Εκατομμύρια στην Υγεία, άλυτος γρίφος το ΓεΣΥ

Ακριβές μελέτες ξένων οίκων, μισθοί διοικητικών συμβούλιων και μόνιμου προσωπικού, αλλά και λειτουργικά έξοδα, αποτελούν τις πηγές εξόδων για το ΓΕΣΥ, το οποίο για χρόνια σχεδιάζεται, συζητείται και τυγχάνει επεξεργασίας, όμως δεν φαίνεται να προχωρά.

Ανοικτή πληγή και για τα δημόσια οικονομικά αποτελεί το επί χρόνια σχεδιαζόμενο Γενικό Σύστημα Υγείας(ΓΕΣΥ). Το δημόσιο επιβαρύνεται, τόσο με τη λειτουργία του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας(OAY), των εξόδων για μελέτες και για προσωπικό, αλλά και με τον μεγάλο προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Με την εφαρμογή, έστω και του λεγόμενου μίνι ΓΕΣΥ, το κράτος επιδιώκει να παρέχει κάλυψη υγείας για όλο τον κόσμο, ενώ παράπλευρη πλην εξόχως σημαντική εξοικονόμηση θα προκύψει λόγω της συνεισφοράς των εργαζομένων, που θα περιορίσει-σε μεγάλο βαθμό-τον προϋπολογισμό για την υγεία στη χώρα.

Ποιοι θα συνεισφέρουν
Το μοντέλο που σήμερα τυγχάνει επεξεργασίας, προϋποθέτει ασφάλιση όλων των εργαζομένων στην Κύπρο, τόσο του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα όσο βεβαίως και του ιδιωτικού. Το εργατικό δυναμικό θα καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, ο οποίος θα αποτελεί τον κεντρικό φορέα ελέγχου των οικονομικών του ΓΕΣΥ, εποπτεύοντας τον προϋπολογισμό του κάθε νοσηλευτηρίου. Κατ’ ουσίαν, μέρος του κρατικού προϋπολογισμού, ο οποίος καλύπτεται από τις φορολογίες του κράτους και για τον τομέα της υγείας, θα καλύπτεται -τουλάχιστον μερικώς- από τις εισφορές των εργαζομένων. Στα πρότυπα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, δηλαδή επί τη βάσει ποσοστού από κάθε μισθό, οι εργαζόμενοι θα καταβάλλουν ετησίως το ποσό που θα τους αναλογεί για κάλυψη των αναγκών του νέου συστήματος.

Όπως, επίσης, ισχύει στην περίπτωση του ΤΚΑ, έτσι και για το ΓΕΣΥ οι εργαζόμενοι θα καλύπτουν όχι απλώς τις δικές τους ανάγκες, αλλά και ομάδων του πληθυσμού που δεν εργάζονται, όπως παιδιά, ηλικιωμένοι ή άτομα που δεν μπορούν να εργαστούν. Παράλληλα, ο σχεδιασμός υπαγορεύει ατομική καταχώρηση στοιχείων κάθε εισφορέα και δικαιούχου στο νέο σύστημα, προκειμένου να αποφευχθεί η σημερινή, στρεβλή κατάσταση με τους δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι εισφέρουν, αλλά δικαιούνται ιατροφαρμακευτική κάλυψη για άτομα της οικογένειάς τους.

Το ύψος της συνεισφοράς
Σε πρώτη φάση η μερική εφαρμογή του ΓΕΣΥ, θα επιφέρει και μερική εισφορά από τους εργαζομένους. Υπολογίζεται μάλιστα ότι το αρχικό κόστος θα περιοριστεί στο ένα τρίτο, από το ποσό που υπολογίζεται ως εισφορά στο σενάριο πλήρους εφαρμογής του ΓΕΣΥ. Οι αρχικές εκτιμήσεις αναφέρονται σε εισφορές του 1% επί του μισθού του κάθε εργαζομένου, αλλά και εισφορά της τάξης του 3% όταν το ΓΕΣΥ τεθεί σε πλήρη λειτουργία. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας (τρίτο τρίμηνο του 2015) δείχνουν ότι το εργατικό δυναμικό ανέρχεται στις 358 χιλιάδες άτομα, τα οποία θα κληθούν να καλύψουν τις πρώτες ανάγκες του «μίνι» ΓΕΣΥ με εισφορές της τάξης του 1% επί του μισθού τους.

Έξοδα εκατομμυρίων  
Ακριβές μελέτες ξένων οίκων, μισθοί διοικητικών συμβούλιων και μόνιμου προσωπικού, αλλά και λειτουργικά έξοδα, αποτελούν τις πηγές εξόδων για το ΓΕΣΥ, το οποίο για χρόνια σχεδιάζεται, συζητείται, τυγχάνει επεξεργασίας, όμως δεν φαίνεται να προχωρά. Μάλιστα, το συνολικό κόστος για τις άνωθεν διαδικασίες εκτιμάται ότι φθάνει τα 40 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο δεν είναι καν τελικό, αφού το Γενικό Σύστημα Υγείας, τυγχάνει επανασχεδιασμού, προκαλώντας άλλη μια φορά διαφωνίες, αντιδράσεις, καθώς και επιπλέον κόστος για το κράτος.

Ο προϋπολογισμός της Υγείας
Πάντως, η πολιτεία επιδιώκει-έστω και μερικώς- να βρει εκ νέου λύση έναντι του δυσεπίλυτου γρίφου που αφορά στο ΓΕΣΥ. Οι οικονομικές προεκτάσεις για το κράτος αφορούν κυρίως στον κρατικό προϋπολογισμό, ο οποίος υπαγορεύει δαπάνες για το Υπουργείο Υγείας της τάξης των 535 εκατ. ευρώ για το 2016. Αντίστοιχα ποσά υπολογίζονται και για τα επόμενα δύο χρόνια, ενώ πιθανή εφαρμογή του ΓΕΣΥ, έστω και σε πρώτο στάδιο, θα επιφέρει εξοικονόμηση για το κράτος, η οποία ποσοστιαία υπολογίζεται στο 15% με 20%.  Σήμερα τα χρήματα για τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας εξασφαλίζονται-σχεδόν πλήρως- από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή από τους φορολογούμενους πολίτες και επιχειρήσεις εντός Δημοκρατίας. Την ίδια ώρα, η αγορά υγείας δεν περιορίζεται, βεβαίως, στο δημόσιο αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, με λειτουργία ιδιωτικών, ιατρείων, νοσηλευτηρίων, εξειδικευμένων κλινικών και φαρμακείων. Οι δαπάνες στην ιδιωτική υγεία υπολογίζονται στα €800 εκατ. ετησίως.

Η "ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ"
ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ  

*€535 εκατ.: Θα δαπανήσει το κράτος εντός του 2016 για τον τομέα της δημόσιας υγείας

*€430 εκατ.: Κόστος λειτουργίας των δημόσιων νοσηλευτηρίων

*€100 εκατ.: Δαπανούνται ετησίως για αγορές φαρμάκων από το κράτος

*€90 εκατ.: Το κόστος που θα καταβληθεί από τους εργαζόμενους για εφαρμογή του «μίνι» ΓΕΣΥ

*358 χιλιάδες: Το εργατικό δυναμικό της Κύπρου που θα επωμιστεί το βάρος των εισφορών για το νέο σύστημα (σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας)

*1%: Είναι το ποσοστό επί του μισθού των εργαζομένων, ως η πρώτη εισφορά για το «μίνι» ΓΕΣΥ. Στο 3% υπολογίζεται η εισφορά για πλήρη εφαρμογή του ΓΕΣΥ

*€40 εκατ.: Υπολογίζεται ότι έχουν δαπανηθεί τα τελευταία 15 χρόνια για τους σχεδιασμούς του ΓΕΣΥ και τη λειτουργία του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας