;
Η εφαρμογή του Μνημονίου και η εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών ήταν μια σωστή θέση, αλλά και υποχρέωση της Κυβέρνησης, την οποία στήριξε η ΟΕΒ ως το συντομότερο μέσο διάσωσης και ανοικοδόμησης της οικονομίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι συλλογικές προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή έχουν καρποφορήσει, με σημαντικότατο, βέβαια, κόστος στην επιχειρηματικότητα και την απασχόληση. 

Παρόλα αυτά, θα θέλαμε σύντομα να δούμε αποφάσεις, μέτρα, δράσεις και κίνητρα που θα συμβάλουν άμεσα και ουσιαστικά στην αναθέρμανση και την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η οποία σήμερα, λόγω της οικονομικής κατάστασης, είναι πολύ περιορισμένης εμβέλειας. Αναφέρω συγκεκριμένα:  

Ανάπτυξη: Είναι καιρός να τεθούν τα θεμέλια για τη χάραξη μιας ολοκληρωμένης αναπτυξιακής στρατηγικής στη βάση σειράς συγκεκριμένων μέτρων, πολιτικών, παραγωγικών υποδομών και δράσεων, που θα ενθαρρύνουν και θα στηρίζουν αποτελεσματικά τη σύγχρονη επιχειρηματικότητα.  

Μεταρρυθμίσεις: Θα πρέπει να προχωρήσουν και οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα προσδώσουν νέα προοπτική στην οικονομία μας, όπως για παράδειγμα, η εξυπηρέτηση και προώθηση των επενδυτών για μεγάλα έργα, η δημιουργία ενός φιλικού κλίματος για τις επιχειρήσεις, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, η μείωση της γραφειοκρατίας και το κόστος λειτουργίας της κρατικής μηχανής.  

Κίνητρα: Είναι απαραίτητη η χάραξη νέας αποτελεσματικότερης στρατηγικής για ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων με ανάλογα κίνητρα, όπως και άλλα ειδικά για συγχωνεύσεις και συνεργασίες, καθώς και για την ενθάρρυνση σημαντικών επενδύσεων.  

Τέλος, η μείωση του φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας και η επέκταση του σχεδίου αποπληρωμής των Κοινωνικών Ασφαλίσεων στον ΦΠΑ και τον Φόρο Εισοδήματος, είναι αναγκαία συστατικά για την επιχειρηματική δραστηριότητα στο νησί μας.