Να αγοράσεις ή να ενοικιάσεις κατοικία;

Ανέκαθεν, το ερώτημα της αγοράς η ενοικίασής ακινήτου είναι ένα διαχρονικό δίλημμα που απασχολεί τον καθένα μας, όταν παρουσιαστεί η ανάγκη στέγασης (πρώτης κατοικίας).

Αναμφίβολα, η αλόγιστη εκτόξευση των τιμών (2000–2008) καθιστούσαν ασύμφορη την αγορά ακινήτου. Παρόλα αυτά όμως, η ενοικίασή ακινήτου, αν και θεωρείτο ως η συμφέρουσα επιλογή, στην πράξη συνέβαινε το αντίθετο. O περισσότερος κόσμος προτιμούσε παραδοσιακά την αγορά ακινήτου.         

Το φαινόμενο αυτό παρατηρείτο έντονα στην Κύπρο και όχι μόνο, δια το λόγο ότι πέραν από τα οικονομικά δεδομένα αγοράς της κατοικίας, άλλοι σημαντικοί παράγοντες λαμβάνονταν υπόψη όπως η μονιμότητα εργασίας και η σιγουριά του εισοδήματος, η ανάγκη δημιουργίας οικογένειας και η απόκτηση κατοικίας, για να εξυπηρετεί συγκεκριμένες ανάγκες. Σε αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη και η ευκολία μετακίνησής από το ένα μέρος σε άλλο, πράγμα που δεν ήταν ποτέ πραγματικό πρόβλημα στη μικρή Κύπρο έτσι ώστε να απαιτεί αλλαγή της μόνιμης κατοικίας για παράδειγμα η αλλαγή / μετακίνηση εργασίας. 

Γενικά ο εφησυχασμός ότι τα πράγματα ήταν κάπως δεδομένα στη ζωή μας, μάς έδινε το δικαίωμα να κάνουμε μακροχρόνια πλάνα και προγραμματισμό και σε συνδυασμό και με την κουλτούρα μας δημιουργείτο έντονο αίσθημα αγοράς (απόκτησης) ακινήτου. 

Σήμερα, μετά και την κατάρρευση της οικονομίας το 2013 και με τις τιμές των ακινήτων να μειώνονται στο 50% (από το 2008), η αγορά κατοικίας έχει γίνει ακόμη πιο ελκυστική.  
 
Η αγορά ακινήτου είναι μια απόφαση που λαμβάνει υπόψη και αρκετά οικονομικά δεδομένα όπως:

1.    Το επίπεδο των τιμών και γενικά την προοπτική ως  προς τη μελλοντική τους πορεία.
2.    Τα διαθέσιμα χρήματα ή τη συνεισφορά του αγοραστή προς το δάνειο. (για πρώτη κατοικία απαιτείται ελάχιστη συνεισφορά  20%).  
3.    Η ευκολία εξασφάλισης χρηματοδότησης (επηρεάζεται από τα αποθέματα ρευστότητας της αγοράς).
4.    Το ύψος των επιτόκιο του δανείου (σήμερα προφέρονται από τις τράπεζες επιτόκια από 3%). 
5.    Τα εισοδήματα του αγοραστή και η ικανότητα αποπληρωμής.

Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι η δόση του δανείου είναι στα ίδια επίπεδα με το ποσό του ενοικίου ή καλύτερα να τονίσουμε ότι τα ενοίκια ως ποσοστό προς την αξία του ακινήτου έχουν αυξηθεί. Για παράδειγμα το ενοίκιο ενός διαμερίσματος ενός υπνοδωματίου διαμέρισμα στην Αμμόχωστο ανέρχεται σε 300 ευρώ μηνιαίως και η τιμή πώλησης του διαμερίσματος στις 55,000. Δηλαδή, η απόδοση του ενοικίου ανέρχεται στο 6,5%.  

Εάν συμφωνήσουμε ότι σήμερα οι τιμές είναι ελκυστικές και ότι υπάρχει και η δυνατότητα χρηματοδότησης, τότε η αγορά ακινήτου είναι η σωστή επιλογή, πάντα με οικονομικούς όρους. Όμως το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντήσει κάποιος προτού πάρει οποιαδήποτε απόφαση αν θα παραμείνει στο ενοίκιο ή θα προχωρήσει σε αγορά κατοικίας, εξαρτάτε από το πόσο μεταβλητό είναι το περιβάλλον για αυτόν. Ο οποιαδήποτε υπολογισμός έχει κάνει ο αγοραστής μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή σε ένα τόσο ασταθές οικονομικό περιβάλλον που ζούμε. Για παράδειγμα, αρκετοί υπάλληλοι των Κυπριακών Αερογραμμών αναγκάστηκαν να βρουν δουλεία σε άλλη χώρα. Τι θα πράξουν, αν έχουν δάνεια για την αγορά ακινήτου; Πώς απολαμβάνουν το ακίνητο που αγόρασαν;

Παρόλα τα προβλήματα, επαναλαμβάνουμε τη θέση μας ότι με τα σημερινά δεδομένα η αγορά ακινήτου είναι η σωστή επιλογή.