Η Εικόνα της Ελλάδας αποτελεί στρατηγική επένδυση για το μέλλον

Η επιδιωκόμενη ανασυγκρότηση της Ελλάδας, εφόσον πρώτα επιτευχθεί η σταθεροποίηση και ανάκαμψη της οικονομίας, θα πρέπει σε εύθετο χρόνο να εστιάσει και στην ανασύνταξη της εικόνας της χώρας έναντι της διεθνούς, και ιδίως της ευρωπαϊκής, κοινής γνώμης. Η τελευταία περικλείει, άλλωστε, τον βασικό κορμό των συναλλασσομένων φυσικών και νομικών προσώπων με την Ελλάδα, αποτελώντας τον άμεσο περίγυρό της.

Είναι κοινή διαπίστωση πως τα έξι – τουλάχιστον – τελευταία χρόνια η εικόνα της Ελλάδας έχει υποστεί πλήγματα, συχνά με τρόπο άδικο, καταχρηστικό και βάναυσο, τα οποία τείνουν να εξελιχθούν σε στερεοτυπικές αναφορές και να εδραιωθούν στο συλλογικό υποσυνείδητο της κοινής γνώμης, ιδίως των βορειοευρωπαϊκών χωρών.

Οι στερεοτυπικές αυτές αναφορές, όσο επαναλαμβάνονται, γίνονται σταδιακά κτήμα εκάστου ατόμου, αλληλοδιαπλέκονται με άλλες σχετικές ή παρεμφερείς θεωρήσεις που προϋπάρχουν στο γνωστικό του σύστημα και τελικά αποτελούν μέρος της ίδιας της κοσμοθεωρίας του. Του βασικού εργαλείου, δηλαδή, με το οποίο ερμηνεύει και προσδιορίζει τους άλλους, αλλά  και τον εαυτό του, σε κάθε δεδομένο πλαίσιο.

Εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι μια εμπεδωμένη θετική ή αρνητική εικόνα επηρεάζει τους ίδιους τους πολίτες της Ελλάδας, ιδιαίτερα κατά την πάσης φύσεως αλληλεπίδραση και επικοινωνία με τους πολίτες άλλων χωρών.

Αντίστοιχα, προϊόντα και υπηρεσίες που παράγει και παρέχει ή πρόκειται να παρέχει στο μέλλον η Ελλάδα, φέρουν μοιραία τη σφραγίδα ή την ταυτότητα μιας εικόνας που «οι άλλοι», συνειδητά ή ασυνείδητα, έχουν σχηματίσει για «εμάς». Επομένως, η εικόνα της χώρας δεν είναι τελικά τόσο «εικονική», αλλά παράγει πραγματικά αποτελέσματα με ποικίλες επιδράσεις και απαιτεί τη φροντίδα και την προσοχή μας, διότι εν τέλει επηρεάζει, έως ένα βαθμό, την ίδια την ευημερία του τόπου. 

Αξίζει να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τη μηχανή αναζήτησης της Google, ο δείκτης του όγκου αναζητήσεων γύρω από το λήμμα «Ελλάδα» έφτασε το ανώτατο όριο (100) σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες – και σε κάποιες λιγότερο ανεπτυγμένες – κατά την περίοδο από τις αρχές Ιουλίου μέχρι και τα μέσα του ιδίου μηνός, κατά το περσινό έτος. Οι αναζητήσεις αυτές εστίαζαν σε θέματα όπως «ελληνική κρίση» ή «ελληνικό χρέος» και καταδεικνύουν το ενδιαφέρον και την αγωνία πλήθους πολιτών από όλο σχεδόν τον πλανήτη για τις σχετικές εξελίξεις, λόγω κυρίως της έντονης αλληλεξάρτησης μεταξύ των οικονομιών.

Όλο αυτό το ενδιαφέρον θα μπορούσε να αποτελέσει και μια, κατά κάποιον τρόπο, ευκαιρία για την αξιοποίηση όλης αυτής της δημοσιότητας προς όφελος της χώρας, εάν το επιτρέψουν οι συγκυρίες και εάν γίνουν άμεσα και αποτελεσματικά οι κατάλληλες κινήσεις.

Ήδη, ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση πραγματοποιήθηκε πρόσφατα με την θεσμοθέτηση του Συμβουλίου Εθνικής Επικοινωνιακής Πολιτικής, το οποίο είναι αρμόδιο για το στρατηγικό σχεδιασμό της εθνικής επικοινωνιακής πολιτικής της χώρας (Ν. 4339/2015).

Ουσιαστικά, πρόκειται για μια προσπάθεια αφενός για το σχεδιασμό των στόχων και αφετέρου για τον προσδιορισμό και την ομογενοποίηση του μηνύματος, με τελικό σκοπό την εφαρμογή εκείνων των πρακτικών δράσεων που θα επιδράσουν θετικά στην εικόνα της Ελλάδας. Η άμεση αξιοποίηση των προβλεπομένων από το νέο θεσμικό πλαίσιο εργαλείων και διαδικασιών, θα αποτελέσει και το καθοριστικό στοίχημα για την ανασύνταξη της εικόνας της χώρας. 

Η ίδια η δομή της ελληνικής οικονομίας, η οποία εστιάζει στην παροχή υπηρεσιών, κυρίως τουριστικής φύσεως, βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τη δημοσιότητα, τη διαφήμιση, την εικόνα. Σε μια περίοδο που τα βλέμματα της κοινής γνώμης είναι ήδη στραμμένα πάνω στην Ελλάδα, οι δίαυλοι είναι προφανώς ανοικτοί και διαθέσιμοι. Επομένως, αρκεί να υπάρξει μια ικανή αντιστροφή του γενικού κλίματος, προκειμένου η Ελλάδα να μπορέσει να καρπωθεί τα οφέλη της παρατεταμένης έκθεσης στη δημοσιότητα.

Ο σχεδιασμός, η οργάνωση και η αμεσότητα αυτής της αντίδρασης, θα καθορίσουν το κατά πόσο αυτά τα οφέλη μπορεί να είναι ακόμη και πολλαπλάσια του κόστους που έχει υποστεί η χώρα τα τελευταία έξι χρόνια. Κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχία του όλου εγχειρήματος είναι ο χρόνος, διότι πρέπει να αποφευχθεί η παγίωση αρνητικών στερεοτύπων και η μετατροπή απόψεων και ισχυρισμών σε στάσεις και νοοτροπίες. Πλέον, τα θεσμικά εργαλεία υπάρχουν, η ανασύνταξη της εικόνας της Ελλάδας αξίζει να τεθεί σε προτεραιότητα με σκοπό την ωφέλεια των μελλοντικών γενεών.