Σχέδιο ανάκαμψης από τις ΚΕΠΕΥ

Μέτρα πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης για την ανάκαμψή τους σε περίπτωση αφερεγγυότητας ή ενδεχόμενης αφερεγγυότητας θα πρέπει να λαμβάνουν σύμφωνα με το Νόμο Ανάκαμψης, οι Κυπριακές Επιχειρήσεις Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΚΕΠΕΥ), που έχουν υποχρέωση να έχουν κεφάλαιο πέραν των €730.000, καθώς και άλλοι οργανισμοί που βρίσκονται υπό την εποπτεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ).  

Αξίζει να διευκρινιστεί ότι ο συγκεκριμένος νόμος αναφέρεται μόνο στις προληπτικές εξουσίες ελαχιστοποίησης του κινδύνου πιθανής αφερεγγυότητας και έγκαιρης παρέμβασης για την πρόληψη επικείμενης αφερεγγυότητας. Σε περίπτωση που η εκκαθάριση ενός ιδρύματος είναι αναπόφευκτη, οι εξουσίες εξυγίανσης περιλαμβάνονται στον Περί Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων Νόμο της Κεντρικής Τράπεζας, η οποία αποτελεί και την Αρχή Εξυγίανσης.  
 
Ο Νόμος Ανάκαμψης προνοεί, μεταξύ άλλων, ότι ο κάθε εποπτευόμενος οργανισμός υποχρεούται  να ετοιμάζει σχέδιο ανάκαμψης, το οποίο να περιλαμβάνει τα μέτρα και τις ενέργειες που πρέπει να λαμβάνει για πρόληψη ή ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων αφερεγγυότητας ή ενδεχόμενης αφερεγγυότητας. Το σχέδιο ανάκαμψης πρέπει να είναι λεπτομερές και να στηρίζεται σε ρεαλιστικές παραδοχές, που να ισχύουν για ένα φάσμα τεκμηριωμένων και δυσμενών σεναρίων. 

Θα πρέπει παράλληλα να περιλαμβάνει δείκτες ποσοτικής αλλά και ποιοτικής φύσης, όπως δείκτες κεφαλαίου, ρευστότητας, κερδοφορίας και ποιότητας στοιχείων ενεργητικού. Διευκρινίζεται ότι το πλαίσιο δεικτών σχεδίου ανάκαμψης πρέπει να είναι: 

    Προσαρμοσμένο στο επιχειρηματικό μοντέλο, τη στρατηγική του οργανισμού και να είναι κατάλληλο για το προφίλ κινδύνου του. Πρέπει να προσδιορίζει τα κυριότερα τρωτά σημεία που είναι πιθανότερο να επηρεάσουν τη χρηματοοικονομική κατάστασή του και να οδηγήσουν στο σημείο να πρέπει να αποφασίσει σχετικά με την ενεργοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης 
    Κατάλληλο για το μέγεθος και την πολυπλοκότητα του εκάστοτε ιδρύματος. Ειδικότερα, ο αριθμός των δεικτών πρέπει να είναι επαρκής, ώστε να προειδοποιείται το ίδρυμα για την επιδείνωση των συνθηκών σε διάφορους τομείς. Ταυτόχρονα, ο αριθμός των δεικτών πρέπει να είναι κατάλληλα στοχοθετημένος και διαχειρίσιμος για τα ιδρύματα 
    Ικανό να καθορίσει το σημείο στο οποίο ένα ίδρυμα πρέπει να αποφασίσει αν θα αναληφθεί ή όχι μία δράση που περιλαμβάνεται στο σχέδιο ανάκαμψης 
    Εναρμονισμένο με το συνολικό πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων και με τους υφιστάμενους δείκτες σχεδίων έκτακτης ανάγκης σε θέματα ρευστότητας ή κεφαλαίου, καθώς και με τους δείκτες σχεδίων επιχειρησιακής συνέχειας 
    Ενσωματωμένο στην εταιρική διακυβέρνηση του ιδρύματος και στις διαδικασίες παραπομπής σε ανώτερη βαθμίδα της ιεραρχικής κλίμακας και λήψης αποφάσεων

Το ίδρυμα πρέπει να αναπροσαρμόζει τους δείκτες του σχεδίου ανάκαμψης, όποτε κρίνεται απαραίτητο και τουλάχιστον σε ετήσια βάση. Επίσης, πρέπει να είναι σε θέση να εξηγεί στην αρμόδια Αρχή τον τρόπο με τον οποίον έχει προσδιοριστεί η βαθμονόμηση των δεικτών του σχεδίου ανάκαμψης, καθώς και να αποδεικνύει ότι το χρονικό σημείο παραβίασης των κατώτατων ορίων είναι αρκούντως έγκαιρο, ώστε να είναι αποτελεσματικό. Σημειώνεται ότι, η παρακολούθηση των δεικτών του σχεδίου ανάκαμψης πρέπει να πραγματοποιείται σε συνεχή βάση, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι το ίδρυμα είναι σε θέση να λάβει εγκαίρως κατάλληλα μέτρα για να αποκαταστήσει τη χρηματοοικονομική του θέση έπειτα από σημαντική επιδείνωση.

Σε περίπτωση που η ΕΚΚ διαπιστώσει ελλείψεις στο σχέδιο που θα υποβάλει ενώπιόν της ο εποπτευόμενος οργανισμός, αναλόγως της σοβαρότητας των ελλείψεων και την ενδεχόμενη επίπτωση που θα έχουν στις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, έχει την εξουσία να του συστήσει, μεταξύ άλλων, να μειώσει το προφίλ κινδύνου του, να καταστήσει δυνατή την έγκαιρη λήψη μέτρων ανακεφαλαιοποίησης, να επανεξετάσει τη στρατηγική και τη δομή του, να πραγματοποιήσει αλλαγές στη στρατηγική χρηματοδότησης και στη δομή της διακυβέρνησης. 

Σε περίπτωση παράβασης του νόμου η ΕΚΚ, αναλόγως του είδους της παράβασης έχει την εξουσία να επιβάλει διοικητικό πρόστιμο ή άλλες διοικητικές κυρώσεις. Μεταξύ άλλων, προνοείται δημοσιοποίηση του ονόματος και της φύσης της παράβασης, προσωρινή απαγόρευση μέλους του διοικητικού συμβουλίου ή άλλου υπαίτιου φυσικού προσώπου να ασκεί οποιαδήποτε καθήκοντα στην ΚΕΠΕΥ ή άλλη εποπτευόμενη οντότητα και διοικητικό πρόστιμο στην ίδια την ΚΕΠΕΥ ή άλλη εποπτευόμενη οντότητα μέχρι 10% του συνολικού καθαρού κύκλου εργασιών, κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος. Η ΕΚΚ έχει επίσης εξουσία να επιβάλει διοικητικό πρόστιμο σε φυσικό πρόσωπο μέχρι και €5 εκατ. και διοικητικό πρόστιμο μέχρι και το διπλάσιο του ποσού των κερδών που αποκτήθηκαν ή των ζημιών που αποφεύχθηκαν λόγω της παράβασης, όπου μπορούν να συγκεκριμενοποιηθούν.  

Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι πριν από την έκδοση της σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας δεν υπήρχε σχετική ρύθμιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι ΚΕΠΕΥ δεν καλύπτονταν από κανένα πλαίσιο και δεν ενέπιπταν στον Περί Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων Νόμο της Κεντρικής Τράπεζας. 

*Η Δήμητρα Καλογήρου είναι πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου