Πάμπος Ιωαννίδης: Δίχως αλαζονεία και εγωισμό

Μέσα από την αποδοχή έρχεται ο σεβασμός σύμφωνα με τον managing director της Ioannides Demetriou LLC, Πάμπος Ιωαννίδης. Σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη, η αποδοχή στον κόσμο της νομικής επιτυγχάνεται με καλή παιδεία, σωστό προγραμματισμό και όραμα.

Αν είναι κάτι από το οποίο καθείς που ηγείται οφείλει να κρατά ασφαλείς αποστάσεις, αυτό δεν είναι άλλο από τον εγωισμό και κατ’ επέκταση την αλαζονεία, που κάθε άλλο παρά βοηθούν στο να κερδίσει ένας ηγέτης τον σεβασμό, ο οποίος δεν επιβάλλεται δια πυρός και σιδήρου, αναφέρει. 

Η πιο δύσκολη απόφαση
Ποια ήταν η πιο δύσκολη απόφαση που έπρεπε να πάρετε μέχρι σήμερα και τι σας έχει διδάξει;
Μια από τις δύσκολες αποφάσεις που έπρεπε να πάρω ήταν το 1981, αν θα ίδρυα δικό μου γραφείο ή αν θα συνέχιζα με τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Τελικά αποφάσισα να συνεχίσω τη συνεργασία μαζί του, ιδρύοντας τον Συνεταιρισμό Τάσσος Παπαδόπουλος & Σία. Μια άλλη σημαντική απόφαση ήταν η μεταγενέστερη διάλυση του συνεταιρισμού αυτού και η ίδρυση νέου από μένα και άλλους δικηγόρους.

Πολύ οδυνηρή για μένα, θα πρέπει να πω, ήταν η περίοδος αμέσως μετά το Πραξικόπημα του 1974. Ως γνωστόν, ο Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν Μακαριακός και ήταν στο στόχαστρο των πραξικοπηματιών, οπότε λογικό ήταν να μας ερευνήσουν. Παρόλο που ήμουν πολύ νέος και αδύναμος εκ των πραγμάτων, εντούτοις είμαι περήφανος για τον εαυτό μου, γιατί αντέδρασα κι άντεξα εκείνες τις πιέσεις. Αυτή ήταν μια χαρακτηριστική περίοδος που θεωρώ ότι ενήργησα σωστά. 

Τι είναι αυτό που σας χαρακτηρίζει διαχρονικά ως άνθρωπο και επιχειρηματία;
Το πρώτο στοιχείο που χαρακτηρίζει τη δουλειά μου είναι η κατανόηση και ο σεβασμός του αντικειμένου που μου αναθέτει ο πελάτης. Από τη στιγμή που αναλαμβάνεις ένα συγκεκριμένο θέμα θα πρέπει να του αποδίδεις τη μέγιστη σημασία. Ο προσεκτικός χειρισμός από κάθε άποψη και ιδιαίτερα της μελέτης της δομικής και πραγματικής ψυχής της υπόθεσης είναι το πρώτο σημαντικό στοιχείο που ζητώ από τους νέους δικηγόρους και μπορώ να πω ότι με χαρακτηρίζει. Το δεύτερο είναι ότι θα πρέπει να χειρίζεσαι την υπόθεση είτε δικαστηριακή είτε εξωδικαστηριακή στο πλαίσιο των οδηγιών του πελάτη, όμως να μη διστάζεις να τον κατευθύνεις σ’ εκείνο που κρίνεις ότι είναι το ορθότερο για την προστασία των συμφερόντων του, έστω και αν δεν τον ικανοποιεί.

Περιγράψετε μας τον δικό σας τρόπο διοίκησης. Πόσο συγκεντρωτικός είστε;  
Μου αποδίδεται ο χαρακτηρισμός του πολύ συγκεντρωτικού και μπορεί να είναι ορθό. Εκτιμώ ότι η φύση της δικηγορίας είναι εκ των πραγμάτων συγκεντρωτική. Βεβαίως, ως αντικείμενο μπορεί να το χειρίζονται διάφοροι δικηγόροι, μπορεί να ανταλλάσσουν ιδέες, δεν παύει όμως, σε πολύ μεγάλο βαθμό το κάθε θέμα να έχει την αυτοτέλειά του και να είναι καρπός προσωπικής προσπάθειας.

Ο ηγέτης στις επιχειρήσεις γεννιέται ή γίνεται;
Είναι δύσκολη ερώτηση. Δεν θα έλεγα ότι οι ηγέτες γεννιούνται ή κατ’ ανάγκη γίνονται. Νομίζω ότι δημιουργούνται μέσα από τις εμπειρίες και τις συνθήκες δραστηριότητάς τους. Είναι θέμα προσωπικής ικανότητας. Κάποιος που δεν είναι ικανός επαγγελματίας δεν νομίζω ότι εύκολα μπορεί να γίνει καλός ηγέτης. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι ένας ηγέτης έχει τα βασικά στοιχεία προσόντων και δεξιοτήτων που συνυπάρχουν με την ηγεσία, από εκεί και πέρα είναι θέμα εμπειρίας, καλλιέργειας και προσπάθειας από τον ίδιο. Θα έλεγα ότι μπορεί να ξεχωρίζει όταν γεννιέται, αλλά περισσότερο δημιουργείται μέσα από την παιδεία, τις εμπειρίες, την έφεση και την επιμονή του για επιτυχία.

Είχατε κάποιο πρότυπο ή μέντορα που σας καθοδήγησε στην αρχή της καριέρας σας και ποιο είναι το κυριότερο πράγμα που σας δίδαξε; 
Από τα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας με εντυπωσίαζαν διάφοροι άνθρωποι, με τους οποίους είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ. Δεν έχω συγκεκριμένο πρότυπο. Θυμούμαι, όμως, ότι σημαντικοί άνθρωποι με επηρέασαν ή μού έδωσαν κατευθύνσεις ως προς το πώς να χειρίζομαι το περιβάλλον, τους συνεργάτες και τους εχθρούς μου, όπως κάποιοι καθηγητές μου στην Αθήνα και το Λονδίνο.

Τι είναι πιο σημαντικό για έναν ηγέτη, να τον σέβονται, να τον συμπαθούν ή να τον φοβούνται;
Απ’ όλα. Θα έλεγα ότι ο σεβασμός δεν επιβάλλεται διά πυρός και σιδήρου, αλλά έρχεται μέσα από την αποδοχή. Ο ηγέτης θα πρέπει να έχει ως στόχο τον σεβασμό, να τον επιτυγχάνει μέσω της αποδοχής του από το περιβάλλον του και δεν πρέπει να διστάζει να επιβάλλεται, έστω κι αν αυτό συνεπάγεται πόνο και οδύνη ακόμα και για τον ίδιο. Θα έλεγα ότι η σχέση μεταξύ αρχηγού, προϊσταμένου και υπαλλήλων είναι καλό να διακρίνεται από μια απόσταση. Δεν πρέπει αυτός να ταυτίζεται με το περιβάλλον, με την έννοια ‘είμαι ένας από όλους’, γιατί δεν είναι όλοι ίσοι. Πάντα κάποιος είναι ο αρχηγός και κατευθύνει τα πράγματα. 

Ένας καλός μάνατζερ δεν σημαίνει πως είναι και καλός ηγέτης. Πού εντοπίζετε τη διαφορά;
Δεν νομίζω ότι είναι εύκολη η διάκριση των στοιχείων στις δύο ιδιότητες. Για παράδειγμα, ο μάνατζερ κάνει συντονισμό, κάτι που αποτελεί στοιχείο της επιτυχίας του. Από κει και πέρα, όμως, η πορεία και η ανέλιξη αναπόφευκτα διέρχονται μέσα από τις αποφάσεις και την πορεία που χαράσσει ο ηγέτης. Νομίζω ότι οι ηγέτες πάντα θα υπάρχουν και είναι αναγκαίοι, γιατί κάποιος πρέπει να χαράξει πορεία, να ανοίξει δρόμους, να πάρει δύσκολες και καμιά φορά οδυνηρές αποφάσεις και ως εκ τούτου πάντα θα θεωρείται ότι έχει τον βασικό λόγο και την ευθύνη της επιτυχίας ή της αποτυχίας. Ο leader φέρει την πρώτη ευθύνη της αποτυχίας κι αυτός δικαιούνται πρώτος την τιμή της επιτυχίας. νιώνω, αντίθετα χαίρομαι γι’ αυτό. 

Οι δύσκολες αποφάσεις λαμβάνονται από ένα άτομο ή είναι ομαδική υπόθεση;
Αναλόγως της φύσεως του αντικειμένου πρέπει να επιδιώκεις την ομαδική εργασία. Πολλά μυαλά μαζί βάζουν διαφορετικές ιδέες, που μπορεί να οδηγήσουν στο καλύτερο αποτέλεσμα είτε διότι οι ανάγκες της υπόθεσης το απαιτούν είτε για τη γρήγορη και καλύτερη διεκπεραίωση του έργου. Είμαι υπέρ της ομαδικής εργασίας, όμως, σε πολλές περιπτώσεις συνεργάτες μου τονίζουν ότι είμαι ιδιαίτερα συγκεντρωτικός. Αυτό, πάντως, γίνεται γιατί επιδιώκω την τελειότητα και το καλύτερο αποτέλεσμα.

Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερη επιτυχία σας;
Η μεγαλύτερη επιτυχία μου είναι ότι κατάφερα να γίνω αποδεκτός ως ένας αξιόπιστος και υπεύθυνος δικηγόρος από σημαντικούς παράγοντες, που εκ των πραγμάτων ενασχολούνται ή σχετίζονται με τη δικηγορία. Και αυτό νομίζω ότι καλύπτει όλο το φάσμα του δικηγόρου, με την έννοια ότι πρέπει αφενός να έχει καλή παιδεία, σωστό προγραμματισμό και οραματισμό και αφετέρου να χειρίζεται υπεύθυνα τις υποθέσεις του. 

Μεγαλύτερη αποτυχία;
Επιτυχία και αποτυχία δεν σημαίνει το να κερδίσεις ή να χάσεις μια υπόθεση στο δικαστήριο. Το θέμα είναι να χειρίζεσαι σωστά την οποιαδήποτε υπόθεση. Ναι, είχα και αποτυχία, που αν και δεν ήταν προσωπική, κάποια πράγματα έτυχαν χειρισμού που δεν είχε φτάσει στο αποτέλεσμα που θα ήθελα. 

Πόσο σημαντικό είναι να τηρείται το λεγόμενο work - life balance; Εσείς το έχετε επιτύχει;
Η συναίσθηση της ευθύνης στον χώρο της δουλειάς σημαίνει μεγάλη προσπάθεια και πολλές ώρες εργασίας. Η σωστή άσκηση της δικηγορίας δεν έχει σχέση με ωράρια. Ο δικηγόρος δεν σταματά μέχρι να τελειώσει η δουλειά του, δηλαδή, ώσπου αντέχει. Το επάγγελμά μας είναι αρκετά απαιτητικό, χωρίς να είμαστε και υπερβολικοί, γιατί και οι δικηγόροι πρέπει να διαθέτουν χρόνο για την οικογένειά τους και για την προσωπική τους άνεση. Ο κανόνας είναι ότι τελειώνεις τη δουλειά σου ύστερα από πολύ κόπο και κούραση, φέρνοντας το επιθυμητό αποτέλεσμα, κάτι που σου δίδει σημαντική ικανοποίηση. Από αυτή την άποψη απολαμβάνω τη δικηγορία, ιδιαίτερα όταν ζω το αποτέλεσμα αυτής της έντονης και κουραστικής προσπάθειας.

Κεφάλαιο διαδοχή. Τι απαιτεί η σωστή προετοιμασία για ομαλή μετάβαση από τη μια γενιά στην άλλη; 
Το θέμα της διαδοχής, στο πλαίσιο κάποιας οικογενειακής λειτουργίας, είναι μια φυσιολογική εξέλιξη των πραγμάτων. Θεωρώ ότι πρέπει να ενθαρρύνεται η διαδοχή σε κάποιο στάδιο, το οποίο δεν είναι κατ’ ανάγκη καθορισμένο ηλικιακά ή από άλλες συγκεκριμένες συνθήκες. Απλώς πρέπει να είναι αποτέλεσμα αποδοχής τόσο από τους διαδεχόμενους όσο και από τους διαδόχους και θα πρέπει να υπάρχει πλήρης συνεννόηση μεταξύ τους. Είναι καλό να αντιμετωπίζεται ως μια φυσική εξέλιξη των πραγμάτων και να μην δυσαρεστεί ούτε τη μία πλευρά ούτε την άλλη. 

Ποιες οι διαφορές του επιχειρείν στην Κύπρο σε περασμένες δεκαετίες και τώρα; Πόσο έχουν αλλάξει οι επιχειρηματίες;  
Οι συνθήκες της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον τομέα μας συνεχώς αλλάζουν. Η τεχνολογία έφερε νέες μεθόδους εργασίας, το εργασιακό περιβάλλον άλλαξε, οι νέες συνθήκες μέσα στις οποίες αναπτύσσονται και λειτουργούν οι δικηγορικοί οίκοι συνεχώς διαφοροποιούνται. Στον τομέα της δικηγορίας το μέλλον ανήκει στη συγκέντρωση πολλών δεξιοτήτων σε μεγάλους οίκους. Οι δικηγόροι πρέπει να δέχονται να συνυπάρχουν σε ένα ευρύτερο περιβάλλον επαγγελματικής ενασχόλησης εταιρειών, συνεταιρισμών και άλλων κι όχι μεμονωμένης δράσης, όπως λειτουργούσαν τον καιρό που είχα ξεκινήσει.

Ποιον επιχειρηματία θεωρείτε αξιόλογο στο κυπριακό επιχειρείν σήμερα και ποιον ξένο θαυμάζετε;
Στην Κύπρο θεωρώ σημαντικό επιχειρηματία τον Νίκο Σιακόλα, με τον οποίο έχω συνδεθεί από τα πρώτα χρόνια της δικηγορίας μου και μέχρι σήμερα έχουμε στενές επαγγελματικές και προσωπικές σχέσεις. Είναι άνθρωπος με πολύ μεγάλο όραμα, fighter και νομίζω έχει περισσότερα καλά και πολύ λιγότερα κακά απ’ όσα μπορεί κάποιοι να αποδίδουν στους πολύ πετυχημένους επιχειρηματίες. Είναι ξεχωριστή προσωπικότητα και δεν είναι τυχαίο που πέτυχε. Αν πρόκειται να επανέλθουμε στο αν κάποιοι ηγέτες γεννιούνται ή δημιουργούνται, είναι δύσκολο για μένα να πω ότι ο Νίκος Σιακόλας γεννήθηκε ή δημιουργήθηκε, πιθανόν να είναι και τα δύο. Από τους ξένους επιχειρηματίες εκείνος που θαυμάζω είναι ο Μπιλ Γκέιτς. 

Τι συμβουλές θα δίνατε στη σημερινή γενιά επιχειρηματιών;
Οι νέοι επιχειρηματίες θα πρέπει να έχουν όραμα και να σέβονται το περιβάλλον τους. Να επιλέγουν αξιόλογους συνεργάτες, να τους εκτιμούν, να είναι γενναιόδωροι και να καλλιεργούν γενικώς το αίσθημα της προσωπικής εκτίμησης. 

Τι σας έχει μάθει η μέχρι σήμερα πορεία σας ως προς τη συνταγή της επιτυχίας;
Σκληρή εργασία, υπευθυνότητα και σεβασμός έναντι όλων με τους οποίους συναλλάσσεσαι. Αυτά είναι βασικά στοιχεία και πρέπει να δεχόμαστε ότι κανένας δεν είναι αναντικατάστατος. Ο ηγέτης και ο επιχειρηματίας πρέπει να είναι όσο πιο μακριά γίνεται από την αλαζονεία και τον εγωισμό και στο επάγγελμα του δικηγόρου να έχει στόχο τη συνεχή επιμόρφωση.  

Ποιος είναι
Ο Πάμπος Ιωαννίδης γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1947 στην Κοράκου Σολέας. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κι έκανε μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, παίρνοντας το δίπλωμα master of laws. Ξεκίνησε τη δικηγορική του καριέρα το 1971, ως ασκούμενος δικηγόρος, με τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Το 1981 ίδρυσαν τον Συνεταιρισμό Τάσσος Παπαδόπουλος & Σία, ενώ ο Τάσσος Παπαδόπουλος αποχώρησε όταν εξελέγη  Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έτσι, από τον Φεβρουάριο του 2003 μέχρι το 2007 ο Πάμπος Ιωαννίδης ανέλαβε διευθύνων σύμβουλος του οίκου. Ακολούθως διέλυσαν τον συνεταιρισμό και με μία ομάδα δικηγόρων του γραφείου ίδρυσαν τον οίκο Ιωαννίδης Δημητρίου, που μετεξελίχθηκε στην επωνυμία Ιωαννίδης Δημητρίου ΔΕΠΕ.